नवी दिल्ली, वृत्तसंस्था : भारताला दोन-दोन विश्वचषक जिंकून देणारा माजी कर्णधार आणि अनुभवी यष्टिरक्षक फलंदाज 39 वर्षीय महेंद्रसिंग धोनीने आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटला निरोप दिला आहे. त्याने शनिवारी 16 वर्षांच्या आंतरराष्ट्रीय कारकीर्दीला ब्रेक दिला. धोनीने डिसेंबर 2004 मध्ये बांगलादेशविरुद्ध एकदिवसीय सामने खेळून आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमध्ये पदार्पण केले होते. दरम्यान एमएस धोनी आयपीएल खेळत राहील. महेंद्रसिंग धोनी यापूर्वीच कसोटी क्रिकेटमधून निवृत्त झाला आहे. धोनीने डिसेंबर 2014 मध्ये मेलबर्न येथे ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध भारतासाठी शेवटचा कसोटी सामना खेळला होता. या व्यतिरिक्त धोनीने आपला शेवटचा टी – 20 आंतरराष्ट्रीय सामना फेब्रुवारी 2019 मध्ये ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध बेंगळुरू येथे खेळला होता, तर विश्वचषक उपांत्य फेरीचा ( 9-10 जुलै 2019) हा त्याचा अखेरचा वन डे आंतरराष्ट्रीय सामना होता.
7 जुलै 1981 रोजी जन्मलेल्या महेंद्रसिंग धोनीच्या फलंदाजीमुळे त्याच्या वाढत्या वयाचा परिणाम दिसून येऊ लागला. त्याच्या धीम्या फलंदाजीबद्दल धोनीवर सतत टीका होत होती. विश्वचषकानंतर टीम इंडिया वेस्ट इंडीजच्या दौर्‍यावर गेली, पण धोनीने काश्मीरमध्ये टेरिटोरियल आर्मी युनिटसह 15 दिवस या कालावधीत घालवले. 31 जुलै ते 15 ऑगस्ट दरम्यान तो काश्मीरमध्ये तैनात होता. विश्वचषक – 2019 मध्ये महेंद्रसिंग धोनीची फलंदाजी हे समीक्षकांचे लक्ष्य होते. वर्ल्ड कप 2019 मध्ये खेळल्या गेलेल्या 9 सामन्यांच्या 8 डावांमध्ये 45.50 च्या सरासरीने धोनीने 2 अर्धशतकांसह 273 धावा केल्या. यावेळी धोनीला धीम्या फलंदाजीसाठी टीकेचा सामना करावा लागला.
धोनी विश्व क्रिकेटमधील एकमेव कर्णधार आहे ज्याने आयसीसीच्या तीन मोठ्या ट्रॉफी जिंकल्या आहेत. धोनीच्या नेतृत्वात टीम इंडियाने आयसीसी वर्ल्ड टी -20 (2007), क्रिकेट वर्ल्ड कप (2011) आणि आयसीसी चॅम्पियन्स ट्रॉफी (2013) जिंकला आहे. याशिवाय 2009 मध्ये प्रथमच कसोटी सामन्यात भारत प्रथम क्रमांकावर आला.
कर्णधार धोनीची उपलब्धि :
1 क्रिकेट वर्ल्ड कप (2011)
1 टी-20 वर्ल्ड कप (2007)
1 चॅम्पियन ट्रॉफी (2013)
3 आईपीएल ‘किताब (2010, 2011, 2018)
2 चॅम्पियन लीग टी-20 खिताब (2010, 2014)
आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमधील कामगिरी
10,773 एकदिवसीय धावा, विकेटच्या मागे 444 बळी
4,876 कसोटी धावा, विकेटच्या मागे 294 बळी
1,617 टी -20 आंतरराष्ट्रीय धावा, विकेटच्या मागे 91 बळी
एकदिवसीय आंतरराष्ट्रीय कामगिरी
महेंद्रसिंग धोनीने भारतासाठी 350 एकदिवसीय मालिकेत 50.57 च्या सरासरीने 10773 धावा केल्या आहेत, ज्यामध्ये 10 शतके आणि 73 अर्धशतकांचा समावेश आहे. या दरम्यान, त्याची सर्वोत्तम धावसंख्या नाबाद 183 आहे. धोनीने एकदिवसीय सामन्यात 1 बळी मिळवला आहे आणि त्याची सर्वोत्तम कामगिरी 14 धावांत 1 विकेट आहे.
