‘वांझपणा’ किंवा ‘नपुसंकत्व’ म्हणजे काय ? काय आहेत याची ‘लक्षणं’, ‘कारणं’ अन् ‘उपाय’

पोलीसनामा ऑनलाइन टीम

वांझपणा किंवा नपुसंकत्व काय आहे ?

वांझपणा किंवा नपुसंकत्व म्हणजे एक अशी स्थिती आहे ज्यात एक दाम्पत्य कोणत्याही उपायांचा वापर न करता एक वर्ष प्रयत्न केल्यानंतर बाळाला जन्म देऊ शकत नाही किंवा स्त्री गर्भधारणेस सक्षम नसते. काही प्रसंगी एखाद्या स्त्रीला गर्भधारणा तर होते परंतु कॉम्प्लिकेशन होतात जसे की, गर्भपात किंवा आजारपण.

काय आहेत याची लक्षणं ?

– अनियमित मासिक पाळी
– ओटीपोटात तीव्र वेदना
– वर्षभर प्रयत्न करूनही गर्भधारणा होत नाही.
– वारंवार गर्भपात किंवा गर्भपाताचा इतिहास

काय आहेत याची कारणं ?

– महिलांमध्ये नियमित ओव्हुलेशन किंवा अभाव
– पुरुषांमध्ये शुक्राणूंची निर्मिती आणि कार्यात समस्या

महिलांमध्ये आढळणाऱ्या इतर काही सामान्य घटकांमध्ये खालील बाबींचा समावेश होतो.

– वाढलेले वय
– हार्मोन किंवा पुनरुत्पादक अवयवांशी संबंधित मुद्दे
– बंद झालेली किंवा संकुचित फॅलोपियन नलिका (उदा साधारणत: संभोगातून संक्रमित संसर्ग किवा एंडोमेट्रीयोसिसमुळं)
– थायरॉईड किंवा पिट्युटरी ग्रंथीची अयोग्य कार्यप्रणाली.

पुरुषांमधील नपुसंकत्वाला शुक्राणूवाहू निलकेत अडथळा असणं कारणीभूत असतं

काय आहेत यावरील उपचार ?

वांझपणा किंवा नपुसंकत्वासाठी खालील विविध उपचार पद्धती वापरल्या जातात.

– लैंगिक शिक्षण
– एग डेव्हलपमेंट आणि ओव्ह्युलेशन प्रेरीत करू शकणारी औषधं ज्यात गोनाड्रॉपिन इंजेक्शन आणि क्लॉमिफिन सायट्रेट गोळ्यांचा समावेश असतो.
– चल बिजाणू शुक्राणूंची उच्च सांद्रता प्राप्त करण्यासाठी गर्भाधान आणि हे गर्भाशय धुऊन थेट गर्भाशयाच्या पोकळीत ठेवून केलं जातं.
– इन व्हिट्रो फर्टीलायझेशन (आयव्हीएफ) ज्यात अंडी शरीराच्या बाहेर शुक्राणूद्वारे फलित केले जातात.
– सरोगेसी ज्यात दुसऱ्या व्यक्तीकडून शुक्राणू किंवा स्त्रीबीज दान केले जातात जे गर्भ वाहण्यास सज्ज असते. शस्त्रक्रियेत पोटाच्या मायोमेक्टॉमीचा वापर करून गर्भाशयाचं फायब्रॉईड काढून टाकले जातात.