नवी दिल्ली : वृत्तसंस्था – बहुतेक गुंतवणूकदारांना जोखीमचा खरा अर्थ माहित नसतो. जे गुंतवणूकदार अत्यंत सावधगिरी बाळगणारे गुंतवणूकदार असतात त्यांना सर्वत्र धोका दिसत असतो. त्याच वेळी, आक्रमक गुंतवणूकदार यांना केवळ परतावा किती मिळणार? हेच पाहत असतात आणि त्यासाठी ते धावपळ करत असतात. त्यांना असे वाटते की, त्यांना सर्व प्रकारच्या जोखमींचा सामना करावा लागू शकतो. तथापि, जोखमीची संकल्पना इतकी सोपी नाही. गुंतवणूकदारांना त्यांच्या जोखीम घेण्याच्या क्षमतेबद्दल सहसा माहिती नसते. जर हे माहित असेल तर जोखीम घेण्याच्या क्षमतेच्या पलीकडे जाऊन धोकादायक पर्यायांमध्ये गुंतवणूक करणे टाळले जाऊ शकते, तर जाणून घेऊया जोखीम कमी करण्याचे मार्ग :
1. आपली गुंतवणुकीत विविधता आणावी :
आपल्या गुंतवणुकीच्या पोर्टफोलिओमध्ये विविधता आणणे आवश्यक आहे. प्रत्येक मालमत्ता वर्गाच्या गुंतवणूकीवर एकसमान जोखीम नसते (सोने, मालमत्ता, साठा, मुदत ठेव आदी). पोर्टफोलिओमध्ये विविध प्रकारचे मालमत्ता जोडून आपण एकूण जोखीम बर्‍याच प्रमाणात कमी करू शकता.
2. अशा प्रकारे गुंतवणूक करावी :
गुंतवणूक कशी करावी हे एका उदहाणाव्दारे सांगितले आहे. आपण समजून घेऊया, उदाहरणार्थ, समजा तुम्ही 30 टक्के स्टॉकमध्ये, विम्यात 20%, मुदत ठेवींमध्ये 30% आणि रिअल इस्टेटमध्ये 20% गुंतवणूक केली असेल. म्हणूनच, जर शेअरची किंमत कमी होत असेल तर आपले नुकसान मर्यादित आहे कारण, आपल्या गुंतवणूकीपैकी 70% इतरत्र आहे.
3. नियमितपणे निरीक्षण करावे :
वर्षभरापूर्वी आपण केलेली गुंतवणूक पोर्टफोलिओ सध्याच्या बाजार परिस्थितीनुसार कार्य करत नाहीत. अशा परिस्थितीत आपण वेळोवेळी आपल्या गुंतवणूकीवर लक्ष न ठेवल्यास आपल्या पोर्टफोलिओवर गुंतवणूकीचा धोका अधिक प्रमाणात वाढू शकतो. अशा प्रकारे गुंतवणूकीवरील वस्तूंवर लक्ष ठेवणे अत्यंत महत्वाचे ठरते. योग्य वेळी आपण त्यांचं मुल्यांकन केलं तर पोर्टफोलिओ परत मिळविण्यात मदत होते आणि त्याद्वारे जोखीम कमी करण्यात देखील मदत होते.
4. आपल्या जोखीम सहनशीलता ओळखा
प्रत्येकजण बाजारात गुंतवणूक करताना जोखीम घेण्याची क्षमता ठेवतो. गुंतवणूक करताना एखाद्या व्यक्तीने त्याचे वय, उत्पन्न, अवलंबिता इत्यादीनुसार जोखीम मर्यादा निश्चित केली पाहिजे. गुंतवणूकदारांना त्यांच्या जोखीम घेण्याच्या क्षमतेबद्दल सहसा माहिती नसते. जर हे माहित असेल तर जोखीम घेण्याच्या क्षमतेच्या पलीकडे जाऊन धोकादायक पर्यायांमध्ये गुंतवणूक करणे टाळले जाऊ शकते.
5. रणनीती जाणून घ्या
गुंतवणूकीच्या स्थितीत चढ-उतार झाल्यास तोटा कमी किंवा मर्यादा घालून गुंतवणूकीची पूर्तता करून जोखीम कमी करता येते. त्यानुसार, रणनीतीकरण जोखीम कमी करण्याचा एक प्रभावी मार्ग असल्याचे सिद्ध करते. तथापि, यामुळे गुंतवणूकीची किंमत वाढते आणि परतावा कमी होऊ शकतो.
अशाप्रकारे आपण या सोप्या पाच मार्गाचा वापर करून योग्य प्रकारे गुंतवणूक करू शकता. मात्र, अशा प्रकारे गुंतवणूक करतानाही योग्य तज्ञाचा सल्ला घेणं तितकंच फायदेशीर आहे. कारण, ह्या सर्व बाबी काही वेळेस एका गुंतवणूकीत तंतोतंस उपयोगी पडतील, तर दुसर्‍या गुंतवणुकीत नाही, असेही होऊ शकते. त्यामुळे आपल्याला योग्य प्रकारे अभ्यास देखील केला पाहिजे. योग्य प्रकारे विचार करून योग्य निर्णय घेता आला पाहिजे. तरच आपली गुंतवणूक चांगली आणि परतावा देखील चांगला मिळेल.