चीनकडून पाकिस्तानला शेवटी ‘गाजर’, बुडत असल्याने ‘साथ’ सोडली !

नवी दिल्ली : वृत्तसंस्था – पाकिस्तानची आर्थिक परिस्थिती दिवसेंदिवस खराब होत चालली आहे. या बिकट परिस्थितीत चीननेही पाकिस्तानची साथ सोडली आहे. वास्तविक, आतापर्यंत चीन हा पाकिस्तानचा जवळचा मित्र मानला जात होता. आतापर्यंत चीन प्रत्येक अडचणीत पाकिस्तानच्या पाठीशी उभा राहिला. पण चीननेही आता हात झटकले आहेत. जुलै ते जून या आर्थिक वर्षात सन २०१८-२०१९ या आर्थिक वर्षाच्या सहा महिन्यांत पाकिस्तानमधील चिनी गुंतवणूक ४९.६ दशलक्ष डॉलर्सवर गेली आहे, तर चीनने एका वर्षापूर्वी याच काळात पाकिस्तानमध्ये १.८ अब्ज डॉलर्सची गुंतवणूक केली होती. जागतिक बँकेच्या मदतीपूर्वी चीनने पाकिस्तानी अर्थव्यवस्था व्यवस्थित करण्यासाठी कोट्यवधी डॉलर्सची गुंतवणूक केली. पाकिस्तानला आर्थिक संकटापासून वाचविण्यासाठी यावर्षी मार्चमध्ये चीनने पाकिस्तानला दोन अब्ज डॉलर्स कर्ज दिले.

अमेरिकेनेही कमी केली गुंतवणूक

यावेळी अमेरिकेतून पाकिस्तानमध्ये होणारी गुंतवणूकही कमी झाली आहे. ती ८.४ दशलक्षांवर आली आहे. एक वर्षापूर्वी अमेरिकेने पाकिस्तानमध्ये १४.७० दशलक्ष डॉलर्सची गुंतवणूक केली होती. इकॉनॉमिक टाइम्सच्या मते परदेशी गुंतवणूकदारांना पाकिस्तानच्या आर्थिक वातावरणाबद्दल चिंता आहे. आर्थिक वर्ष २०१८-१९ च्या पहिल्या ११ महिन्यांत पाकिस्तानमध्ये थेट परकीय गुंतवणूकीत (एफडीआय) ४९% टक्क्यांची घसरण झाली आहे.

आर्थिक वर्ष २०१८-१९ मध्ये पाकिस्तानला ९.५ अब्ज डॉलर्सचे परदेशी कर्ज मिळाले होते, जे पाकिस्तानच्या वार्षिक उद्दिष्टाच्या ९.३ अब्ज डॉलर्सपेक्षा जास्त आहे. या व्यतिरिक्त, सौदी अरेबिया आणि संयुक्त अरब अमिरातीकडून (युएई) ५ अब्ज डॉलर्सचे कर्ज देखील आहे, जे पाकिस्तानच्या मध्यवर्ती बँकेच्या स्टेट बँक ऑफ पाकिस्तानच्या खात्यात नोंदले गेले आहे. २०१८-१९ या आर्थिक वर्षात पाकिस्तानी अर्थव्यवस्थेचा विकास दर फक्त ३.२९ टक्के राहिला आहे.

पायाभूत प्रकल्पात कोट्यवधी डॉलर्सची गुंतवणूक झाली आहे

जेव्हा सीपीईसी प्रकल्प २०१३ मध्ये सुरू झाला तेव्हा चीनचे पंतप्रधान ली केकियांग आणि पाकिस्तानचे तत्कालीन अध्यक्ष आसिफ अली झरदारी यांनी दोन्ही देशांमध्ये आर्थिक कॉरिडॉर तयार करण्यास सहमती दर्शविली. २०१४ मध्ये पाकिस्तानचे तत्कालीन राष्ट्राध्यक्ष ममनून हुसेन आणि पंतप्रधान नवाज शरीफ यांनी अनेक वेळा चीनला भेट दिली तेव्हा हा प्रकल्प जमिनीवर येऊ लागला. नोव्हेंबर २०१४ मध्ये, चीन सरकारने ऊर्जा आणि पायाभूत प्रकल्पांमध्ये गुंतवणूक करण्याची घोषणा केली.

सप्टेंबर २०१६ मध्ये चीनने सीपीईसीसाठी नवीन ५१.६ अब्ज डॉलर्स कराराची घोषणा केली. नोव्हेंबर २०१६ मध्ये सीपीईसीच्या काही योजना सुरू झाल्या आणि चीनमधील माल पाकिस्तानच्या बंदरातील ग्वादर बंदरावर आला. यानंतर चीनने एप्रिलमध्ये पुन्हा पाकिस्तानमध्ये ६२ अब्ज डॉलर्सची गुंतवणूक वाढवण्याची घोषणा केली. यानंतर चीन सतत कर्जासाठी पाकिस्तानला मदत करत आला आहे.

आरोग्यविषयक वृत्त