कामाची गोष्ट ! पोस्ट ऑफिसमध्ये उघडलंय बचत खातं, ‘PF’ असो की ‘सुकन्या’ अकाऊंट नक्की जाणून घ्या ‘हे’ नवीन नियम
नवी दिल्ली : वृत्तसंस्था : छोट्या बचतीसाठी नेहमी जवळ असणाऱ्या पोस्ट ऑफिस मध्ये खाते उघडले जाते. पण या बदलत्या युगात पोस्ट ऑफिस सतत आपल्या सुविधा सुधारताना दिसत आहे. सध्या पोस्ट ऑफिस खात्याशी संबंधित अनेक नियमही बदलण्यात आले आहेत. बँकांप्रमाणेच आता पोस्ट ऑफिस खात्यातही किमान शिल्लक मर्यादा वाढविणे आवश्यक करण्यात आले आहे. १ एप्रिलपर्यंत असे न केल्यास खात्यातून १०० रुपये वजा केले जाणार आहेत. याचा अर्थ असा की आता पोस्ट ऑफिसच्या बचत खात्यात किमान ठेवी ठेवणे आवश्यक झाले आहे, जे दीर्घ कालावधीत अल्प बचतीच्या हमीभावासह परत देण्यात आले आहेत.
पोस्ट ऑफिसने कोणते नियम बदलले आणि कोणत्या नवीन सेवा सुरु केल्या आहेत ?
१) टपाल विभागाने टपाल कार्यालयातील खात्यातील किमान शिल्लक मर्यादा ५० रुपयांवरून ५०० रुपयांपर्यंत वाढविली आहे. जर आपल्या खात्यात किमान ५०० रुपये नसतील तर पोस्ट ऑफिस आर्थिक वर्षाच्या शेवटच्या कार्यकारी दिवशी म्हणजे ३१ मार्च २०२० रोजी दंड म्हणून १०० रुपये आकारणार आहे. हे दरवर्षी केले जाणार आहे. जर या खात्यांमध्ये शून्य शिल्लक असेल तर असे खाते आपोआप बंद होणार आहे.
असे का केले
पोस्ट ऑफिस संचालनालयाने सर्व टपाल कार्यालयांना सांगितले की सर्व खातेधारकांना कमीत कमी शिल्लक ठेवण्यासाठी संपर्क साधण्यास सांगितले. पोस्ट ऑफिस खात्यात किमान शिल्लक नसल्यामुळे पोस्ट ऑफिसला वर्षाकाठी सुमारे २,८०० कोटी रुपयांचा तोटा होत आहे.
२) पीपीएफ, सुकन्या समृद्धि योजना खात्यात काय बदलले !
पोस्ट ऑफिस विभागाने मुलींसाठी उघडण्यात आलेली सुकन्या समृद्धि योजना, पीपीएफ खाते, ज्येष्ठ नागरिक बचत खाते आणि मासिक ठेव योजना (एमआयएस) साठी खाते उघडण्याच्या नियमात कोणताही बदल करण्यात आलेला नाही.
सुकन्या समृद्धि खाते २५०, पीपीएफ ५०० एमआयएस आणि ज्येष्ठ नागरिक बचत खाते एक हजार रुपयांनी उघडले जाणार आहे. नव्या नियमांनुसार खातेधारकाच्या खात्यात ४९९ रुपये असल्यास त्याच्या खात्यातून १०० रुपये देखभाल ठेवण्याच्या नावावर वजा केले जाणार आहेत. शेवटच्या १०० रुपयांपर्यंत याची कपात केली जाणार आहे आणि यानंतर खाते बंद होईल.
३) पोस्ट ऑफिसमध्ये बचत खाते उघडण्याचे कोणते फायदे आहेत
खाते उघडण्यासाठी किमान रक्कम २० रुपये इतकी आहे. वैयक्तिक / संयुक्त खात्यांना ४.०% वार्षिक व्याज मिळते. खाते फक्त रोखीतूनच उघडता येते. विना-चेक सुविधेच्या खात्यात किमान शिल्लक ५०/- रुपये आवश्यक आहे.
५०० रुपयांवर खाते उघडले तर चेकची सुविधा उपलब्ध असणार आहे. म्हणूनच अशा खात्यात किमान शिल्लक ५०० रुपये असणे आवश्यक आहे. चालू खात्यावर देखील चेक सुविधा घेता येते.
एका पोस्ट ऑफिसवर फक्त एकच खाते उघडता येते. अल्पवयीन व्यक्तीच्या नावे देखील खाते उघडले जाऊ शकते आणि दहा वर्ष किंवा त्यापेक्षा अधिक वयाचे अल्पवयीन देखील खाते उघडू शकतात आणि संचालित देखील करू शकतात. संयुक्त खाते हे दोन किंवा तीन प्रौढांद्वारे उघडले जाऊ शकते. खाते चालू ठेवण्यासाठी तीन आर्थिक वर्षात कमीतकमी एक ठेव किंवा पैसे काढण्याचा व्यवहार करणे आवश्यक आहे.
