पुणे : पोलीसनामा ऑनलाईन – विशीतल्या तरुणींमध्ये वंध्यत्व (Infertility) कमी प्रमाणात आढळून येत असले तरी देखील गर्भवती होणे त्यांना अवघड असू शकते.. वंध्यत्वाची (Infertility)सर्वात सामान्य कारणे म्हणजे पीसीओएस, एंडोमेट्रिओसिस आणि वाढते वजन अशी आहेत. विशीतल्या तरुणींमधील वंध्यत्व त्रासदायक आणि निराशाजनक देखील असू शकते. पॉलिसिस्टिक ओव्हरिअन सिण्ड्रोम (पीसीओएस) या अवस्थेमध्ये अंडाशयांत छोटी पाण्याने भरलेली गळवे (सिस्ट) मोत्याच्या आकारात चिकटलेली असतात. याशिवाय हार्मोन्सचे असंतुलन दिसून येते. पुरुषांमध्ये आढळणाऱ्या हार्मोन्सचे प्रमाण स्त्रियांमध्ये वाढते आणि इन्सुलिनच्या चयापचयावर वाईट परिणाम होतात, मासिक पाळी अनियमित होते व रक्तस्रावही कमी होतो.
गेल्या काही वर्षांत पीसीओएस असलेल्या स्त्रियांच्या संख्येत प्रचंड वाढ झाली आहे. त्यामुळे पीसीओएसकडे एक गंभीर समस्या म्हणून बघणे आणि योग्य वेळा या आजारावर उपचार करणे ही काळाची गरज आहे. पीसीओएसने ग्रासलेल्या स्त्रियांमध्ये वंध्यत्वाचा दर जास्त असतो. कारण त्यामुळे अनियमित ओव्यूलेशन होते किंवा ओव्यूलेशन होत नाही. वैद्यकीय मदतीशिवाय गर्भधारणा होणे त्यामुळे कठीण असते. एकतर व्यक्तीचे वजन जास्त असेल किंवा खाण्याच्या विकारांमधे एनोरेक्सिया नर्व्होसासारखे आहे ज्याचा ओव्हरीजच्या गुणवत्तेवर परिणाम होतो. लठ्ठपणामुळे प्रजनन समस्या उद्भवू शकतात.
पुण्याच्या मदरहुड हॉस्पीटलच्या स्त्रीरोग व प्रसुती तज्ञ, डॉ माधुरी बुरांडे लाहा यांनी अधिक माहिती देत म्हणाल्या लठ्ठपणामुळे वंध्यत्व प्रमाण वेगाने वाढत आहे. लठ्ठ स्त्रियांमध्ये मधुमेह, पीसीओडी, उच्च रक्तदाब, -हदयविकार आदी गुंतागुंत वाढत असल्याने त्याचा थेट परिणाम देखील प्रजननार होऊ शकतो. त्याकरिता योग्य वजन राखणे, नियमित व्यायाम करणे नक्कीच फायदेशीर ठरु शकते.
नोव्हा फर्टीलिटी कन्सल्टंटच्या डॉ निशा पानसरे म्हणाल्या, वंधत्वासारख्या समस्येपासून दूर राहण्याकरिता जीनवनशैलीत बदल व व्यायाम करणे योग्य ठरेल. व्यायामासह वजन कमी होणे आवश्यक आहे आणि बीएमआय २४ पेक्षा कमी असावा. ध्यान आणि योगसाधना देखील फायदेशीर ठरू शकते. तसेच, रात्रीची झोप घ्या. वरीलपैकी कोणतीही समस्या असलेल्या स्त्रियांना उच्च प्रथिनेयुक्त आहार, कमी कार्बोहायड्रेट निवडणे आवश्यक आहे आणि लाल मांस, दुग्धजन्य पदार्थ, जंक फूड, कोल्ड ड्रिंक, कॅफिनयुक्त पदार्थांचे सेवन टाळा.