Budget 2023 | ‘या’ आहेत मोदी सरकारच्या शिक्षणक्षेत्रासाठीच्या केंद्रीय अर्थसंकल्पातील तरतुदी
file photoनवी दिल्ली : वृत्तसंस्था – Budget 2023 | अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन (FM Nirmala Sitharaman) यांनी संसदेत केंद्रीय अर्थसंकल्प सादर केला. विविध क्षेत्रांसाठीच्या योजनांची यावेळी घोषणा करण्यात आली. कोविड काळानंतर अडखळलेल्या शिक्षणक्षेत्रासाठी (Education Sector) देखील यावेळी विविध तरतूदींची घोषणा अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी केली. शिक्षणक्षेत्राला आधुनिक काळात प्रगती करत असताना डिजीटल होणे गरजेचे आहे, असे म्हणत अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी डिजीटल ग्रंथालये स्थापन करण्याची मोठी घोषणा केली. (Budget 2023)
यावेळी अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी शिक्षणक्षेत्रासाठी खालील तरतूदींची घोषणा केली:
भविष्यातील वैद्यकीय तंत्रज्ञान आणि संशोधनासाठी आणि कुशल मनुष्यबळाची उपलब्धता सुनिश्चित करण्यासाठी विद्यमान संस्थांमध्ये वैद्यकीय उपकरणांसाठी समर्पित बहुविद्याशाखीय अभ्यासक्रमांचे समर्थन केले जाईल.
भौगोलिक, भाषा, शैली आणि स्तरांवरील दर्जेदार पुस्तकांची उपलब्धता आणि उपकरण-अज्ञेयवादी सुलभता सुलभ करण्यासाठी मुलांसाठी आणि किशोरवयीन मुलांसाठी राष्ट्रीय डिजिटल लायब्ररीची स्थापना केली जाईल.
नॅशनल बुक ट्रस्ट आणि चिल्ड्रन्स बुक ट्रस्ट भौतिक ग्रंथालयांना स्थानिक भाषा आणि इंग्रजी भाषेतील पुस्तके पुरवतील. (Budget 2023)
पुढील तीन वर्षांत, केंद्र ३.५ लाख आदिवासी विद्यार्थ्यांना सेवा देणाऱ्या ७४० एकलव्य शाळांसाठी एकूण ३८,८०० शिक्षक आणि सहाय्यक कर्मचाऱ्यांची भरती करेल. एकलव्य मॉडेल निवासी शाळा (EMRS) चे बजेट ५८१.९६ कोटी रुपयांनी लक्षणीय वाढ करण्यात आली आहे, २०२१-२२ मधील १४१८.०४ कोटी रुपयांवरून २०२२-२३ आर्थिक वर्षासाठी २,००० कोटी रुपये. आदिवासी विद्यार्थ्यांसाठी चालवल्या जाणार्‍या निवासी शाळांना ही योजना मदत करेल.
वाचनाची संस्कृती निर्माण करण्यासाठी आणि महामारीमुळे शिकण्याच्या वेळेत होणारी हानी भरून काढण्यासाठी,
नॅशनल बुक ट्रस्ट, द चिल्ड्रन्स बुक ट्रस्ट आणि इतर स्त्रोतांना या भौतिक ग्रंथालयांना प्रादेशिक भाषांमध्ये आणि
इंग्रजीमध्ये पुस्तके आणि इतर साहित्य देण्यासाठी प्रोत्साहित केले जाईल.
कौशल्य श्रेणीसुधारित करण्यासाठी नागरी सेवक आणि सरकारी कर्मचाऱ्यांसाठी एकात्मिक ऑनलाइन प्रशिक्षण कार्यक्रम.
बाहेरील लोकांना संशोधनासाठी ICMR लॅबमध्ये निवडक सुविधा उपलब्ध करून दिल्या जातील. फार्मास्युटिकल्समधील संशोधन आणि नवोपक्रमाला चालना देण्यासाठी एक नवीन कार्यक्रम सुरू केला जाईल. २०१४ पासून स्थापन झालेल्या विद्यमान १५७ वैद्यकीय महाविद्यालयांच्या सह-स्थानावर १५७ नवीन नर्सिंग महाविद्यालये स्थापन केली जातील.
मिशन कर्मयोगी अंतर्गत, केंद्रे, राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेश नागरी सेवकांसाठी क्षमता-निर्माण योजना राबवत आहेत. लाखो सरकारी कर्मचाऱ्यांना त्यांची कौशल्ये सुधारण्यासाठी आणि लोककेंद्रित दृष्टिकोन सुलभ करण्यासाठी सतत शिकण्याच्या संधी उपलब्ध करून देण्यासाठी सरकारने एकात्मिक ऑनलाइन प्रशिक्षण मंच सुरू केला आहे.
अभिनव अध्यापनशास्त्र, अभ्यासक्रम व्यवहार, सतत व्यावसायिक विकास डिपस्टिक सर्वेक्षण आणि आयसीटी अंमलबजावणीद्वारे शिक्षकांच्या प्रशिक्षणाची पुनर्रचना केली जाईल. यासाठी जिल्हा शिक्षण व प्रशिक्षण संस्थेला व्हायब्रंट इन्स्टिट्यूट ऑफ एक्सलन्स म्हणून विकसित केले जाईल.
अभियांत्रिकी संस्थांमध्ये 5G सेवा वापरून अनुप्रयोग विकसित करण्यासाठी विविध प्राधिकरणे, नियामक,
बँका आणि इतर व्यवसायांसह १०० प्रयोगशाळा स्थापन केल्या जातील. संधींची नवीन श्रेणी,
व्यवसाय मॉडेल आणि रोजगार क्षमता लक्षात घेण्यासाठी, प्रयोगशाळा इतरांबरोबरच, स्मार्ट क्लासरूम्स,
अचूक शेती, बुद्धिमान वाहतूक व्यवस्था आणि आरोग्य सेवा यांसारख्या अनुप्रयोगांचा समावेश करेल.
PM कौशल विकास योजना 4.0 लाँच केली जाईल.
तरुणांना आंतरराष्ट्रीय संधींसाठी कौशल्य देण्यासाठी, विविध राज्यांमध्ये 30 स्किल इंडिया इंटरनॅशनल केंद्रे स्थापन केली जातील.
3 वर्षात 47 लाख तरुणांना आधार देण्यासाठी, संपूर्ण भारत राष्ट्रीय प्रशिक्षण योजना अंतर्गत थेट लाभ हस्तांतरण सुरू केले जाईल.
‘मेक एआय इन इंडिया’ आणि ‘मेक एआय वर्क फॉर इंडिया’ ही संकल्पना साकार करण्यासाठी
सर्वोच्च शैक्षणिक संस्थांमध्ये कृत्रिम बुद्धिमत्तेसाठी उत्कृष्टतेची तीन केंद्रे स्थापन केली जातील.
आयात कमी करण्यासाठी प्रयोगशाळेत उगवलेल्या हिऱ्यांच्या स्वदेशी उत्पादनाला प्रोत्साहन
देण्यासाठी सरकार IIT पैकी एकाला R&D अनुदान देईल.
या सर्व योजनांची घोषणा यावेळी शिक्षण क्षेत्राला केंद्रस्थानी ठेवून अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी केली.
Web Title :- Budget 2023 | education budget national digital libraries 157 nursing college funds for eklavya model residential schools major takeaways
Join our WhatsApp Group, Telegram, facebook page and Twitter for every update