पोस्ट ऑफिसच्या छोट्या बचत योजनांचे सध्याचे व्याज दर :
– सार्वजनिक भविष्य निर्वाह निधी (पीपीएफ व्याज दर): ७.९%
– सुकन्या समृद्धि योजना व्याज दर: ८.४%
– ज्येष्ठ नागरिक बचत योजनेचे व्याज दर: ८.६%
– राष्ट्रीय बचत प्रमाणपत्र व्याज दर: ७.९%
– किसान विकास पत्र व्याज दर): ७.६%
– राष्ट्रीय बचत मासिक उत्पन्न खाते व्याज दर: ७.६%
– नॅशनल सेव्हिंग्ज रिकर्निंग डिपॉझिट अकाउंट व्याज दर: ७.२%
आता घरी बसूनही करता येतील सर्व कामे
मोबाइल अॅप इंडिया पोस्ट पेमेंट्स बँक (आयपीपीबी) ची सेवा देशभर सुरू झाली आहे. ही सेवा लाँच झाल्यानंतर आपण अशा सर्व आर्थिक उत्पादनांमध्ये ऑनलाइन गुंतवणूक करू शकता, ज्याची ऑफर पोस्ट ऑफिस करणार आहे. यामध्ये बचत बँक खाते, रिकर्निंग डिपॉझिट (आरडी) खाते, सार्वजनिक भविष्य निर्वाह निधी (पीपीएफ) आणि सुकन्या समृद्धि योजना (एसएसवाय) यांचा समावेश आहे.
१) आयपीपीबीच्या मदतीने आपण पोस्ट ऑफिसमधील गुंतवणूकीचे सर्व पर्याय एकाच ठिकाणी पाहू शकता. यातून आपल्याला अधिक कार्यक्षमतेने आपली गुंतवणूक व्यवस्थापित करण्याची सुविधा मिळते. आयपीपीबी अॅप वापरुन आपण आपल्या आरडी, एसएसवाय किंवा पीपीएफ खात्यात पैसे ऑनलाइन जमा करू शकता.
२) जे लोक आपल्या पोस्ट ऑफिस संबंधित खात्यास ऑनलाईन वापरू इच्छित आहेत, त्यांना आयपीपीबी मोबाइल अॅप्लीकेशन डाउनलोड करावे लागेल. हे अॅप्लीकेशन अँड्रॉइड आणि अॅपल दोन्ही मोबाइल फोनवर डाउनलोड केले जाऊ शकते. अॅप डाउनलोड केल्यानंतर आयपीपीबीमध्ये एक डिजिटल खाते उघडावे लागेल.
३) यासाठी आपल्याला मोबाईल नंबर आणि पॅन दिल्यानंतर आधार कार्ड पडताळणी करावी लागेल. नोंदणी प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतर चार-अंकी एमपीआयएन तयार करावा लागेल. पीपीएफ, एसएसवाय, आरडी खात्यांना हातभार लावण्यासाठी तुम्हाला प्रथम आयपीपीबी खात्यात निधी हस्तांतरित करावा लागेल. पैसे हस्तांतरित करण्यासाठी तुम्हाला बँक खाते क्रमांक व आयएफएससीचा तपशील द्यावा लागेल.
४) एकदा आयपीपीबी खात्यात पैसे आल्यावर आपण एसएसवाय / पीपीएफ किंवा आरडी खात्यात योगदान देऊ शकतात. यासाठी तुम्हाला ‘डिपार्टमेंट ऑफ पोस्ट (डीओपी) प्रोडक्ट्स’ टॅबवर जावे लागेल. यामध्ये तुम्हाला ग्राहक आयडी बरोबर खाते क्रमांक द्यावा लागेल.
५) या सुविधेचा लाभ घेण्यासाठी आपल्याकडे डीओपीमध्ये सक्रिय खाते असणे आवश्यक आहे. आपल्याला गुंतवणूकीची / योगदानाची रक्कम प्रविष्ट करावी लागेल. एकदा ते नोंदणीकृत झाल्यावर आपणास याची पुष्टी करण्यासाठी एक सूचना मिळेल.
महत्वाच्या गोष्टी
जेव्हा केवायसी केले जाईल तेव्हाच सुविधेचा वापर करता येणार आहे. तसेच आपल्याकडे इंटरनेट आणि मोबाइल बँकिंग सेवा सक्षम असायला हवी. या सेवा सक्षम नसल्यास, एक फॉर्म भरणे आवश्यक आहे. ते भरून जवळच्या पोस्ट ऑफिसमध्ये जमा करावे लागेल.