नवी दिल्ली : वृत्तसंस्था – व्यसन हे खाण्याचे असो, दारूचे असो की मग लैंगिक क्रियेचे असो, हे मेंदूची केमिस्ट्री बदलून ठेवते. म्हणूनच जेव्हा एखाद्या व्यक्तीला एखाद्या गोष्टीची सवय होते तेव्हा त्याला त्याशिवाय जगणे कठीण होते. या सवयीमुळे त्याला हेही माहित असते की त्याची ही सवय त्याला हानी पोहोचवू शकते. वास्तविक, कोणत्याही कामाचे व्यसन जडणे हा एक मानसिक विकार आहे, असे डब्ल्यूएचओने म्हटले आहे.
दरम्यान जागतिक आरोग्य संघटनेच्या (डब्ल्यूएचओ) इंटरनॅशनल स्टॅटिस्टिकल क्लासीफिकेशन ऑफ डिजीज अँड रिलेटेड हेल्थ प्रॉब्लेम्स (आयसीडी 10) आणि अमेरिकन सायकायट्रिक असोसिएशन (एपीए) यांनी लैंगिक क्रियेच्या व्यसनाला मानसिक विकार म्हणून वर्गीकृत केलेले नाही. वेगवेगळ्या लोकांमध्ये लैंगिक क्रिया केल्यामुळे मानसिक विकारांमध्ये याचा समावेश होऊ शकत नाही. तथापि, या सिद्धांतामध्ये काही बदल केले जात आहेत.
सन 2022 पासून लागू होणाऱ्या आयसीडी 11 मध्ये लैंगिक व्यसनाचे वेगळे वर्णन केले गेले आहे. यानुसार जेव्हा एखादी व्यक्ती आपल्या व्यसनावर नियंत्रण ठेवण्यास असमर्थ असते, वारंवार लैंगिक कृतीकडे आकर्षित होते, तेव्हा त्याच्या वागण्यामुळे त्याच्या वैयक्तिक, कौटुंबिक, सामाजिक, शैक्षणिक, व्यावसायिक जीवनावर परिणाम होतो. अशा परिस्थितीत यास ‘कंपल्सिव्ह सेक्सुअल बिहेवियर डिसऑर्डर’ असे मानले जाऊ शकते. मे 2019 मध्ये वर्ल्ड हेल्थ असेंब्लीमध्ये सादर केलेल्या आयसीडी 11 नुसार, या प्रकारचा विकार असलेल्या लोकांना लैंगिक कार्याबद्दल खूप कमी प्रमाणात किंवा काहीच समाधान मिळत नाही.
इतर प्रकारांच्या व्यसनाप्रमाणेच लैंगिक व्यसन देखील एखाद्या व्यक्तीच्या मनावर कब्जा घेतो. तज्ञांचा असा विश्वास आहे की लैंगिक कार्य आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे, परंतु त्यांचे व्यसन मोठ्या प्रमाणात हानिकारक आहे. मानसिक आरोग्य तज्ञांनी अद्याप मानसिक विकार म्हणून लैंगिक व्यसनाचे वर्गीकरण केले नाही. आयसीडी 11 च्या अंमलबजावणीसाठी अद्याप दोन वर्षापेक्षा जास्तीचा कालावधी आहे. तथापि असे म्हटले आहे की जेव्हा लैंगिक इच्छा एखाद्या व्यक्तीच्या नात्यावर, जीवनावर आणि कुटुंबावर परिणाम करण्यास सुरुवात करते तेव्हा त्याने वैद्यकीय मदत घ्यावी.