PCOD &; Periods : मासिक पाळीसंबंधी ‘या’ गोष्टींकडं करू नका दुर्लक्ष, पुढं निर्माण होऊ शकते ‘इनफर्टिलिटी’ सारखी समस्या

पोलीसनामा ऑनलाईन : पॉलीसिस्टिक ओवरी सिंड्रोमला साध्या भाषेत (PCOS) म्हणतात. याला पॉलीसिस्टिक ओवरी डिसऑर्डर (PCOD) म्हणूनही ओळखले जाते. गेल्या काही वर्षांत महिलांमध्ये ही समस्या झपाट्याने वाढली आहे. सप्टेंबर महिना PCOS जागरूकतेसाठी साजरा केला जातो. PCOS ही एक गंभीर हार्मोनल समस्या आहे जी चयापचय आणि पुनरुत्पादक समस्यांमुळे उद्भवते. ही समस्या बर्‍याच महिला आणि मुलींमध्ये आढळते, परंतु याबद्दल फारच कमी लोकांना माहिती आहे.

PCOS समस्या काय आहे?

PCOS मुळे महिलांच्या शरीरात सामान्यपेक्षा बर्‍याच जास्त हार्मोन्स तयार होतात. हार्मोन्समधील या असंतुलनामुळे, ओव्हुलेशन होते ज्यामुळे पिरियड्स नियमित होत नाही. नंतर, यामुळे गरोदरपणातही समस्या उद्भवतात. ही समस्या वयाच्या 20 ते 30 व्या वर्षी अधिक आढळते. PCOS चा अंडाशयावर वाईट परिणाम होतो ज्यामुळे महिलांच्या प्रजनन अवयवांवर परिणाम होतो. पुनरुत्पादक अवयव स्वतः शरीरात इस्ट्रोजेन आणि प्रोजेस्टेरॉन हार्मोन्स तयार करतात जे पिरियड्स संतुलित करतात.

PCOS ची लक्षणे:

मेयो क्लिनिकनुसार ही लक्षणे पहिल्या मासिक पाळीच्या वेळेस विकसित होतात. कधीकधी ही समस्या वयाच्या नंतरही होऊ शकते. उदाहरणार्थ, वजन वाढणे देखील या समस्येस कारणीभूत ठरू शकते. PCOS ची लक्षणे विविध स्त्रियांमध्ये वेगवेगळी असतात.

जास्तीत जास्त अ‍ॅन्ड्रोजन

स्त्रियांमध्ये बर्‍याच वेळा संप्रेरक असंतुलनामुळे चेहरा आणि शरीरावर जास्त केस येऊ लागतात. कधीकधी टक्कल पडणे अशी देखील समस्या असू शकते. हे सर्व PCOD ची चिन्हे असू शकतात.

पॉलीसिस्टिक ओवरी – या स्थितीत अंडाशय वाढू लागतात, ज्यामुळे अंडाभोवती फोलिकल्सची संख्या वाढू लागते आणि अंडाशय योग्यरित्या कार्य करण्यास सक्षम नसतात. लठ्ठ लोकांमध्ये ही समस्या अधिक गंभीर होते.

शरीरात इन्सुलिनचा अभाव- इन्सुलिन एक संप्रेरक आहे जो शरीरातील पाचन तंत्रास आहारातून मिळणारी साखर बनविण्यास मदत करतो. PCOS झाल्यावर स्त्रियांमधील इंसुलिन थांबते, ज्यामुळे शरीरावर अतिरिक्त दबाव असतो. या दबावामुळे ओवेरी पुरुषांसारखे हार्मोन काढू लागते.

अ‍ॅनाबॉलिक- PCOS काही नवीन सिंड्रोम नाही, हे सहज ओळखण्यायोग्य आहे. जर कुटुंबातील कोणाला लठ्ठपणा आणि मधुमेहाचा त्रास असेल तर PCOS होण्याची शक्यता वाढते. याशिवाय लठ्ठपणामुळे शरीरात होणारी जळजळ देखील यामागील एक कारण आहे.

PCOS मुळे वांझपणा ही मुख्य समस्या आहे. बर्‍याच वेळा, विविध आणि अकाली जन्मांसारख्या गंभीर समस्यांना सामोरे जावे लागते. या व्यतिरिक्त उच्च रक्तदाब, उच्च रक्तातील साखर, स्ट्रोक, हृदयविकार, गर्भाशयाच्या कर्करोग आणि शरीरातील बदलांमुळे महिला नैराश्याने ग्रस्त होऊ शकतात.

घरी कसे उपचार करावे – जीवनशैलीत काही बदल करून घरी बरे केले जाऊ शकते. पीसीओएस नियंत्रित करण्यासाठी, कमी कार्बोहायड्रेट आहाराचे अनुसरण करा, वजन कमी करा आणि दररोज कमीत कमी 30 मिनिटे व्यायाम करा. वजन कमी केल्याने मधुमेह आणि हृदयरोगाचा धोका देखील कमी होतो आणि कोलेस्टेरॉलची पातळी देखील योग्य आहे.

वैद्यकीय उपचार- PCOS वर वैद्यकीय उपचारदेखील करता येतात. या प्रकरणात, डॉक्टर संप्रेरकांना संतुलित करण्यासाठी औषधे देतात आणि यामुळे, पिरियड्स नियमित होतात. वांझपणाची समस्या दूर करण्यासाठी अंडाशयाची शस्त्रक्रिया देखील केली जाते.