COVID-19 : ‘कोरोना’साठी अमेरिकनं बनवलेली ‘ही’ लस किती यशस्वी ? जाणून घ्या ‘सत्य’

नवी दिल्ली : वृत्तसंस्था – कोरोना संसर्गाची गती वेगवान वाढताना दिसत आहे. अमेरिका आणि ब्रिटन सारख्या देशांमध्ये या महामारीने कहर केला आहे. याचा अर्थ असा नाही की, अशा देशांनी कोरोनाविरुद्ध लढण्यासाठी हात वर केले आहेत. विशेषत: जर अमेरिकेसारखे देश या आजाराशी झगडत असतील तर त्यांनी त्याविरूद्धचे युद्धही तीव्र केले आहे. याचा परिणाम म्हणून जगातील अनेक देशांमध्ये एकाच वेळी कोरोना लसीवर युद्धपातळीवर काम सुरू आहे. प्रत्येकाचे एक उद्दीष्ट आहे – लस तयार करुन कोरोनाला नष्ट करणे.

अहवालानुसार, अमेरिका या दिशेने खूप चांगले काम करत आहे. अमेरिकेने ज्या लसीची चाचणी केली त्यापासून रोगप्रतिकारक यंत्रणेसंदर्भात बरेच सकारात्मक परिणाम मिळाले आहेत. एमआरएनए -1273 असे या लसीचे नाव आहे. वैज्ञानिकांना अपेक्षेपेक्षा खूप चांगले निकाल मिळाले आहेत. चाचणीच्या दोन फेऱ्या झाल्या आहेत, आता तिसऱ्याची तयारी सुरु आहे. डॉ. अँथनी फौची यांनी लस संदर्भात आतापर्यंत केलेल्या कामांबद्दल समाधान व्यक्त केले आहे. फौची हा अमेरिकन सरकारचा सर्वात मोठा संसर्गजन्य रोग तज्ञ आहे. कोरोनाविरूद्धच्या युद्धातील फौचि हे एक मोठे नाव आहे. अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्पसुद्धा त्यांचा वारंवार उल्लेख करतात.

संपूर्ण लस तपशील
ही अमेरिकन लस मॉडर्ना नावाच्या कंपनीने तयार केली आहे. ते अद्याप प्रयोगात्मक टप्प्यात असल्याने त्याला ‘प्रायोगिक लस’ (एमआरएनए -1273) म्हटले जात आहे. आतापर्यंत दोन चाचण्या झाल्या असून तिसर्‍याची तयारी 27 जुलैपासून सुरू होणार आहे. यामध्ये सर्वात महत्वाची गोष्ट म्हणजे लसीच्या मानवी चाचणीत भाग घेणार्‍या लोकांची संख्या. एका वेळी या चाचणीत 30 हजार लोक सामील होतील, या लसीचा शॉट किती प्रभावी आहे आणि कोरोना काढून टाकण्यात ते कितपत यशस्वी ठरतील हे पाहिले जाईल.

मार्चमध्येच या लसीवर काम सुरू झाले. तेव्हापासून वैज्ञानिक शोधात बसले होते. अखेर मंगळवारी, प्रतीक्षा संपली आणि 45 स्वयंसेवकांवरील चाचणीचा निकाल बाहेर आला. वृत्तसंस्था एपीच्या म्हणण्यानुसार, या लसीमुळे विज्ञान जगात बरीच आशा निर्माण झाली आहे. शास्त्रज्ञ ताजे आहेत आणि असे वाटते की ही लस कोरोनाविरूद्ध रोगप्रतिकारक शक्ती यशस्वी होईल.

सुरुवातीला, ज्या स्वयंसेवकांवर ही लस वापरण्याचा प्रयत्न केला गेला होता त्यांच्या रक्तातील प्रतिपिंडे तटस्थ करण्याचे प्रमाण चांगले आढळले. हे प्रतिपिंड सूचित करते की कोरोनाविरूद्ध शरीरात प्रभावी प्रतिकारशक्ती तयार केली जाऊ शकते. सर्वात चांगली गोष्ट अशी आहे की जवळजवळ समान प्रमाणात प्रतिपिंडे स्वयंसेवकांमध्ये दिसली, जी कोरोनामुळे निरोगी लोकांमध्ये दिसली. शास्त्रज्ञांनी वाटले की, लसद्वारे लोकांमध्ये अँटीबॉडी तयार केल्यामुळे कोरोनाचा पराभव होऊ शकतो.

6 महिने आणखी प्रतीक्षा
तर याचा अर्थ असा आहे की, ही लस लवकरच बाजारात येईल आणि लोक ती घेण्यास सक्षम होतील? आता असे नाही. लवकरच बाजारात येण्याची शाश्वती नाही, पण अमेरिकी सरकारला अशी आशा आहे की या वर्षाच्या अखेरीस ही लस तयार होईल. अमेरिकेने आधीच हा कालावधी निश्चित केला आहे. म्हणून त्या दिशेने वेगवान वेगाने काम सुरू आहे. जर आपण लसीचा इतिहास पाहिला तर हे समजेल की ही लस वर्षाच्या अखेरीस उपलब्ध झाली, तर वैद्यकीय जगात हे एक नवीन विक्रम ठरेल.

स्वयंसेवकांना प्रत्येकी एका महिन्याच्या अंतराने लसचे दोन डोस दिले गेले. आतापर्यंतच्या चाचणीमध्ये असे दिसून आले आहे की त्याचे कोणतेही दुष्परिणाम नाहीत. परंतु चाचणीत भाग घेतलेल्या निम्म्या लोकांना फ्लूसारख्या संसर्गाचा त्रास झाला. तथापि, हे गंभीर मानले जात नाही कारण लस देऊन ही गंभीर गोष्ट नाही. इतर लसींमध्येही असे आढळून आले आहे की, थकवा, वेदना, ताप, थरथरणे किंवा टोचणे सामान्य आहे. या लसीमध्येही ही गोष्ट समोर आली आहे.

काही लोकांमध्ये, लसीची प्रतिक्रिया कोरोना विषाणूसारखी दिसत होती परंतु ती थोड्या काळासाठी होती आणि एका दिवसात गायब झाली. काही डॉक्टर असेही म्हणतात की, जर कोरोना हद्दपार करायचा असेल तर त्यासाठी काहीतरी किंमत मोजावी लागेल. त्याचा हावभाव लोकांच्या आरोग्याबाबत होता. “परिणाम आतापर्यंत चांगले आहेत आणि अंतिम चाचणी हे दर्शविते की कोरोनाविरूद्ध ही लस किती प्रभावी आणि सुरक्षित आहे,” अमेरिकेतील वानडरबिल्ट युनिव्हर्सिटी सेंटरचे डॉ. विल्यम शॅफनर यांनी वृत्तसंस्थेशी बोलताना सांगितले.