केवळ भारतातच नव्हे तर ‘या’ 8 देशांमध्येही आहेत ‘भव्य’ आणि ‘ऐतिहासिक’ हिंदू मंदिरे, जाणून घ्या

नवी दिल्ली, वृत्तसंस्था : अयोध्येत भव्य राम मंदिर बांधण्यासाठी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या उपस्थितीत 5 ऑगस्ट रोजी भूमिपूजन करण्यात येणार आहे. अयोध्येत भूमिपूजनावर बरीच तयारी चालू आहे आणि संपूर्ण अयोध्यानगरी सजवली जात आहे. कोरोना संकटाच्या दरम्यान भूमिपूजन आयोजित केले जात आहे, त्यामुळे सामाजिक अंतर देखील राखण्यासाठी विशेष काळजी घेतली जाईल. म्हणूनच केवळ 200 अतिथींना यात सामील होण्यासाठी आमंत्रित केले जाईल.

आज जाणून घेऊया की देशाच्या बाहेरील प्रस्थापित हिंदू देवी-देवतांची ती मंदिरे जी लोकांमधील श्रद्धेचे केंद्रच नव्हे तर पर्यटनाचे केंद्रही बनले आहेत. परदेशात बांधलेल्या या भव्य आणि दिव्य मंदिरांमध्ये केवळ हिंदू समाजातील लोकच भेट देत नाहीत तर मोठ्या संख्येने पर्यटक देखील जातात जे या वास्तू-कला आणि इतिहासाच्या वास्तूशी परिचित होतात.

1. कंबोडियाचे अंगकोर वाट मंदिर

परदेशी धरतीवरील हिंदू देवी-देवतांच्या सर्वात भव्य, प्रसिद्ध आणि लोकप्रिय मंदिरांबद्दल बघितले तर पहिला उल्लेख कंबोडियाच्या अंकोरमधील अंगकोर वाट मंदिराचा आहे. येथे भगवान विष्णूचे मंदिर आहे. कंबोडियातील अंगकोर वाट मधील हे विशाल मंदिर 12 व्या शतकात बांधले गेले. त्यानंतर ते कंबोडियातील खमेर राजा सूर्यवर्मन द्वितीय यांनी बनवले. आज हे जगातील सर्वात मोठे धार्मिक स्मारकांपैकी एक मानले जाते आणि हे 500 एकर क्षेत्रात पसरलेले आहे.

2. नेपाळचे पशुपतिनाथ मंदिर

नेपाळची राजधानी काठमांडूमधील बागमती नदीच्या काठी जगप्रसिद्ध पशुपतिनाथ मंदिर वसलेले असून येथे मोठ्या संख्येने भाविक दर्शनासाठी येतात. हे मंदिर जगातील सर्वात प्राचीन हिंदू मंदिरांपैकी एक मानले जाते. मंदिराच्या गर्भगृहात सुमारे 1 मीटर उंच भगवान शिवची चारमुखी प्रतिमा आहे. 1979 मध्ये युनेस्कोच्या जागतिक वारसा स्थळांच्या यादीमध्ये या मंदिराचा समावेश होता. येथे पवित्र बागमती नदीच्या काठावर शतकानुशतकांपासून बांधलेली मंदिरे, आश्रम, चित्र आणि शिलालेखांचा अफाट संग्रह आहे आणि यास काठमांडू खोऱ्याच्या युनेस्कोच्या पदनामातील 7 स्मारक गटांपैकी एक म्हणून त्यांचा समावेश केला गेला आहे. पशुपती भागात पशुपतिनाथ मंदिरासह इतर हजारो स्मारके, स्तूप, मंदिरे आणि मठ सुमारे 652 एकर (264 हेक्टर) क्षेत्रात पसरलेले आहेत.

3. इंडोनेशियाचे प्रंबनन मंदिर

इंडोनेशियाच्या मध्य जावामध्ये स्थित प्रंबनन त्रिमूर्ती मंदिर परदेशातील हिंदू देवी-देवतांच्या प्रसिद्ध मंदिरांपैकी एक मानले जाते, जे इथले सर्वात मोठे हिंदू मंदिर आहे. भगवान शिव, भगवान विष्णू आणि भगवान ब्रह्मा यांची पूजा मुख्यत्वे मंदिरात केली जाते. युनेस्कोच्या जागतिक वारसामध्ये या मंदिराचा समावेश आहे. त्रिदेवतांबरोबरच त्यांच्या वाहनांची मंदिरेही येथे आहेत. मंदिर 9 व्या शतकात बांधले गेले.

