 आर्थिक नियोजन (Financial Planning) करणार्‍या लोकांसाठी){kind=link}
नवी दिल्ली : वृत्तसंस्था – NPS Tier 1 Vs Tier 2 | रिटायरमेंट नियोजनानुसार (Retirement Planning) आर्थिक नियोजन (Financial Planning) करणार्‍या लोकांसाठी नॅशनल पेन्शन स्कीम (National Pension Scheme) ही अतिशय महत्त्वाची योजना आहे. या योजनेत पैसे गुंतवण्याचे अनेक फायदे आहेत. सर्वप्रथम याला केंद्र सरकारचा पाठिंबा आहे. याशिवाय प्राप्तीकरातून सवलत (Income Tax Deductions), ठेवी आणि पैसे काढण्याबाबतचे अनेक पर्याय ही योजना आकर्षक बनवते. एनपीएसशी संबंधित इतरही अनेक गोष्टी आहेत, ज्या खाते उघडण्यापूर्वी जाणून घेणे महत्त्वाच्या आहेत. एनपीएस खाते उघडताना थोडासा निष्काळजीपणा तुम्हाला कर सवलतीच्या लाभापासून वंचित ठेवू शकतो. आज आम्ही तुम्हाला एनपीएसशी संबंधित अशा काही गोष्टी सांगणार आहोत, ज्या जाणून घेतल्यावर तुम्हाला निर्णय घेणे सोपे होईल. (NPS Tier 1 Vs Tier 2)
NPS Tier 1 आणि NPS Tier 2 मधील अनेक समानता
नॅशनल पेन्शन स्कीममध्ये दोन प्रकारची खाती उघडली जातात. पहिल्या प्रकारचे खाते एनपीएस टियर-1 म्हणून ओळखले जाते, तर दुसरे खाते एनपीएस टियर-2 होय. जरी दोन्ही प्रकारच्या खात्यांमध्ये अनेक समानता असल्या तरी या दोन्हीमध्ये काही मोठे फरक देखील आहेत. दोन्ही प्रकारच्या खात्यांचे त्यांचे फायदे आणि तोटे आहेत. दोघांची रचना सारखीच आहे. दोन्ही खाते प्रकारांमध्ये चार्जेस आणि फंड स्कीम पर्याय जवळजवळ सारखेच आहेत. आता एनपीएस टियर -1 आणि एनपीएस टियर -2 (NPS Tier 1 Vs Tier2) खात्यात काय फरक आहे ते जाणून घेऊया…
सेवानिवृत्तीसाठी टियर-1 खाते चांगले
कर आणि गुंतवणूक तज्ञ बलवंत जैन (Tax & Investment Expert Balwant Jain) सांगतात की जर एखाद्याला एनपीएसचे फायदे मिळवायचे असतील तर त्याच्यासाठी टियर-1 खाते हा एकमेव पर्याय आहे. टियर-1 खाते मुख्यतः अशा लोकांसाठी आहे ज्यांचा पीएफ जमा होत नाही आणि त्यांना निवृत्तीनंतर आर्थिक सुरक्षा (Financial Security) हवी आहे. या प्रकारचे खाते म्हणजेच एनपीएस टियर-1 केवळ सेवानिवृत्तीसाठी तयार केले गेले आहे. यामध्ये तुम्ही किमान 500 रुपये जमा करून खाते उघडू शकता. निवृत्तीनंतर, तुम्ही एकाच वेळी 60 टक्के रक्कम काढू शकता. उर्वरित 40 टक्के रकमेतून एन्युटीज (Annuties) खरेदी केल्या जातील, ज्यातून मासिक पेन्शन (Monthly Pension) च्या रूपात नियमित उत्पन्नाचा स्रोत मिळतो.
टियर-1 शिवाय टियर-2 खाते उघडणार नाही
जैन यांनी सांगितले की, टियर-1 आणि टियर-2 खात्यातील सर्वात मोठा फरक म्हणजे टियर-2 खाते उघडण्यासाठी टियर-1 खाते असणे आवश्यक आहे. टियर-1 खाते उघडल्याशिवाय तुम्ही एनपीएस टियर-2 खाते उघडू शकत नाही. एनपीएस टियर-2 खाते हे एक प्रकारे बचत खात्यासारखे (Saving Account) आहे. यामध्ये तुम्ही तुमच्या गरजेनुसार पैसे जमा करू शकता आणि तुमच्या गरजेनुसार पैसे काढू शकता. तुम्हाला हवे असल्यास, तुम्ही एकाच वेळी संपूर्ण रक्कम काढू शकता. किमान 1000 रुपये भरून ते उघडता येईल. एनपीएस टियर-1 मध्ये दरवर्षी किमान एकदा पैसे जमा करणे बंधनकारक आहे, तर टियर-2 मध्ये अशी कोणतीही सक्ती नाही.
योगदानावर प्राप्तीकर सवलतीत हा फरक
दोन्ही प्रकारच्या एनपीएस खात्यांमधील आणखी एक महत्त्वाचा फरक म्हणजे प्राप्तीकर सवलत (Income Tax Benefits). एनपीएस टियर-1 खात्याच्या बाबतीत, खातेधारकाला प्राप्तीकर कायदा 80सी अंतर्गत 1.5 लाख रुपयांपर्यंत आणि 80सीसीडी (1बी) अंतर्गत 50,000 रुपयांपर्यंतच्या कर कपातीचा लाभ मिळतो.
दुसरीकडे, टियर-2 खात्याच्या बाबतीत, असा कोणताही लाभ उपलब्ध नाही.
2019 पासून यामध्ये काही बदल देखील करण्यात आले होते,
परंतु आता फक्त केंद्र सरकारी कर्मचारीच एनपीएस टियर-2 खात्यावर कर लाभ घेऊ शकतात.
मात्र, त्यांच्यासाठी देखील एक अट आहे की कर सूट मिळविण्यासाठी 03 वर्षांचा लॉक-इन कालावधी असेल.
एनपीएस-2 मधून काढलेली रक्कम देखील करपात्र
हे झाले योगदानाविषयी, आता दोन्ही बाबतीत पैसे काढणे देखील जाणून घेवूयात.
एनपीएस टियर-1 खात्यातून काढलेली संपूर्ण रक्कम करमुक्त आहे.
दुसरीकडे, जर तुम्ही टियर-2 खात्यातून पैसे काढले, तर काढलेली रक्कम करपात्र उत्पन्न (Taxable Income) मानली जाईल.
या उत्पन्नावर तुम्हाला तुमच्या स्लॅबनुसार प्राप्तीकर भरावा लागेल.
Web Title :- NPS Tier 1 Vs Tier 2 | national pension scheme retirement plans tax benefits of nps tier1 vs tier2 accounts differences
Join our WhatsApp Group, Telegram, facebook page and Twitter for every update
Lipstick Effect | लिपस्टिक आणि अंडरवेयरची विक्री सांगते की इकॉनॉमी बिकट अवस्थेत आहे, जाणून घ्या कसे