नवी दिल्ली : वृत्तसंस्था : कोरोना विषाणूचा धोका लक्षात घेता, लोक बचाव करण्यासाठी प्रत्येक पद्धतीचा अवलंब करण्यास तयार आहेत. सोशल मीडियावरही कोरोना विषाणूचा सामना करण्यासाठी सर्व टिप्स व्हायरल होत आहेत. त्यातील काही चुकीच्या आहेत तर काही बरोबर. सोशल मीडियावरील सर्व पोस्टमध्ये असे म्हटले जात आहे की काही मिनिटांच्या अंतराने पाणी पिल्याने कोरोना विषाणूची लागण थांबविली जाऊ शकते.
सोशल मीडियावर शेअर केलेल्या ओरिजनल पोस्ट मध्ये सांगण्यात आले आहे की आपण नेहमी तोंड आणि घसा ओला ठेवायला हवा आणि दर 15 मिनिटांनी पाणी प्यावे. यामागील कारण म्हणजे असे केल्याने विषाणू आपल्या अन्ननलिकेपासून साफ होतील आणि नंतर पोटात जाऊन अ‍ॅसिडमुळे मरण पावतील.
लंडन स्कूल ऑफ हायजीन अँड ट्रॉपिकल मेडिसिनच्या साथीच्या रोगतज्ज्ञ कल्पना सबापथी यांनी एका वृत्तसंस्थेला सांगितले की, हे खूप सामान्य पद्धतीने सादर करण्यात आले आहे. त्या म्हणाल्या, हे संक्रमण कोणत्याही एका विषाणूच्या कणाशी संपर्क नसून हजारो किंवा कोट्यावधी कणांच्या संपर्कामुळे होते, म्हणून अन्ननलिकेच्या काही साफसफाईवर फारसा परिणाम होणार नाही.
या सिद्धांतामध्ये एक समस्या देखील आहे की आपण पोटात पोहोचून सर्व विषाणू मारू शकता अशी केवळ शक्यता आहे. तोपर्यंत आपण आपल्या नाकातून काही विषाणू आपल्या आत मध्ये नेऊ शकता. जरी आपल्यास असा विश्वास आहे की विषाणू आपल्या नाकात किंवा श्वासनलिकेपर्यंत पोहोचला नाही, तर तो आपल्या शरीरात इतर मार्गांनी देखील पोहोचू शकतो. बरेच लोक त्यांच्या डोळ्यांना स्पर्श करूनही विषाणू त्यांच्या शरीरात संक्रमित करतात.
तथापि, कोरोना विषाणूचा संसर्ग हा तोंडातून पसरण्याचा मुख्य मार्ग नाही. कोरोना विषाणू संक्रमित व्यक्तीच्या खोकल्यामुळे किंवा शिंकण्यामधून बाहेर पडणाऱ्या थेंबांमधून हा विषाणू अधिक प्रमाणात पसरतो. दर 15 मिनिटाला पाणी पिणे हा उपाय कोरोनापासून वाचण्यासाठी प्रभावी नाही त्यामागे आणखी एक कारण म्हणजे आपल्याला असे वाटते की कोरोना विषाणू जर आपल्या पोटात पोहोचले तर त्यांचा त्वरित खात्मा होईल कारण पोटातील आम्लीय रसांचा पीएच 1 ते 3 दरम्यान असतो. परंतु स्टील तोडणार्‍या बॅटरी अ‍ॅसिडपेक्षा हे कमी प्रभावी आहे.
कोरोना विषाणू वर्गाशी संबंधित पॅथोजेन हा विषाणू 2012 मध्ये सौदी अरेबियात आला होता. या विषाणूत सौम्य अ‍ॅसिड किंवा पोटात असणाऱ्या अ‍ॅसिडच्या विरूद्ध ‘लक्षणीय प्रतिकार शक्ती’ होती. शास्त्रज्ञांना असे आढळले आहे की रुग्णांच्या पोटातही हा विषाणू जिवंत राहू शकतो. हा आतड्यांच्या पेशींवर सहज आक्रमण करू शकतो. टीम ने अंदाज वर्तविला होता की संक्रमणाची ही पद्धत देखील शक्य आहे.
हीच पद्धत कोविड -19 ला लागू होते की नाही हे अजून तरी स्पष्ट झालेले नाही. काही रुग्णांना उलट्या किंवा अतिसार सारखी लक्षणे दिसत आहेत. चीनमधील काही तज्ञांनी इशारा देखील दिला आहे की हे पाचन तंत्राची लागण होण्याची चिन्हे देखील असू शकतात. एका अहवालानुसार कोविड -19 ने संक्रमित 50 टक्के लोकांच्या विष्ठेमध्ये हा विषाणू सापडला आहे. पाणी पिण्यामुळे कोरोना विषाणूची लागण थांबविण्याविषयी अद्याप कोणतीही वैज्ञानिक खात्री नाही.
या प्रमाणेच मिळतीजुळता आतापर्यंत फक्त एकच अभ्यास केला गेला आहे. या संशोधनात, पाण्याने गळा साफ केल्याने श्वसन संसर्गास प्रतिबंध होऊ शकतो की नाही याचा शोध घेण्यात आला. ही पद्धत जपानमध्ये अत्यंत लोकप्रिय आहे. अभ्यासामध्ये असे आढळले आहे की जे लोक दिवसातून तीन वेळा पाण्याने गळा साफ करतात त्यांना अँटिसेप्टिक सोल्यूशन अथवा गळा साफ न करणाऱ्यांच्या तुलनेत संक्रमणाचा धोका कमी असतो. तथापि, कोरोना विषाणूच्या बाबतीतही ते खरे असल्याचे गृहित धरून लोकांसाठी धोकादायक ठरू शकते.
हा अभ्यास कोरोना विषाणूवर लागू केला जाऊ शकत नाही आणि असे मानणे देखील धोक्यापेक्षा कमी नाही. या अभ्यासामध्ये वरच्या श्वसनमार्गाच्या संसर्गावर जोर देण्यात आला ज्यामध्ये सायनल, गळा यांचा समावेश होता तर कोरोना विषाणू अंतर्गत श्वसनमार्गावर, छातीत आणि फुफ्फुसांनाही संक्रमित करीत आहे. हा अभ्यास अगदी लहान ग्रुपवर केला गेला होता, म्हणून याला फार विश्वासार्ह म्हणता येणार नाही.
दर 15 मिनिटांनी पाणी पिल्याने कोणतीही हानी होत नाही परंतु अशा अफवा थांबवल्या पाहिजेत. या क्षणी, सोशल डिस्टेंसिंग आणि हात धुण्याच्या सवयीने कोरोना विषाणूपासून बचाव होऊ शकतो. जागतिक आरोग्य संघटनेने देखील या पद्धतीचे प्रभावी आणि विश्वासार्ह वर्णन केले आहे.