‘फ्रेंच हॅकर’चा दावा, ‘आरोग्य सेतु’ अ‍ॅपच्या 9 कोटी वापरकर्त्यांची ‘गोपनीयता’ धोक्यात !

नवी दिल्ली, वृत्तसंस्था : कोरोनो विषाणूच्या संसर्गापासून सावध राहण्यासाठी लोकांना चेतावणी देण्यासाठी बनविलेले आरोग्य सेतु हे सरकारी अ‍ॅप आतापर्यंत जवळपास नऊ कोटी वेळा डाउनलोड केले गेले आहे, परंतु एका फ्रेंच हॅकरने दावा केला आहे की या अ‍ॅपमध्ये एक त्रुटी आहे, ज्यामुळे 9 कोटी वापरकर्त्यांची गोपनीयता धोक्यात आली आहे. रॉबर्ट बॅप्टिस्टे (Robert Baptiste) असे या फ्रेंच हॅकरचे नाव आहे, त्यांनी असे म्हटले आहे की त्यांना आरोग्य सेतु अ‍ॅपमध्ये एक मोठी त्रुटी सापडली आहे. त्यांनी एका ट्विटमध्ये आरोग्य सेतु अ‍ॅपला टॅग करत असे म्हटले आहे की, ‘आरोग्य सेतु अ‍ॅपच्या सुरक्षेमध्ये त्रुटी सापडली आहे. 9 कोटी भारतीय वापरकर्त्यांची गोपनीयता धोक्यात आहे, आपण खासगी संपर्क साधू शकता का?

रॉबर्ट बॅप्टिस्टे तेच आहेत ज्यांनी आधार लीकचा खुलासा केला होता. याशिवाय त्यांनी जगभरातील अनेक डेटा लीकचा खुलासाही केला आहे. या ट्विटच्या सुमारे एक तासानंतर त्यांनी पुन्हा ट्विट केले आणि दावा केला की, आरोग्य सेतु अ‍ॅपबाबत त्यांनी केलेल्या ट्विटच्या 49 मिनिटांनंतर आपणास इलेक्ट्रॉनिक आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्रालयाने संपर्क साधला. दुसर्‍या ट्वीटमध्ये त्यांनी लिहिले की, ‘माझ्या ट्विटच्या 49 मिनिटांनंतर संगणक आपत्कालीन प्रतिसाद टीम (सीईआरटी) आणि नॅशनल इनफॉर्मेटिक्स सेंटर (एनआयसी) च्या टीमने संपर्क साधला आणि मी त्यांना या अ‍ॅपच्या कमतरतेबद्दल सांगितले.’ त्यांनी असे म्हटले आहे की ते हा दोष निश्चित होण्याची प्रतीक्षा करीत आहेत आणि त्यानंतर याविषयी सांगतील.

हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की या अ‍ॅपमध्ये दूरध्वनीद्वारे डॉक्टरांशी सल्लामसलत करण्याची सुविधा लवकरच जोडली जाणार आहे. नीती आयोगाचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी (सीईओ) अमिताभ कांत यांनी ही माहिती दिली. कोरोना विषाणू साथीच्या आजाराविरूद्ध सुरू असलेल्या मोहिमेला बळकटी देण्यासाठी केंद्र सरकारने सरकारी व खासगी क्षेत्रातील कर्मचार्‍यांना आरोग्य सेतु मोबाईल अ‍ॅप्लिकेशन वापरणे बंधनकारक केले आहे.

हे अ‍ॅप सर्व कर्मचार्‍यांच्या फोनमध्ये असल्याचे सुनिश्चित करण्यासाठी संघटनांच्या प्रमुखांना सांगण्यात आले आहे. कांत यांनी पत्रकार परिषदेत सांगितले की, ‘आरोग्य सेतु अ‍ॅप आतापर्यंत जवळपास नऊ लाख वेळा डाउनलोड केले गेले आहे. यासाठी टेलिमेडिसिन (टेलिफोनद्वारे डॉक्टरांचा सल्ला) घेण्याची सुविधा जोडली जात आहे.’ हे मोबाइल अ‍ॅप वापरकर्त्यांना कोरोना विषाणूचा संसर्ग होण्याचा धोका आहे की नाही हे जाणून घेण्यास मदत करते.

हे कोरोनो विषाणूच्या संसर्गापासून बचाव करण्याच्या मार्गांसह लोकांना महत्वाची माहिती प्रदान करते. कांत हे कोरोना विषाणू साथीला रोखण्यासाठी अशासकीय संस्था (एनजीओ) आणि आंतरराष्ट्रीय संघटनांशी समन्वय साधण्यासाठी स्थापन करण्यात आलेल्या ‘एम्पॉवर्ड ग्रुप 6’ चे प्रमुखही आहेत. ते म्हणाले की, ग्रुप -6 ने आतापर्यंत स्वयंसेवी संस्था दर्पण मंचद्वारे जवळपास 92 हजाराहून अधिक स्वयंसेवी संस्था आणि सामाजिक संस्था (सीएसओ) जोडल्या आहेत.

ते म्हणाले, ‘ग्रुप -6 ने स्वयंसेवी संस्था आणि सीएसओला आवाहन केले आहे की राज्ये आणि जिल्ह्यांना हॉटस्पॉट्स, जमीन स्वयंसेवक ओळखण्यात आणि गरजू लोकांना मदत करण्यासाठी सहकार्य करावे.’ कांत यांनी असेही निदर्शनास आणून दिले की भारताचे 112 मागासवर्गीय जिल्हे कोरोना विषाणू या साथीच्या विरूद्ध देशातील लढाईचे नेतृत्व करीत आहेत. ते म्हणाले, ‘आतापर्यंत या 112 जिल्ह्यांमध्ये जवळपास 610 रुग्ण आढळून आले आहेत, जे दोन टक्क्यांच्या संसर्गाच्या राष्ट्रीय सरासरीपेक्षा खूपच कमी आहेत.’ केंद्रीय आरोग्य मंत्रालयाच्या म्हणण्यानुसार, सोमवारी देशात कोरोना विषाणू साथीच्या मृतांचा आकडा वाढून हा 1,389 झाला आणि संक्रमित लोकांची संख्या 42,836 वर पोहोचली आहे.