जाणून घ्या कोणत्या कापडापासून ‘प्रभावी’ घरगुती मास्क बनवू शकतो

पोलीसनामा ऑनलाइन – जागतिक आरोग्य संघटना आणि रोग नियंत्रण व प्रतिबंध केंद्रे यांनी कोरोना विषाणूचा संसर्ग टाळण्यासाठी आवश्यक ती खबरदारी घेण्यासाठी अनेक मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली आहेत. या मार्गदर्शक तत्त्वामध्ये असेही म्हटले आहे की कोरोना विषाणूचा संसर्ग रोखण्यासाठी होममेड मास्क देखील वापरता येतील. या मार्गदर्शक तत्त्वांपासून, लोकांनी होममेड मास्क वापरण्यास सुरुवात केली आहे. तथापि, होममेड मास्क वापरणं प्रभावी आहे.

या विषयावर बरीच संशोधने केली जात आहेत, ज्यामध्ये जेव्हा आपल्याला शिंका येणे आणि खोकला येतो तेव्हा कोरोना विषाणूच्या संसर्गाचा प्रसार रोखण्यासाठी होममेड मास्क प्रभावी आहे की नाही हे शोधण्याचा प्रयत्न केला आहे. या विषयावरील संशोधनात असे दिसून आले आहे की दोन किंवा तीन थरांच्या कपड्यांचे बनलेले मास्क कोरोना विषाणूच्या संसर्गाचा प्रसार रोखण्यासाठी प्रभावी आहेत. टी-शर्टचे कापड यासाठी सर्वोत्तम आहेत.

एक्स्ट्रीम मेकॅनिक्स या जर्नलमध्ये प्रसिद्ध झालेल्या संशोधनानुसार जर घरगुती मास्क कपड्यांच्या दोन किंवा तीन थरांनी बनविला असेल तर तो कोरोना विषाणूच्या संसर्गाचा प्रसार रोखण्यासाठी प्रभावी आहे. तर सिंगल लेयर कपड्यांनी बनविलेले घरगुती मास्क प्रभावी नाही. यासाठी सर्व प्रकारच्या कपड्यांवरील संशोधनाची चाचणी घेण्यात आली. या संशोधनात बेडशीट्स, रजाईचे कापड याची चाचणी करुन होममेड मास्कसाठी फॅब्रिकचे किती थर प्रभावी आहेत हे शोधण्याचा प्रयत्न केला.

संशोधकांनी असे नोंदवले आहे की एरोसॉल्सचे सामान्यत: पाच मायक्रोमीटरपेक्षा कमी वर्गीकरण केले जाते. हे शेकडो नॅनोमीटरपर्यंत पसरलेले आहे. एरोसोलला घन किंवा द्रव थेंब किंवा हवेमध्ये पसरलेले कण म्हणतात. लहान थेंब रोखण्यासाठी सिंगल-लेयर कपड्यांनी बनविलेले होममेड मास्क प्रभावी आहेत. कपड्याच्या एकाच थरापासून बनविलेले घरगुती मास्क मोठ्या थेंबासाठी प्रभावी नसते.

जेव्हा कोणी शिंकतो किंवा खोकतो, तेव्हा मोठे थेंब मास्कमधून जाऊ शकतात आणि हवेत पसरतात. यासाठी, 11 घरगुती कपड्यांची चाचणी घेण्यात आली, ज्यामध्ये एअरफ्लोचा दर मोजला गेला. थेंब रोखण्याच्या प्रक्रियेस समजणे थोडे जटिल आहे. तथापि, या संशोधनाचा निष्कर्ष असा आहे की टी-शर्ट कपड्यांमधून बनविलेले घरगुती मास्क वैद्यकीय मास्क सारखे असतात. इतर कपड्यांमध्ये दोन ते तीन स्तर असणे आवश्यक आहे. जर एखादा कपडा खूप पातळ असेल तर असे मास्क परिधान करणे प्रभावी नाही.