World Mental Health Day 2020 : मानसिक तणावाच्या लक्षणांकडे करू नका दुर्लक्ष, होऊ शकते ‘गंभीर’ स्वरुप

पोलीसनामा ऑनलाइन – गेल्या काही दशकांपासून, मानसिक ताणतणावात, समान किंवा दीर्घावधीपासून ग्रस्त लोकांची संख्या सतत वाढत आहे. घरात शांततेचे वातावरण असूनही, त्रासात असलेल्या काम करणार्‍यांची संख्या वाढणे अर्थात रागावलेले, अस्वस्थ, संतप्त, असंतुष्ट आणि सतत ताणतणावाच्या स्थितीत राहणे ही आता एक ब्रेकिंग न्यूज नाही. अर्थात कोरोना साथीच्या काळात ही परिस्थिती काहीशी गंभीर बनली आहे. लॉकडाउन आणि अनलॉकच्या या दीर्घ कालावधीत, सर्व वयोगटातील लोक काही कारणास्तव त्रस्त आहेत. आपल्या सर्वांना हे माहित आहे की सतत मानसिक ताणतणावाखाली राहण्याचे दुष्परिणाम बरेच वेदनादायक असतात.

कारण: सर्वकाळ काही नकारात्मक विचारांना सामोरे जावे लागते. समान निराशा आणि दु:खाची भावना. अप्रियतेची भीती अनावश्यकपणे रागावणे किंवा रागावणे.

– कशामध्येही रस न वाटणे सर्व वेळ थकल्यासारखे वाटत राहणे. शांत, अमानुष किंवा निराश वाटणे.

– कमी-अधिक झोप. भूक न लागणे नशा करणे किंवा झोपेची गोळी खाणे.

– नातेवाईक आणि मित्रांशी बोलताना क्लिपिंग किंवा असामान्य वर्तन.

– बर्‍याच काळासाठी टीव्ही पहात रहा किंवा निरर्थक कामात सामील होणे.

मानसिक ताणतणावाचे दुष्परिणाम
– चयापचय आणि रोगप्रतिकारक शक्तीवर फारच परिणाम होतो. यामुळे संक्रमणाचा धोका वाढतो.

– ते त्यांचे कोणतेही सामान्य कार्य करण्यास असमर्थ असतात.

– अनियमित झोप आणि निद्रानाश होणे.

– कमी ऊर्जा, उत्साह, कार्यक्षमता आणि उत्पादकता.

– डोकेदुखी, मायग्रेन, नैराश्य, मधुमेह, लठ्ठपणा, हृदयरोग, कर्करोग इ. आत्महत्या करण्याचा प्रयत्न करू शकेल.

ताणतणाव दूर करण्याचे मार्ग
सकारात्मक विचार ठेवा: ताणतणाव हा थेट आपल्या विचारांशी संबंधित असतो. माइंड मॅनेजमेंटचे आहे. जर आपण स्वतःवर विश्वास ठेवला आणि सकारात्मक विचार केला तर सर्व काही सकारात्मक दिसेल आणि होईल. आपले चयापचय देखील त्यानुसार कार्य करण्यास सुरवात करेल. जे काही घडते त्यासाठी नेहमीच सकारात्मक दृष्टीकोन ठेवा.

चांगले आचरण आवश्यक आहे : आपले वर्तन मानवी ठेवा. आपला राग महाग आणि हसण्यासाठी स्वस्त करा. खोटेपणा वगैरे टाळा. जाणूनबुजून किंवा नकळत, चूक झाल्यास, अहंकारात अडकल्याशिवाय क्षमस्व म्हणा किंवा शक्य तितक्या लवकर मुक्त मनाने माफी मागा.

वर्तमानात जगायला शिका : भूतकाळ किंवा भविष्यकाळ जगण्याऐवजी सद्यस्थितीत जगायला शिका. जेव्हा जेव्हा मनाला भूतकाळाबद्दल विचार करणे आवडत नाही किंवा भविष्याबद्दल चिंता किंवा भीती असेल तेव्हा तत्काळ मनाला उपस्थित करा आणि कोणत्याही सकारात्मक क्रियेत गुंतून रहा. आपली सवय बनविण्यासाठी, मागील सात दिवसांच्या क्रियांचा आढावा घ्या आणि भूतकाळ आणि भविष्यकाळात आपण किती विजय मिळविला हे पहा. आपण किती नकारात्मक विचारात रहाता. यासह, सकारात्मक क्रिया वाढवत रहा.

योग्य दिनचर्या : ताण व्यवस्थापित करण्यात योग्य दिनक्रमाची मोठी भूमिका असते. उर्वरित वेळ वापरा, 24 तासांमधून रात्री झोपण्यासाठी सात-आठ तास अशा प्रकारे सोडून द्या की मुख्य कार्य जसे की व्यायाम, संगीत, खेळ, छंद इ. सारख्या मुख्य काम जसे की नोकरी, व्यवसाय, अभ्यास, घरगुती काम इ. ते मिळवा. कुटुंब आणि मित्रांसह दर्जेदार आणि आनंदी वेळ घालवण्यामुळे तणाव देखील कमी होतो. दिवसाची चांगली सुरुवात व शेवटचा ताणतणाव कमी करण्यासाठी खूप प्रभावी ठरतो.

चांगले घर वातावरण : चांगले वातावरण कामाचे ठिकाण इत्यादीचा ताण कमी करते इ. म्हणूनच, घराचे वातावरण शक्य तितके आनंदी ठेवा. चांगले संवाद आणि परस्पर संबंध राखण्यासाठी नेहमीच प्रयत्न करा. मोठ्या आनंदासाठी किंवा मोठ्या उत्सवाच्या प्रतीक्षेत आनंदाचे छोटे छोटे क्षण जगणे विसरू नका. जेव्हा शक्य असेल तेव्हा प्रत्येकाने थोडा वेळ टीव्ही, मोबाइल विसरून आरामात बसून जेवण करा. एकत्र बसून विनोदी चित्रपट किंवा टीव्ही प्रोग्रामचा आनंद घेण्यास विसरू नका.

नेहमी लक्षात ठेवा की दु:खाची आणि हसण्याची किल्ली तणावाचे प्रत्येक लॉक उघडून वातावरण सामान्य आणि आनंदी बनविण्यात खूप प्रभावी असते. असेही म्हटले जाते की लाफ्टर एक सर्वोत्तम औषध आहे.