Diabetes : मधुमेहामुळे होणाऱ्या डोळ्यांच्या ‘या’ 4 आजारांबद्दल तुम्हाला माहित आहे का ?

पोलीसनामा ऑनलाइन – संपूर्ण जगाबरोबरच भारतही कोविड -19 मुळे असुरक्षित आहे. यावेळी, जगभरातील नॉन-कम्युनिकेबल रोगांविरूद्ध कमी काळजी घेतली जात आहे किंवा असे म्हणता येईल की त्यांना कमी प्राधान्य दिले जात आहे. एनसीडी, मधुमेह आणि तीव्र आजारांमुळे 77 दशलक्ष भारतीयांवर तीव्र परिणाम झाला आहे. कोविड -19 शरीराच्या जवळजवळ सर्व अवयवांवर परिणाम करते, परंतु बहुतेक लोकांना हे माहित नाही की कोविड -19 शिवाय मधुमेहामुळे डोळ्यांच्या आरोग्यावरही गंभीर परिणाम होऊ शकतो.

कोविड -19 पूर्वी एक दशलक्षाहून अधिक लोकांवर मधुमेह रेटिनोपैथी, काचबिंदू, स्क्विंट आणि आरओपी इत्यादींवर उपचार केले गेले. तर 2017-18 मध्ये मोतीबिंदूची 5.5 दशलक्ष प्रकरणे नोंदली गेली. तथापि, ही सर्व प्रकरणे केवळ मधुमेहामुळे नव्हती. डोळ्यांच्या आजारांमधे, मधुमेहाच्या रेटिनोपैथी, मधुमेहासाठी मॅक्युलर एडेमा/इस्किमिया, मोतीबिंदू आणि काचबिंदू यासारखे डोळ्यांशी संबंधित आजार देखील मधुमेहापासून उद्भवू शकतात.

म्हणूनच, हे महत्वाचे आहे की मधुमेह असलेल्या रुग्णांनी त्यांच्या डोळ्याच्या धोक्याबद्दल सावधगिरी बाळगली पाहिजे आणि त्यांची स्थिती खराब होऊ नये म्हणून काळजी घेतली पाहिजे.

मधुमेहामुळे डोळ्यांवर कसा परिणाम होतो ?
मधुमेहाचा अर्थ काय हे प्रथम समजणे आवश्यक आहे. मधुमेह म्हणजे आपल्या रक्तात ग्लूकोजच्या प्रमाणात वाढ. या अवस्थेत हायपरग्लाइसीमिया असे म्हणतात कारण या स्थितीत मधुमेहावर रामबाण उपाय नाही. रक्तातील साखरेचा अतिरेक केवळ आपल्या डोळ्यांमधील ऊतींनाच त्रासदायक ठरू शकत नाही तर डोळ्यांमध्ये सूज देखील येऊ शकते, यामुळे आपल्या डोळ्याच्या रक्तवाहिन्यांचे गंभीर नुकसान होऊ शकते. यामुळे आपणास डोळ्यांची गंभीर समस्या उद्भवू शकते.

मधुमेह रेटिनोपैथी
डायबेटिक रेटिनोपैथी ही मधुमेहामुळे डोळ्यातील सर्वात सामान्य समस्या आहे. या अवस्थेत, रक्तातील साखरेची पातळी बर्‍याच काळासाठी राहते. डोळ्याच्या मागे डोळयातील पडद्यापर्यंत पसरलेल्या रक्तवाहिन्यांचे नुकसान होते. यामुळे डोळ्यातील रक्त आणि द्रव गळती उद्भवते, ज्यामुळे अंधुक दृष्टी होते. प्रारंभिक अवस्थेत नवीन रक्तवाहिन्या डोळ्यामध्ये तयार होत नाहीत, याला नॉन-प्रोलिवेरेटिव मधुमेह संबंधित रेटिनोपैथी म्हणतात. तथापि, हा रोग जसजसा वाढत जातो आणि स्थिती वाढत जाते, तसतसे ती डायबेटिक रेटिनोपॅथीविरोधी नसते. त्यातील नवीन रक्तवाहिन्या रेटिनोविचच्या आत असामान्यपणे वाढतात. ज्यामुळे एकतर बराच रक्तस्त्राव होतो किंवा पूर्णपणे दिसणे थांबते. एका सर्वेक्षणानुसार, डायबेटिक रेटिनोपैथी भारतात 16.9% आहे.

मधुमेह मॅक्युला एडेमा/इस्केमिया
मॅक्युला केवळ रेटिनाचा सर्वात संवेदनशील भाग नाही तर हे नंतरचे कार्यशील केंद्र आहे जे आपल्याला वाचण्यास, चेहरे ओळखण्यास आणि वाहन चालविण्यास मदत करते, परंतु, मॅकुलामध्ये अपवादात्मक उच्च रक्तातील साखरेमुळे सूज आहे. ज्याला मॅक्युला एडेमा म्हणतात आणि हळूहळू त्याचे स्वरूप कमी करते. त्याच वेळी, जेव्हा रक्तवाहिन्या माकुलाकडे रक्त येण्यापासून रोखतात तेव्हा यामुळे मॅक्युलर इस्केमिया नावाची स्थिती उद्भवते ज्यामुळे या समस्या उद्भवू शकतात.

मधुमेह मोतीबिंदू
मोतीबिंदू ही डोळ्याची स्थिती असून ती मधुमेहाशी संबंधित आहे, त्यामुळे मधुमेहाच्या पेशंटमध्ये ती दिसून येते. साखरेच्या उच्च पातळीमुळे डोळ्याच्या लेन्सवर सूज येऊ शकते. याव्यतिरिक्त, लेन्समधील सजीवांच्या शरीरात निर्माण होणारे द्रव्य ग्लूकोजला सॉर्बिटोलमध्ये रुपांतरीत करते, जे लेन्सवर जमा होते आणि ते दिसणे थांबवते. प्रीडायबेटीक असलेल्या व्यक्तींना मोतीबिंदु होण्याची शक्यता दुप्पट आहे.

मधुमेह आणि काचबिंदू
काचबिंदू बर्‍याच प्रकारे उद्भवू शकतो, मधुमेह हे डोळ्याच्या ऑप्टिक मज्जातंतूच्या नुकसानाशी संबंधित पूर्व शर्ती आहे. सर्वसाधारण रूग्णापेक्षा मधुमेहाच्या रुग्णांना काचबिंदू होण्याची शक्यता दुप्पट आहे. ग्लाकोमा सामान्यत: लेन्सच्या सभोवतालच्या द्रवपदार्थाच्या अत्यधिक घटनेमुळे होतो ज्यामुळे डोळ्याच्या रक्तवाहिनीवर दबाव निर्माण होतो.

मधुमेहामध्ये साखरेच्या अनियंत्रित पातळीमुळे रक्तवाहिन्यांची असामान्य वाढ डोळ्यांमधून येणाऱ्या नैसर्गिक पाण्यापासून रोखते ज्यामुळे दृष्टी कमी होते आणि अंधत्व येते.