वारंवार तोंडात अल्सर येत असल्यास करा ‘हे’ उपाय

पोलीसनामा ऑनलाइन टीम  –    जेव्हा शरीरावर उष्णतेचा प्रभाव जास्त असतो तेव्हा तोंड, जीभ, ओठ आणि गालांच्या आतील भागात वारंवार फोड येतात. यामुळे रुग्णाला खूप त्रास सहन करावा लागतो. कधीकधी फोडांचा त्रास इतका वाढतो की अन्न किंवा पाणी गिळण्याला देखील अतिशय त्रास होते.

नैसर्गिक औषधाच्या पद्धतीनुसार उपवास आणि नाभीवर तेल लावणे हा अल्सरचा उत्तम उपाय आहे. परंतु बहुतेक लोक या नैसर्गिक उपायावर विश्वास ठेवत नाहीत आणि लवकरच त्यांच्यापासून मुक्त होऊ इच्छित असतात. अल्सरपासून त्वरित आराम मिळविण्यासाठी काही रुग्ण डॉक्टरकडे जातात. परंतु आश्चर्यकारक म्हणजे असे काही प्रकारचे अल्सर सोडल्यास सर्व अल्सर स्वतःच बरे होतात.

बहुतेक डॉक्टर अल्सर होण्याचे कारण म्हणजे पोट खराब असणे असं समजतात. परंतु होमिओपॅथीमध्ये विष हे अल्सरेशनचे कारण मानले जाते. विविध पाचक रस, प्रथिने,कार्बोहाइड्रेट इत्यादीमुळे लाळ तयार होते जे पाचन क्रिया सुरळीत ठेवतात. जोपर्यंत लाळ ठीक आहे तोपर्यंत पोट चांगले कार्य करते. पण लाळ तयार होण्यास अनियमितता असेल तर पोट खराब होण्याची स्थिती उद्भवू शकते. फोड येण्याचे अनेक प्रकार असू शकतात जसे-

प्रलीम 

या प्रकारामध्ये ओठांच्या कोपऱ्याला फोड तयार होतात आणि ओठही किंचित सुजतो. हा एक प्रकारचा संसर्गजन्य रोग आहे ज्याचा कालावधी १४ ते २१ दिवस असू शकतो. ऋतूच्या विरूद्ध खाण्याची प्रवृत्ती हे त्याचे मुख्य कारण आहे. उत्तम उपचार म्हणजे स्वच्छता. स्वच्छ पाण्याने आणि पिण्याचे शुद्ध पाणी वापरुन हा रोग स्वतःच त्याच्या त्याचा बरा होतो.

चिलाइटिस 

हा रोग सामान्यत: खालच्या ओठांवर होतो. यात फोड एका लहान बियासारखे असतो पण अत्यंत वेदनादायक असतो. झोपेच्या वेळी या अल्सरवर कवच तयार होतो. या प्रकारच्या अल्सरची कारणे निश्चितपणे सांगता येत नाहीत. हे फोड ८_१० दिवसांमध्ये मध्ये स्वतःच बरे होतात.

फोर्डिस

हे ओठांच्या वरच्या आणि खालच्या भागावर पांढरे किंवा पिवळसर फोड येतात. हा रोग केवळ प्रौढांमध्ये होतो.हा अल्सर ओठांपासून शेवटच्या दाढापर्यंत वाढत जातो. या आजारावर कोणताही इलाज नाही. हा रोग जवळपास सात दिवसांत बरा होतो.

पलेक  

या आजाराला ज्योग्राफिकल जीभ देखील म्हणतात. यामध्ये जिभेच्या वरच्या टोकावरील, मधल्या आणि बाजूंच्या भागाला सुईच्या आकारात लहान फोड. येतात ते लाल असतात. कधीकधी ते अर्ध्या इंचपर्यंत वाढू शकतात. या फोडांमध्ये द्रव असू पण शकतो आणि नसू पण शकतो. १५_ २० दिवसांत हे फोड प्रथम जीभच्या मध्यभागी आणि कडेकडेने बरे होतात. पाच वर्षापर्यंतच्या मुलांमध्ये हा आजार होण्याची शक्यता जास्त असते.

फैरोड

या प्रकारच्या अल्सरमध्ये पिवळ्या किंवा पांढर्‍या गाठी जिभेवर जमा होतात. या आजारात तोंडाची चव खराब होते आणि तोंडाचा वास देखील येतो . कडुलिंब किंवा बबुल दंत पावडर वापरुन हा रोग बरा होतो.

काळी जीभ

या प्रकारच्या अल्सरमध्ये जिभेचा रंग काळा-तपकिरी किंवा पिवळा होतो या आजारामध्ये रुग्णाला असे वाटते की त्याच्या जिभेला केस चिकटलेला आहे. त्याला कोणत्याही खाद्यपदार्थाची चव लागत नाही. हा रोग जास्त प्रमाणात धूम्रपान केल्यामुळे आणि माउथ वाश चा जास्त प्रमाणात वापर झाल्यामुळे होतो. जर एखाद्या व्यक्तीने दूषित पाणी किंवा अन्न वापरले असेल तरी देखील रोग उद्भवतो. काही काळानंतर, हा रोग स्वतः बरा होतो.

ल्युकोपलाकिया

तोंडाच्या आतील पृष्ठभागावर पांढर्‍या रंगाचे फोड तयार होतात. हे फोड हिरड्यांना देखील होतो. कधीकधी तोंडाच्या आतील बाजूस पुरळ येते. या प्रकारच्या फोडांचे निश्चित असा आकार नसतो ते लहान आणि मोठे असू शकतात. गुटखा, तंबाखू आणि अंड्यातील पिवळे बलक खाणाऱ्या आणि मद्यपान करणाऱ्या लोकांमध्ये हा आजार जास्त आढळतो. या प्रकारच्या अल्सरचे कारण सिफलिस आजार देखील असू शकते. महत्त्वाची गोष्ट अशी आहे की या प्रकारचे फोड स्वत: ला बरे करत नाहीत, त्यांच्यावर उपचार करणे आवश्यक आहे. अल्सर टाळण्याचा उत्तम आणि सोपा मार्ग म्हणजे संपूर्ण आहार घेणे आणि योग्य स्वच्छता. अंघोळ झाल्यावर नाभीत तेल टाकणे देखील फायदेशीर आहे.

हे अन्न टाळावे

काही पदार्थ सोबत खाणे टाळावे जसे की चहा-कॉफी, मिरची_मसाला, दही-तेल, दूध-मासे, टरबूज-पाणी इत्यादी आरोग्यासाठी हानिकारक आहेत. हिंग, कच्चा कांदा आणि लसूण खाणे टाळावे. दहीचा अल्सरमध्येही विशेष फायदा होतो. ठराविक कालावधीत फोड बरे होत नसल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्या आणि आपल्या आहारावर नियंत्रण ठेवा.