कडक सलाम ! निवृत्त झाले ‘कोरोना’विरुद्ध देशाच्या लढाईचे नेतृत्व करणारे ICMR चे संचालक गंगाखेडकर, म्हणाले – ‘भावना आवरणं कठीण’

नवी दिल्ली : वृत्तसंस्था – इंडियन काउंसिल ऑफ मेडिकल रिसर्च आयसीएमआरच्या साथीच्या रोगाचे आणि गैर-संसर्गजन्य रोग विभाग प्रमुख, ज्यांनी केवळ कोविड-१९ साठीच नव्हे तर निपा, झिका, जपानी एन्सेफलायटीस आणि एक्यूट एन्सेफलायटीस सिंड्रोम यासारख्या महामारीविरूद्धच्या लढाईत भारताचे नेतृत्व करणारे डॉ. रमण आर गंगाखेडकर मंगळवारी निवृत्त झाले. दरम्यान त्यांनी वृत्तसमूहाशी संवाद साधला.

गंगाखेडकर म्हणाले की, जेव्हा आपण ३६ वर्षे एखाद्या संस्थेशी संबंधित असतो तेव्हा भावना आवरणे कठीण असते. मी १९८४ मध्ये आयसीएमआरमध्ये दाखल झालो होतो. हा खरोखर एक मोठा पल्ला आहे आणि या सर्व वर्षांमध्ये मला काही महत्त्वपूर्ण प्रकल्पांचा भाग होण्याची संधी मिळाली आहे, विशेषत: एचआयव्ही/ एड्स क्षेत्रात जे माझे क्षेत्र होते.

त्यांना जेव्हा विचारले गेले की, दीर्घ काळ संस्थेबरोबर आहात. तेव्हा कोविड-१९ ची भारताविरुद्धच्या महत्वपूर्ण लढाईच्या वेळेला सोडणे कसे वाटते? तेव्हा ते म्हणाले की, मागील काही महिने चढ-उतार चालू आहे. आम्ही इतरांना लहान वाटू शकतील असे अनेक टप्पे साध्य करण्यात यशस्वी झालो. पण कोविड-१९ विरुद्धच्या लढ्यात आम्ही खूप महत्त्वाचे राहिलो आहोत. कदाचित मला पुढे जाण्याची वेळ येऊ शकेल परंतु लढा सुरूच राहील. असे बरेच सक्षम लोक आहेत जे हा लढा सुरू ठेवतील आणि मीही पूर्णपणे निरोप घेत नाही आहे आणि आयसीएमआरचे सीजी पंडित हे राष्ट्रीय अध्यक्षांचा एक भाग म्हणून असतील. खरं तर आता मला समस्येवर विचार करण्यासाठी अधिक वेळ असेल.

डॉ. गंगाखेडकर २०१८ मधील महामारी विज्ञान आणि गैर-संसर्ग रोग विभागाचे प्रमुख म्हणून दिल्लीत आल्यानंतर आयसीएमआर मुख्यालयात गेले. त्याचा अनुभव सांगताना ते म्हणाले की, अनुभव कसा होता हे मी सांगू शकत नाही कारण मला विचार करायला कधी वेळ मिळाला नाही. गेल्या २.५ वर्षात मी सतत आव्हाने पहात होतो. जेव्हा मी २०१८ मध्ये केरळमधील निपाह प्रादुर्भावाशी संबंधित कामात सामील झालो तेव्हा अत्यंत संक्रामक आणि जीवघेणे व्हायरल इन्फेक्शन, केनाईन डिस्टेम्पर व्हायरस रोगाचा उद्रेक त्याच वर्षी गुजरातमध्ये सुरू झाला. त्यानंतर २०१९ मध्ये राजस्थान आणि मध्य प्रदेशात झिका विषाणूचा प्रादुर्भाव दिसून आला. २०१९ मध्ये निपाह पुन्हा केरळमध्ये आला. त्यानंतर बिहारच्या मुजफ्फरपूरमधील मुलांमध्ये जपानी एन्सेफलायटीस आणि एक्यूट एन्सेफलायटीस सिंड्रोमची प्रकरणे आढळली. आणि मग कोविड-१९ आला. अक्षरशः वेळ नव्हता कारण एकामागून एक गोष्टी बाहेर आल्या, ज्याकडे त्वरित लक्ष देण्याची गरज होती. विचार करायला वेळ नव्हता, विश्रांती घेण्यास विसरलो.

मागील काही महिन्यांच्या कामकाजाबद्दल त्यांनी सांगितले की, मी म्हटल्याप्रमाणे हे गेल्या काही महिन्यांविषयी नाही, तर गेल्या २.५ वर्षांपासून आहे ज्यामध्ये मी बराच वेळ घालवत आहे. कार्यालयीन वेळ संपल्यानंतरही मी काम करत होतो. गेल्या काही महिन्यांत दिवसातील सुमारे १७-१८ तास अधिकृतपणे काम केले आहे. मी दिल्लीत एकटाच राहत असल्याने मी अनेक तास काम करू शकत होतो.