कसोटी सामन्यांमध्ये कामगिरी
महेंद्रसिंग धोनीने भारतासाठी 90 कसोटी सामन्यांमध्ये 38.09 च्या सरासरीने 4876 धावा केल्या आहेत, ज्यात 6 शतके आणि 33 अर्धशतकांचा समावेश आहे. यावेळी, त्याची सर्वोत्तम धावसंख्या 224 धावा होती.
टी -20 आंतरराष्ट्रीय कामगिरी
महेंद्रसिंग धोनीने 98 टी -20 आंतरराष्ट्रीय सामन्यात 37 अर्धशतकांसह 37.60 च्या सरासरीने 1617 धावा केल्या आहेत. या दरम्यान, त्याची सर्वोत्तम धावसंख्या 56 धावा होती.
आयपीएल मधील कामगिरी
महेंद्रसिंग धोनीने 190 आयपीएल सामन्यांमध्ये 42 अर्धशतकांसह 42.21 च्या सरासरीने 4432 धावा केल्या आहेत. या दरम्यान, त्याची सर्वोत्तम धावसंख्या 84 धावा होती.
आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट प्रवास
भारतात सर्वोच्च पातळी गाठण्यासाठी क्रिकेटपटूंना आपले आयुष्य व्यतीत करावे लागते तेथे धोनीची गोष्ट थोडी वेगळी होती. ज्युनियर क्रिकेट ते बिहार क्रिकेट संघ, झारखंड क्रिकेट संघ ते इंडिया अ संघ आणि तेथून भारतीय संघ असा त्याचा प्रवास अवघ्या 5-6 वर्षात पूर्ण झाला. 1998 मध्ये ज्युनियरमध्ये पदार्पण केले आणि 23 डिसेंबर 2004 रोजी बांगलादेशविरुद्धच्या एकदिवसीय सामन्यात त्याने आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमध्ये पदार्पण केले. धोनी बांगलादेशविरुद्धच्या पहिल्या मालिकेमध्ये फारशी कामगिरी करू शकला नाही, परंतु विशाखापट्टणम येथे झालेल्या पाकिस्तान विरुद्धच्या पाचव्या एकदिवसीय सामन्यात त्याने 123 चेंडूंत 148 धावा केल्या’
महेंद्रसिंग धोनीने 2008 मध्ये भारतीय संघाची कर्णधारपदाची सूत्रे स्वीकारली. धोनीने जेव्हा संघाची कर्णधारपदाची धुरा सांभाळली तेव्हा त्याच्यासमोर अनेक आव्हाने होती. तरुणांना संधी देणे आणि भविष्यासाठी एक संघ तयार करणे यासारखे आहे. या सर्व आव्हानांचा सामना करत धोनीने भारतीय संघाला अनेक ऐतिहासिक क्षण दिले. धोनीच्या नेतृत्वात भारताने प्रथमच कसोटी क्रमांकाचा पहिला स्वाद चाखला. धोनीच्या नेतृत्वात भारताने आयसीसी वर्ल्ड टी – 20 (2007 ), क्रिकेट वर्ल्ड कप ( 2011) आणि आयसीसी चॅम्पियन्स ट्रॉफी ( 2013 ) जिंकला आहे. त्याशिवाय 2009 मध्ये पहिल्यांदा कसोटी सामन्यात भारत अव्वल क्रमांकावर आला. डिसेंबर 2014 मध्ये धोनीने अचानक कसोटी क्रिकेटमधून निवृत्तीची घोषणा केली. धोनीने 2017 च्या सुरूवातीला त्याच शैलीमध्ये एकदिवसीय आणि टी -20 कर्णधारपदाचा निरोप घेतला होता, ज्यासाठी तो ओळखला जातो.