जर ऑनलाइन शॉपिंगमध्ये वस्तू बनावट निघाली तर त्याला कंपनी जबाबदार; सरकार नवीन धोरण आणण्याच्या तयारीत
file photoपोलिसनामा ऑनलाईन – आजकालचा जमाना हा ऑनलाईन शॉपिंगचा आहे. आपण घरबसल्या लागणार्‍या तसेच आवश्यक असलेल्या वस्तू ऑनलाईनरित्या मागवितो. परंतु अशा ऑनलाईन शॉपिंग करताना एक शंका कायम मनात राहत असते. ती म्हणजे, जर वस्तू बनावट निघाल्यास किंवा मिळाल्यास काय करायचे? किंवा काय होईल? म्हणूनच आपल्यासारख्या लोकांसाठी सरकार नवीन नियम आणण्याची तयारी करत आहे. माहिती अर्थात डेटाचा गैरवापर रोखण्यासाठी सरकार सुरक्षा उपाययोजना करीत आहे. नॅशनल ई-कॉमर्स पॉलिसीच्या मसुद्यात हे प्रस्तावित आहे. धोरणात असे म्हटले आहे की, सरकार खासगी आणि खासगी डेटा खाजगी ठेवण्याच्या प्रक्रियेत आहे.
हे धोरण सध्या चर्चेत आहे. यांसह उद्योगाच्या विकासासाठी डेटा वापराचे धोरण निश्चित केले जाईल. उद्योग आणि अंतर्गत व्यापार संवर्धन विभागाचे वरिष्ठ अधिकारी यांच्या अध्यक्षतेखाली शनिवारी झालेल्या बैठकीत या मसुद्यावर चर्चा करण्यात आली आहे.
ग्राहकांना मिळेल उत्पादनाची प्रत्येक माहिती :
मसुद्यात म्हटले आहे की, ग्राहकांना उत्पादने आणि सेवांशी संबंधित सर्व माहिती मिळणे गरजेचं आहे. त्यांनी संबंधित उत्पादनाच्या मूळ देशाबद्दल पूर्ण माहिती द्यावी. भारतात किंमतीत काय जोडले गेले आहे? मसुद्यात नमूद केले आहे की, निष्पक्ष स्पर्धेसाठी ई-कॉमर्स कंपन्यांनी त्यांच्या व्यासपीठावर नोंदणीकृत सर्व विक्रेते आणि विक्रेत्यांचा न्याय्य पद्धतीने व्यवहार केला पाहिजे.
जर उत्पादन बनावट निघाले तर ई-कॉमर्स कंपनी असेल जबाबदार :
मसुद्यात असेही नमूद केले आहे की, या व्यतिरिक्त ई-कॉमर्स कंपन्यांनाही त्यांच्या व्यासपीठावर विकलेले उत्पादन बनावट नाही, याची खात्री करुन घ्यावी लागेल. यासाठी सुरक्षित रक्षक उपाययोजना करावी लागणार आहे. जर बनावट उत्पादन कोणत्याही ई-कॉमर्स कंपनीच्या व्यासपीठावर विकले गेले तर ते ऑनलाईन कंपनी आणि विक्रेत्यांचीच जबाबदारी असेल. आराखड्यात असे नमूद केले आहे की, औद्योगिक विकासासाठी डेटा सामायिकरणास प्रोत्साहन दिले जाईल. यासाठी डेटा नियमांचा निर्णय घेतला जाईल.
यासाठी सरकार सातत्याने पावले उचलतेय:
आम्ही तुम्हाला सांगतो की, बर्‍याच दिवसांपासून ऑनलाइन शॉपिंग प्लॅटफॉर्मवरून बनावट उत्पादने विक्री केल्याच्या तक्रारी येत आहेत. बर्‍याच वेळा ग्राहकांना यामुळे मोठ्या प्रमाणात नुकसान सहन करावे लागत आहे. त्यामुळे सरकार ई-कॉमर्समधील त्रुटी दूर करण्यासाठी सर्व प्रकारच्या पावले उचलण्यात येत आहेत. जेणेकरून येणार्‍या काळात हा ऑनलाईन शॉपिंगने लोकांची जीवनशैली सुलभ व्हावी.
सध्या बाजारात अनेक प्रकारच्या ऑनलाईन शॉपिंगच्या कंपन्या आहेत. मुळात सध्या इंटरनेट सुविधा झपाट्याने वाढल्याने आणि तंत्रज्ञान अधिक प्रमाणात विकसित झाल्याने लोकांनी बदलत्या तंत्रज्ञानाचा स्वीकार अलगदपणे केला आहे. ऑनलाईन शॉपिंग करण्याचे फायदे देखील अनेक आहेत. वस्तू आणि त्या वस्तूबाबत असलेली दिलेली माहिती याचा सखोल अभ्यास करता येतो. किंवा ती वस्तू घेताना विचार करण्यास हवा तेवढा वेळ उपलब्ध होतो. त्यामुळे ज्याप्रमाणे मॉल संस्कृती आल्यानंतर अनेक लोक मॉलकडे शॉपिंगसाठी धाऊ लागले त्याप्रमाणे आता लोक ऑनलाईन शॉपिंग करण्यावर अधिक प्रमाणात भर देत आहेत. मात्र, यातील अनेकांना या ऑनलाईन शॉपिंगचा विविध प्रकारे फटका बसल्याचे तक्रारीतून समोर आले आहे.