Coronavirus Waste : ‘या’ पध्दतीनं कोरोना व्हायरसमुळं होणार्‍या कचर्‍याचा केला जातो ‘निपटारा’
file photoनवी दिल्ली : वृत्तसंस्था – कोरोना व्हायरस महामारी संसर्गाशिवाय, आपल्यासोबत अनेक आव्हाने घेऊन आली आहेत. त्यातील एक म्हणजे कोरोनामुळे होणारा कचरा. कोरोना व्हायरस म्हणजेच कोविड – 19 च्या उपचार, निदान आणि क्वारंटाईन दरम्यान सर्व प्रकारच्या गोष्टी वापरल्या जातात. सध्या देशात कोरोना विषाणूची प्रकरणे 12 लाखांवर गेली आहेत. यासह या संसर्गामुळे होणारा कचराही वाढत आहे. तज्ञांच्या मते, दररोज सरासरी 2 ते 3 टन कोविड कचरा प्रत्येक राज्यातून बाहेर येत आहे. हा कचऱ्याची विल्हेवाट लावण्यासाठी केंद्रीय प्रदूषण नियंत्रण मंडळाने मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली आहेत.
अशा आहेत सरकारच्या मार्गदर्शक सूचना
शासनाने दिलेल्या मार्गदर्शक सूचनांनुसार आइसोलेशन वॉर्ड, संकलन केंद्रे, चाचणी प्रयोगशाळेमध्ये कोविड कचऱ्यासाठी स्वतंत्र नियम आहेत, तर क्वारंटाईन केंद्रे आणि होम क्वारंटाईनसाठी स्वतंत्र नियम आहेत.
आयसोलेशन वॉर्ड्स-टेस्टिंग लॅब: कोरोना व्हायरस कचऱ्यासाठी वेगवेगळ्या रंगाच्या आणि ड्युअल-लेयर पिशव्या किंवा डबे ठेवले पाहिजेत. तसेच, त्यांच्यावर स्पष्टपणे लेबल केले जावे. ज्या ट्रॉलीमधून कोविड कचरा वाहतूक केली जात आहे ती इतर कोणत्याही कचर्‍यासाठी वापरली जाऊ नये. कोविड – 19 च्या कचऱ्यास स्पर्श करणारे स्वच्छता कर्मचारी इतर कोणत्याही कर्तव्यावर किंवा इतर कचरा हाताळण्यासाठी कामावर नसावेत.
क्वारंटाईन सेंटर : बायोमेडिकल वेस्ट पिवळ्या पिशवीत जमा केला पाहिजे. मग त्याला बायोमेडिकल कचरा प्रक्रिया सुविधेत पाठवावे लागेल. घनकचरा व्यवस्थापन नियम, 2016 लक्षात घेऊन दररोज कचरा व्यवस्थापित करावा लागतो.
होम आयसोलेशन : घरी असलेल्या रूग्णांनी बायोमेडिकल वेस्ट वेगळे करून पिवळ्या पिशवीत ठेवणे आवश्यक आहे. त्यानंतर हा कचरा स्थानिक प्रशासनाने नियुक्त केलेल्या कचरा संकलन कर्मचार्‍यांच्या ताब्यात देण्यात येईल.
काळजीपूर्वक केली जाते कचर्‍याची विल्हेवाट
कर्मचारी क्वारंटाईन सेंटर आणि होम क्वारंटाईनमध्ये राहणाऱ्या कोरोना-संक्रमित लोकांच्या घरातून काळजीपूर्वक कचरा उचलून घेत आहेत. यासाठी, त्यांना दररोज डीएम कार्यालयातून एक यादी मिळते, ज्यामध्ये होम क्वारंटाईन असलेल्या लोकांचा पत्ता असतो. यानंतर सकाळी 7 वाजल्यापासून कर्मचार्‍यांना त्यांच्या घरी जाऊन मोठ्या काळजीपूर्वक कचरा उचलावा लागतो. त्यानंतर हा कचरा सामान्य मार्गाने काढला जात नाही तर वैज्ञानिक मार्गाने केला जातो. यासाठी कचरा गोळा करण्यासाठी गाडीत तीन लोक असतात. यात ड्रायव्हर आणि दोन कचरा उचलणाऱ्यांचा समावेश आहे. त्यांना प्रशनांकडून दररोज नवीन पीपीई-किट दिली जातात.
अशाप्रकारे गोळा केला जातो संक्रमित कचरा
कचरा सोडियम हायपोक्लोराइट सोल्यूशनने साफ केलेल्या पिवळी पिशवीत प्रथम भरला जातो. त्यानंतर कचरा बाहेर येऊ नये अशा प्रकारे बॅग सील केली जाते. संक्रमित कचऱ्याची गाडी वेगळी आहे. जी सामान्य कचर्‍यासाठी वापरला जात नाही. या गाड्यांमध्ये केवळ क्वारंटाईन सेंटर आणि होम आयसोलेशनमध्ये असलेल्या घरांचा कचरा वाहून जातो. त्यानंतर या कचऱ्याची एकत्रितपणे वैज्ञानिक पद्धतीने विल्हेवाट लावली जाते.