भारतीय मसाल्यांपासून रोग प्रतिकारशक्ती वाढविण्यात जग ‘व्यस्त’, निर्यातीत वाढ !
नवी दिल्ली, वृत्तसंस्था : कोरोना संक्रमणाच्या या काळात भारतीय मसाल्यांची मागणी देशांतर्गत बाजारपेठ ते आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेपर्यंत वाढली आहे. कोविड -19 चा संसर्ग टाळण्यासाठी मसाल्यांचा प्रतिकारशक्ती बूस्टर म्हणून वापर केला जात आहे. हळद, जिरे, मेथी, मिरपूड, दालचिनी, छोटी वेलची आणि आल्याची जागतिक मागणी वाढत आहे. केंद्रीय मसाला बोर्डाने वाढलेली निर्यात टिकवून ठेवण्यासाठी धोरण आखले आहे. कोरोना विषाणूपासून बचाव करण्यासाठी रोग प्रतिकारशक्ती वाढविण्याच्या आरोग्य तज्ज्ञांच्या सल्ल्यानुसार देशांतर्गत बाजारात तसेच आंतरराष्ट्रीय बाजारातही मसाल्याची मागणी वाढली आहे.
रोग प्रतिकारशक्ती वाढविण्याच्या सल्ल्याचा परिणाम असा होता की जून 2020 मध्ये भारतीय मसाल्यांच्या निर्यातीत 34 टक्क्यांनी वाढ झाली तर देशांतर्गत बाजारात मसाल्यांच्या किंमतीत 12 टक्क्यांनी वाढ झाली आहे. गेल्या वर्षी जूनमध्ये 2030 कोटी रुपयांच्या मसाल्यांची निर्यात झाली होती, तर चालू वर्षाच्या जूनमध्येच ती 2721 कोटी रुपयांवर गेली आहे. मसाल्यांच्या आंतरराष्ट्रीय मागणीत वाढ झाल्यानंतर देशांतर्गत बाजारात मसाल्यांच्या किंमतीही वाढल्या आहेत.
भारतीय कृषी संशोधन परिषदेचे (आयसीएआर) महासंचालक डॉ. टी. महापात्रा म्हणतात की भारतीय मसाल्याची गुणवत्ता चांगली आहे, परंतु त्याची लागवड सर्वात खराब जमिनीवर व असिंचित क्षेत्रात कशी बशी केली जाते. त्यामुळे उत्पादकता खूप कमी आहे, जी वाढविणे आवश्यक आहे. कालिकत येथील केंद्रीय मसाला संशोधन संस्थेने विविध प्रकारचे सुधारित मसाले विकसित केले आहेत. भारतीय मसाल्यांचे मूल्य तर संपूर्ण जगभरात आहे, परंतु आयात करणार्‍या प्रमुख देशांमध्ये व्हिएतनाम, चीन आणि अमेरिका यांचा समावेश आहे.
त्याच वेळी, कोरोनाच्या या युगात मसाल्याची मागणी आशियाई देश तसेच युरोपियन युनियन देशांकडून देखील आली आहे. हळद आणि आल्याची मागणी करणार्‍यांमध्ये अमेरिका, इराण, बांग्लादेश आणि मोरोक्को हे प्रमुख आहेत. भारतीय धणेला मलेशियाने सर्वाधिक पसंती दिली आहे, तर जिरेची सर्वाधिक पसंती व्हिएतनाममध्ये आहे. दरम्यान मेथी, बडीशेप आणि गरम मसाल्यांची मागणी कुवैत, संयुक्त अरब अमिराती, अमेरिका, थायलंड, ब्रिटन आणि इंडोनेशियामध्ये आहे. ज्या मसाल्यांची सर्वाधिक मागणी आहे त्यामध्ये काळी मिरी, छोटी वेलची, आले, हळद, धणे, जिरे, ओवा, बडीशेप, मेथी, जायफळ आणि पुदिन्यासोबतच वेगवेगळ्या मसाल्याचे तेल आहेत.