Current Bank Account संदर्भात RBI ने दिले नवीन आदेश, 15 डिसेंबरपासून लागू होणार नवीन नियम
नवी दिल्लीः वृत्तसंस्था – आरबीआय-(RBI-Reserve Bank of India) ने मोठा निर्णय घेत चालू बँक खात्याशी संबंधित नवीन नियम 15 डिसेंबरपासून लागू करण्याचा निर्णय घेतला आहे. यापूर्वी त्याची अंतिम तारीख 5 नोव्हेंबर रोजी निश्चित करण्यात आली होती. नवीन नियमांनुसार, कंपन्या ज्या बँकेतून कर्ज घेत आहे त्यात त्यांचे चालू खाते किंवा ओव्हरड्राफ्ट खाते त्यांना उघडावे लागेल. याद्वारे कर्ज देणाऱ्या बँकांकडे कंपनीच्या कॅश फ्लोविषयी पूर्ण माहिती असेल. त्याचबरोबर आरबीआयने बँकांना कर्ज देण्यासाठी चालू खाते वापरू नका असे सांगितले आहे. त्याऐवजी बँका कर्जदाराला वस्तू व सेवा पुरवणाऱ्या कंपनीला थेट पैसे देतात. यामुळे कर्जाच्या रकमेचा गैरवापर रोखता येईल.
आरबीआयने जारी केलेल्या आदेशात सांगण्यात आले आहे, की ते लवकरच संबंधित सर्व प्रश्नांची उत्तरे जाहीर करतील.
चला तर मग आपण नवीन नियमांबद्दल जाणून घेऊया …
1. ग्राहकांनी बँकांकडून 5 कोटींपेक्षा कमी कर्ज घेतले आहे. अशा कंपन्यांचे चालू खाते कोणतीही बँक उघडू शकते.
2. बँकिंग सिस्टमकडून 5 पासून 50 कोटी रुपयांपर्यंत कर्ज घेणार्या ग्राहकांचे चालू खाते केवळ कर्जदाता बँकेतच उघडता येते. कर्ज न देणाऱ्या बँका अशा कंपन्यांची केवळ कलेक्शन खाती उघडू शकतात, म्हणजेच त्यांच्यात फक्त पैसे येऊ शकतात. हे पैसे कर्ज देणार्या बँकेच्या रोख पत खात्यात द्यावे लागतील. बँकेला कलेक्शन खात्यावर कोणताही फायदा होत नाही.
3. बँकिंग सिस्टमकडून 50 कोटी रुपयांपेक्षा जास्त कर्ज घेणार्या एखाद्या कंपनीच्या कर्जदाता बँकेत एस्क्रो खाते उघडावे लागेल आणि तीच बँक चालू खातेदेखील उघडू शकेल. अशा कंपनीची इतर बँक कलेक्शन खाती उघडता येतील.
4. बँकर्सच्या म्हणण्यानुसार, त्याची अंमलबजावणी कशी होईल हे अद्याप स्पष्ट झाले नाही. तसेच या नियमांचे परीक्षण कसे केले जाईल, असा प्रश्नही उपस्थित होत आहे. तथापि, ते म्हणतात, की नवीन नियम व निर्बंधाचा सर्वात मोठा फायदा केवळ सार्वजनिक क्षेत्रातील बँकांनाच होईल.
कोणाला फायदा होईल आणि कोणाचे नुकसान होणार आहे – नवीन नियमांमुळे कोणाला फायदा होईल आणि कोणाला त्याचा त्रास होईल हे सांगणे फार कठीण आहे. एचडीएफसी, आयसीआयसीआय आणि अॅक्सिस बँक यासारख्या खासगी बँकांच्या चालू खात्यांची संख्या सरकारी बँकांमध्ये वाढेल की ते परदेशी बँकांकडे असेल काय हे सध्या सांगता येणार नाही. नवीन नियमांनुसार, बँका दुसर्या बँकेत रोकड खाते असलेल्या कर्जदारांचे चालू खाते उघडू शकत नाहीत. जर एखाद्या ग्राहकात कोणत्याही बँकेत रोख क्रेडिट खाते नसेल तर ते 3 श्रेणींमध्ये येतात.
अखेर आरबीआयने हा निर्णय का घेतला?
या निर्णयाच्या मदतीने आरबीआय कर्ज म्हणून घेतलेल्या रकमेचा गैरवापर थांबवू इच्छित आहे. आतापर्यंत, बहुतेक कर्ज घेणाऱ्या कंपन्या सार्वजनिक क्षेत्रातील बँकांकडून कर्ज घेतात, परंतु दैनंदिन गरजांसाठी एखाद्या परदेशी किंवा खासगी बँकेत चालू खाते उघडतात. वास्तविक, या बँका आपल्या ग्राहकांना अधिक चांगले रोख व्यवस्थापन देतात. बहुतेक परदेशी आणि खासगी मध्यम कंपन्या मोठी कर्ज देत नाहीत, परंतु सर्व बँकांना कंपन्यांनी त्यांची चालू खाती उघडावी अशी त्यांची इच्छा आहे.
चला तर मग चालू खात्याबद्दल जाणून घेऊया…
1. चालू खाते हे व्यवसाय चालविणार्या लोकांचे बँक खाते आहे. हे आपल्याला दररोज व्यवहार करण्यास अनुमती देते.
2. चालू खात्यात पडलेले पैसे कधीही बँक शाखा किंवा एटीएममधून काढता येतात. यात कोणतेही बंधन नाही. खातेदार जेव्हा इच्छित पैसे परत घेऊ शकतात. म्हणजेच चालू खात्यात आपण आपल्या दिवसात पाहिजे तितके व्यवहार करू शकता.
3. बिझनेसच्या आवश्यकतेनुसार चालू खात्यात जमा केलेले पैसे बर्याचदा फ्लक्चुएट (वर आणि खाली) असतात. म्हणून बँका हा पैसा वापरत नाहीत. असे म्हटले जाऊ शकते की, बँकांकडून ही एक खास सुविधा आहे.
4. बचत बँक खात्यात जिथे तुम्हाला शिल्लक व्याज मिळेल. त्याचवेळी, चालू खात्याच्या शिल्लकवर कोणतेही व्याज मिळत नाही. चालू खाते उघडण्यासाठी तुम्ही मतदार ओळखपत्र, फोटो, आधार कार्ड, पॅन कार्ड, ड्रायव्हिंग लायसन्स आणि पासपोर्ट वापरू शकता.