4. मलेशियाचे बाटू गुहा मंदिर

मलेशियामधील गोंबाक येथे प्रसिद्ध बाटू गुहा मंदिर आहे जे जमिनीपासून सुमारे 100 मीटर उंचीवर आहे. बाटू गुहेच्या मंदिरात तीन मुख्य लेण्या आणि काही लहान-लहान भिंती आहेत. सर्वात मोठे ज्याला कॅथेड्रल गुहा किंवा मंदिर गुहा म्हणून ओळखले जाते, यात एक खूप उंच टेरेस आहे आणि त्यात हिंदू मंदिरांची शोभेची वैशिष्ट्ये आहेत. हे पाहण्यासाठी पर्यटकांना 272 पायर्‍या चढून जाणे आवश्यक आहे. हे स्थान हिंदू मूर्ती आणि चित्रांनी भरलेले आहे. पुनर्निर्माणानंतर मंदिर परिसर 2008 मध्ये पुन्हा उघडण्यात आला होता. डोंगराच्या भिंतीला लागूनच डाव्या बाजूला रामायण गुहा आहे. रामायण लेण्याकडे जाताना हनुमानाची 15 मीटर (50 फूट) उंच मूर्ती आहे. भगवान मुरुगनच्या 42.7 मीटर (140 फूट) उंच पुतळ्याचे अनावरण जानेवारी 2006 मध्ये करण्यात आले होते, त्यास तयार होण्यासाठी 3 वर्षे लागली. ही भगवान मुरुगनची जगातील सर्वात उंच मूर्ती आहे.

5. ऑस्ट्रेलियाचे शिव-विष्णू मंदिर

ऑस्ट्रेलियाच्या व्हिक्टोरियामध्ये एक प्रसिद्ध शिव-विष्णू मंदिर आहे. श्री शिव विष्णू हिंदू मंदिर व्हिक्टोरियाच्या उपनगरामध्ये आहे आणि व्हिक्टोरियातील सर्वात मोठे हिंदू मंदिर आहे. मंदिरात भगवान शिव आणि भगवान विष्णू यांची पूजा केली जाते. मेलबर्न येथे राहणारे बरेच हिंदू येथे पूजा करण्यासाठी येतात. होळी आणि दिवाळीसारख्या वार्षिक हिंदू सणांमध्ये त्याची भव्यता स्पष्टपणे दिसून येते.

6. मॉरीशसचे महेश्वरनाथ मंदिर

मॉरिशसमधील महेश्वरनाथ मंदिर जगभरात प्रसिद्ध आहे आणि स्थानिक पातळीवर ‘गॅंड शिवाला ट्रायलेट’ म्हणून ओळखले जाते. हे हिंदू मंदिर मॉरिशसच्या ट्रायोलॅट शहरात आहे. मंदिराचे प्रमुख देवता भगवान शिव आहेत आणि मंदिराचे नाव त्यांच्यावरूनच महेश्वरनाथ ठेवले गेले. या मंदिराची स्थापना 1888 मध्ये कलकत्ता येथून आलेल्या पंडित सजीबुनलाल रामसुंदर यांनी केली होती. हे मंदिर मॉरीशसच्या मध्यभागी असलेले पवित्र सरोवर गंगा तलावाच्या पहिल्या तीर्थक्षेत्रासाठी प्रसिद्ध आहे. हे मंदिर बेटातील सर्वात मोठे आणि सर्वात प्राचीन मंदिर आहे.

7. पाकिस्तानचे श्री स्वामीनारायण मंदिर

पाकिस्तानचे श्री स्वामीनारायण मंदिर देखील जगातील सर्वात विशेष मंदिरांपैकी एक आहे. हे मंदिर कराची येथे आहे, जे पाकिस्तानमधील एकमेव स्वामीनारायण मंदिर आहे. हे मंदिर 32,306 चौरस यार्ड क्षेत्रात पसरलेले आहे. या मंदिराने एप्रिल 2004 मध्ये 150 वर्षे पूर्ण केली. असे मानले जाते की केवळ हिंदूच नाही तर मुस्लिम धर्माचे अनुयायीसुद्धा मंदिरात भेट देतात.

8. बांग्लादेशचे ढाकेश्वरी मंदिर

ढाकेश्वरी राष्ट्रीय मंदिर बांग्लादेशातील ढाका येथे स्थित एक हिंदू मंदिर आहे. हे एक सरकारी मालकीचे मंदिर आहे आणि त्यास बांग्लादेशाचे ‘राष्ट्रीय मंदिर’ असण्याचा बहुमान आहे. ‘ढाकेश्वरी’ म्हणजे ‘ढाकाची देवी’ होय. 1971 मध्ये बांग्लादेश मुक्तिसंग्रामात पाकिस्तानी सैन्याने रमना काली मंदिर पाडल्यापासून ढाकेश्वरी मंदिर बांग्लादेशातील सर्वात महत्वाचे हिंदू धर्मस्थान म्हणून ओळखले जाते. हे बांग्लादेशातील सर्वात मोठे हिंदू मंदिर आहे. हे मंदिर भारतीय उपखंडातील प्रसिद्ध शक्तीपीठांचा एक भाग आहे आणि येथे सतीच्या मुकुटाचा मणी पडला होता.