नवी दिल्ली : वृत्तसंस्था – लैंगिक हिंसाचाराचा बळी पडलेल्या कॅनडाची 25 वर्षीय मार्ली लीसने आपल्यासोबत झालेला दूरव्यवहार विसरून अत्याचार आणि हिंसाचाराला बळी ठरलेल्यांना मदत करत आहे. ओंटारियोमधील रहिवासी मार्ली लिस सांगते, दोषीला शिक्षा करण्याऐवजी पीडितेच्या जखमांवर उपचार करणे आणि त्यांना पुन्हा जगण्याची कला शिकविणे यावर तिचा भर आहे. कॅनडाच्या स्थानिक मीडिया रिपोर्टनुसार, मार्ली लीसने 2019 मध्ये ( रेस्टोरेटिव जस्टिस प्रोसेस) सुमारे 4 तास तिच्या रेपिस्टचा सामना केला. लिसने रेपिस्टला माफ केले. तिचे म्हणणे आहे की, तिला एक वाईट भूतकाळ विसरून पुढे जाण्याची आवश्यकता आहे. तेव्हापासून, ती तिच्यासारख्या लैंगिक हिंसाचारास पीडित महिलांना मदत करत आहे.
लिस्ने एका मुलाखतीत सांगितले की, ‘मला आतापर्यंत जवळपास 40 महिलांबरोबर काम करण्याची संधी मिळाली आहे. एखाद्या महिलेवर हिंसाचार झाल्यानंतर आम्ही तिच्यावर उपचार करणे, तिच्या शरीरावर प्रेम करणे आणि पुरुषप्रधान प्रणाली उघड करणे यासारख्या गोष्टींवर कार्य करतो. या गोष्टी माझ्या जखमांना बरे करण्यासाठी काम करतात आणि ही भेट इतरांसाठीही उपयुक्त ठरू शकते. कॅनेडियन प्रेस मार्गदर्शक तत्त्वांच्या परवानगीशिवाय पीडितेचे खरे नाव प्रकट करण्याचा मीडियाला अधिकार नाही, लिसनेही बाहेर येऊन ते मान्य केले. लिस् यांनी ‘री ह्युमनाइझ’ नावाची एक संस्था देखील सुरू केली आहे, जी लैंगिक हिंसाचाराला बळी पडलेल्या महिलांना त्यांच्या हक्कांबद्दल जागरूक करण्यासाठी आणि त्यांना न्याय देण्यासाठी कार्य करते.
कॅनेडियन न्याय विभागाच्या म्हणण्यानुसार, रेस्टोरेटिव्ह जस्टिस प्रोसेस गुन्ह्यांच्या नुकसानीच्या भरपाईवर आधारित आहे. या प्रक्रियेमध्ये, गुन्हा झाल्यानंतर, पीडित पक्षाची आवश्यकता शोधून त्यांना भरपाई देण्याचा प्रयत्न केला जातो. लिस सांगतात की, तिच्या संस्थेत ती हिंसाचाराचा बळी पडल्यानंतर महिलांना त्यांच्या शरीरावर प्रेम करण्यास शिकवते. ती विविध कार्यक्रम व कार्यशाळांमधून हे करते. या कार्यक्रमांद्वारे, लिस हिंसा नंतर दु: ख आणि लाज न राखण्याची कला शिकवते. तिच्याशी झालेल्या हिंसाचारानंतर लाज टाळण्यासाठी तिला हे शिकावे लागले. त्यांच्या प्रोग्राममध्ये आभासी समर्थन, मार्गदर्शित ध्यान आणि स्थानिक लैंगिक अत्याचाराच्या संसाधनांसाठी कनेक्टिव्हिटी यासारख्या सुविधांचा समावेश आहे.
स्टॅटिस्टिक्स कॅनडा सर्व्हे 18 नुसार 15 वर्षाखालील 1 कोटी 10 लाखाहून अधिक मुली शारीरिक छळ किंवा लैंगिक हिंसाचाराचा बळी ठरल्या आहेत. स्टॅटकन यांनी दिलेल्या अहवालात म्हटले आहे की लैंगिक हिंसाचारात पीडित असलेल्या प्रत्येक पाच व्यक्तींमध्ये पुरुष आणि स्त्रिया दोघेही असतात. यापैकी बर्‍याच घटनांचा अहवाल पोलिसांना देण्यात येत नाही.
लिसची इच्छा आहे की, बलात्काराच्या प्रत्येक पीडिताला हे माहित असले पाहिजे की ‘क्रिमिनल जस्टिस सिस्टम’ हा एकमेव पर्याय नाही लिझ म्हणतात की, लैंगिक पीडितांना त्यांच्या पर्यायांची जाणीव करुन देण्याची सुरुवात न्याय प्रणालीमध्ये काम करणाऱ्या शिक्षणापासून होते. रेस्टोरेटिव जस्टिस प्रोसेस प्रत्येकासाठी नसते, परंतु ती न्याय यंत्रणेत काम करणाऱ्यांना शिक्षित करून अधिक सुलभ केली जाऊ शकते.