नवी दिल्ली : वृत्तसंस्था – कोरोना विषाणूची प्रकरणे पुन्हा एकदा पाहायला मिळत आहेत. बरेच तज्ञ आधीच म्हणाले आहेत की कोरोना विषाणूची प्रकरणे हिवाळ्यात पूर्वीपेक्षा जास्त येऊ शकतात. त्याच बरोबर, एम्सचे संचालक डॉ. रणदीप गुलेरिया यांनी आता आणखी एक इशारा दिला आहे. डॉक्टर गुलेरिया म्हणतात की प्रदूषणात थोडीशी वाढ झाल्यास कोरोनाची प्रकरणेही वाढू शकतात.
डॉक्टर गुलेरिया म्हणतात की प्रदूषणाच्या पीएम 2.5 पातळीत अगदी थोडीशी वाढ केल्यास कोरोना रुग्णांची संख्या 8-9 टक्क्यांनी वाढू शकते. कोरोना सह वाढलेले प्रदूषण फुफ्फुस आणि श्वसन रोग देखील वाढवू शकते. इंडिया टुडेची रिपोर्टर मिलान शर्मा यांना दिलेल्या मुलाखतीत डॉ. गुलेरिया म्हणाले की, हिवाळ्यातील महिन्यांमध्ये लोकांना खूप काळजी घेणे आवश्यक आहे. ते म्हणाले, “चीन आणि इटलीमधील आकडेवारीवरून असे दिसून आले आहे की ज्या ठिकाणी पीएम 2.5 पातळी थोडीशी वाढली आहेत, तेथे कोरोना प्रकरणात कमीतकमी 8-9% वाढ दिसून आली आहे.”
22 सप्टेंबर रोजी चीन आणि युरोपमधील लॉकडाऊनमुळे होणाऱ्या वायू प्रदूषणामधील घट आणि दीर्घकाळापर्यंत आरोग्यावर होणाऱ्या दुष्परिणामांविषयी 22 सप्टेंबर रोजी एक अभ्यास प्रकाशित करण्यात आला. या अभ्यासानुसार असे म्हटले आहे की वायू प्रदूषणात सतत होणारी घट भविष्यातील महामारींमध्ये केवळ कोरोनाच नव्हे तर श्वसन रोगांशी संबंधित मृत्यूचे प्रमाण कमी करण्यास मदत करू शकते.
डॉ. गुलेरिया म्हणाले, ‘वायू प्रदूषणामुळे फुफ्फुसात जळजळ होते आणि सार्स-सीओव्ही -2 देखील फुफ्फुसांवर परिणाम करते ज्यामुळे मुख्यत्वे जळजळ होते. हे शक्य आहे की काही वेळेत भारतातील काही भागात प्रदूषणाची पातळी जास्त असेल, तेथे गंभीर संसर्ग पसरतो. यासाठी प्रत्येकास सावधगिरी बाळगणे आणि मास्क घालणे, सामाजिक अंतर आणि हात स्वच्छ करणे यासारख्या प्रोटोकॉलचे अनुसरण करण्यास सांगितले जाते.
डॉक्टर गुलेरिया म्हणाले, ‘हिवाळ्याच्या काळात घरी राहण्याची सवय आहे. संसर्ग एकापासून दुसर्‍याकडे सहज पसरतो. श्वसन विषाणू हिवाळ्यात देखील सहज पसरतो. म्हणून अशा परिस्थितीत वाढ दिसून येते.
ते म्हणाले, ‘संसर्गावरील पाळत ठेवलेल्या आकडेवारीवरून असे दिसून येते की इन्फ्लूएंझासारखे आजार भारतात एकदा, पावसाळ्यात एकदा आणि एकदा थंडीने होतात. कोरोना व्हायरस देखील एक श्वसन विषाणूजन्य संसर्ग आहे आणि जवळजवळ अगदी इन्फ्लूएन्झा सारखा आहे. मास्क, शारीरिक अंतर आणि हाताची स्वच्छता याची काळजी घेतल्यास ते 30 ते 40 टक्क्यांनी कमी केले जाऊ शकते.
आता सणासुदीचा हंगामही भारतात येऊ लागला आहे. अशा परिस्थितीत डॉ. गुलेरिया यांनी लोकांना विशेष खबरदारी घेण्यास सांगितले आहे. ते म्हणाले, “सणासुदीच्या काळात गर्दी होण्याची शक्यता जास्त असते आणि थोडीशी निष्काळजीपणा देखील हा संसर्ग पसरवू शकते, लोकांनी यावर्षी हा उत्सव मर्यादित पद्धतीने साजरा करावा.”
कोरोना लसीच्या प्राथमिकतेबद्दल डॉ. गुलेरिया म्हणाले, ‘ही लस देताना समानता घेतली जाईल. लस वर प्राधान्य वैज्ञानिक पद्धतीने निश्चित केले पाहिजे. ज्यांचे मृत्यूचे प्रमाण जास्त आहे किंवा ज्यांना आधीच रोग झाला आहे त्यांना प्रथम प्राधान्य दिले जाईल कारण आमचे लक्ष्य कोरोना संक्रमणामुळे होणारे मृत्यू रोखणे आहे. ‘