Coronavirus Lockdown : ‘शून्य’ बॅलन्सवर बँक देते ‘या’ सुविधा एकदम फ्री, आता सरकार जमा करणार 1500 रूपये
नवी दिल्ली : पोलीसनामा ऑनलाइन – सामान्यत: बचत बँक खात्यात दरमहा किमान शिल्लक न ठेवल्यास खातेधारकास दंड भरावा लागतो. पगाराच्या खात्यांसाठी बॅंका बंधन ठेवत नाही. परंतु अशीही काही खाती आहेत जिथे कमीतकमी शिल्लक ठेवण्याची सक्ती नसते. प्रधानमंत्री जन-धन योजना (पीएमजेडीवाय – प्रधान मंत्री जन धन योजना) एक असेच खाते आहे.
या व्यतिरिक्त जन-धन योजना खात्यातही अनेक सुविधा उपलब्ध आहेत. केंद्र सरकार पंतप्रधान जन-धन योजना (पीएमजेडीवाय) अंतर्गत झिरो बॅलन्स सेव्हिंग खाते उघडते. यामध्ये अपघात विमा, ओव्हरड्राफ्ट सुविधा, चेक बुकसह इतर बरेच फायदे आहेत. आता पुढील तीन महिन्यांसाठी सरकार खात्यात 500 रुपये ट्रान्सफर करणार आहे. जन-धन योजनेत 53% खुले बँक खाती महिलांची आहेत, तर 59% बँक खाती ग्रामीण व शहरी भागात उघडली गेली आहेत.
तीन महिन्यांसाठी 500 रुपये कसे आणि कोणाला मिळणार – कोरोना व्हायरसमुळे देशभरात झालेल्या लॉकडाऊनमुळे सर्वसामान्यांना होणार्या अडचणी दूर करण्यासाठी अर्थमंत्री निर्मला सीतारमण यांनी गेल्या आठवड्यात महिलांसाठी तीन महिन्यांपर्यंत जनधन खात्यात 500 रुपये ठेवण्याची घोषणा केली आहे. याचा थेट फायदा सुमारे 200 दशलक्ष महिलांना होणार आहे.
1500 रुपये 3 महिन्यांसाठी विनामूल्य उपलब्ध असणार
देशातील प्रत्येक नागरिकास बँकिंग प्रणालीशी जोडण्यासाठी पंतप्रधान जन-धन योजना (पीएमजेडीवाय) सुरू केली गेली आहे. यांचा हेतू त्या लोकांना सध्या बँकिंग प्रणालीमध्ये आणायचे आहे जे सध्या याच्या बाहेर आहे. आपण कोणत्याही बँकेच्या शाखेत जाऊन जन-धन खाते उघडू शकता. याशिवाय बँक मित्राद्वारे हे खाते उघडण्याचा पर्यायही आहे. यामध्ये आपल्याला कोणतीही शिल्लक रक्कम ठेवण्याची अट नाही.
कोणत्या कागदपत्रांची आवश्यकता आहे
जन-धन खाते उघडण्यासाठी आपण आधार कार्ड, पासपोर्ट, ड्रायव्हिंग परवान्यासह (केवायसी) ची आवश्यकता पूर्ण करणारे कागदपत्रे देखील जमा करू शकता. आपल्याकडे कागदपत्रे नसल्यास आपण एक लहान खाते उघडू शकता. यामध्ये तुम्हाला सेल्फ अटेस्टेड फोटो आणि तुमची सही बँक अधिकाऱ्यासमोर भरावी लागेल.
जन-धन खाते उघडण्यासाठी तुम्हाला कोणतीही फी किंवा चार्ज द्यावे लागणार नाही. आपण कोणत्याही शाखेत न जाता हे खाते उघडू शकता. 10 वर्षे किंवा त्याहून जास्त वय असलेला व्यक्ती हे खाते उघडू शकतो.
कोणत्या सुविधा उपलब्ध आहेत?
या खात्यात रूपे डेबिट कार्ड त्याचबरोबर ओव्हरड्राफ्ट सुविधा देण्यात आली आहे. या डेबिट कार्डावर 1 लाख रुपये अपघात विमा विनामूल्य उपलब्ध आहेत. जन-धन खातेधारकाने आणखी एक गोष्ट काळजी घ्यायला हवी ती म्हणजे त्यांना जर त्यांच्या खात्यावर चेकबुकची सुविधा घ्यायची असेल तर त्यासाठी त्यांनी त्यांच्या खात्यात काही रक्कम ठेवली पाहिजे.
1) पुर्ण भारतात पैसे ट्रान्सफर करण्याची सुविधा
2) सरकारी योजनांच्या लाभार्थ्यांना थेट लाभ बेनिफिट ट्रान्सफरद्वारे जन-धन खात्यात थेट फंड ट्रान्सफर
3) सहा महिन्यांपर्यंत खात्यांचे समाधानकारक कामकाज संपल्यानंतर ओव्हरड्राफ्ट सुविधा उपलब्ध आहे.
4) 10,000 रुपयांपर्यंतची ओव्हरड्राफ्ट सुविधा प्रत्येक कुटुंबासाठी केवळ एका खात्यात उपलब्ध आहे, विशेषत: कुटुंबातील स्त्रीसाठी.
ओव्हरड्राफ्ट सुविधेची अट काय आहे
ओव्हरड्राफ्ट सुविधेस पात्र होण्यासाठी जन-धन खातेदारांना पहिल्या 6 महिन्यांसाठी पुरेसा शिल्लक राखणे आवश्यक आहे. याव्यतिरिक्त, त्यांना त्यांच्या रुपे डेबिट कार्डाद्वारे नियमित व्यवहार करणे देखील आवश्यक आहे.
5 हजार रुपयांच्या ओव्हरड्राफ्ट सुविधा
यानंतर ज्या बँकेत हे खाते उघडले गेले आहे, जर ते योग्य पात्र असेल तर खातेदारास 5,000 रुपयांची ओव्हरड्राफ्ट सुविधा देते. यासाठी एक अट अशी आहे की हे जनधन खाते आधारशी जोडलेले आहे. सामान्य व्याज दिल्यानंतर आपण या ओव्हरड्राफ्ट सुविधेचा लाभ घेऊ शकता.
जन-धन खात्यातही सरकारी अनुदानाचा फायदा होतो
जर खातेदार योग्य वेळी जुन्या बॅलेंसला क्लिअर करत असेल तर, त्यांना पुढे आणखी कर्ज घेण्याची सुविधा मिळत राहिल. आधार जोडलेल्या जन-धन खातेधारकास शासकीय अनुदान योजनेंतर्गत थेट लाभ मिळू शकतो. त्याअंतर्गत कोणत्याही शासकीय अनुदानाचे पैसे थेट त्यांच्या खात्यात येतील.
हे खातेदार जीवन विम्यास पात्र असतील
जर कोणी 15 ऑगस्ट 2014 ते 26 जानेवारी 2015 पर्यंत जन-धन खाते उघडले असेल तर यासाठी त्यांना 30 हजार रुपयांच्या जीवन विम्याच्या कव्हरचा लाभ देखील मिळेल. जेव्हा ते पात्र असतील तेव्हाच त्यांना ही सुविधा मिळेल.