गोवा : वृत्त संस्था – आपण मशरूमचे अनेक प्रकार पाहिले किंवा खाल्ले असतील. आपण कधी प्रकाश सोडणारा मशरूम ऐकला किंवा पाहिला आहे का ? हे खरं आहे की प्रकाश सोडणारा मशरूम देखील असतो, त्याला बायो-ल्युमिनेसेंट मशरूम म्हणतात. हा दुर्मिळ प्रकाश देणारा मशरूम गोव्याच्या जंगलात दिसून आला आहे. रात्रीच्या अंधारात, तो हलक्या निळ्या-हिरव्या आणि जांभळ्या रंगात चमकताना दिसला.
हा प्रकाशमय मशरूम गोव्याच्या म्हादेई वन्यजीव अभयारण्यात दिसला आहे. या सेंचुरीला मोलेम नॅशनल पार्क किंवा महावीर वन्यजीव सेंचुरी म्हणूनही ओळखले जाते. ही सेंचुरी गोव्याच्या पश्चिम घाटावर आहे. दिवसा, हे मशरूम सामान्य मशरूमसारखे दिसते परंतु रात्रीच्या वेळी त्यातून प्रकाश बाहेर पडतो.
वन्यजीव तज्ञांचे म्हणणे आहे की मशरूमच्या या प्रजातीस मायसेना जीनस म्हणतात, जो रात्री थोडासा प्रकाश सोडतो. हे मशरूम रात्री प्रकाशाचे उत्सर्जन करते जेणेकरून त्यावरील बीजाणू कीटकांमधून जंगलातील इतर ठिकाणी पसरतील आणि या मशरूमची संख्या वाढेल.
हे प्रकाश-उत्सर्जक मशरूम जंगलात कीटकांद्वारे सर्वत्र पसरतात. यासह, झाडाची साल, स्टेम, जमिनीपासून ओलावा घेऊन त्यांची भरभराट होते. ही एक विशेष प्रकारची बुरशी (फंगी) आहे. आतापर्यंत प्रकाश-उत्सर्जित मशरूमच्या 50 प्रजाती सापडल्या आहेत. गोव्यात सापडलेला मशरूम फक्त पावसाळ्यातच दिसतो.
त्यांना जंगलात पसरण्यासाठी पुरेसा ओलावा लागतो. तसेच, तापमान 21 डिग्री सेल्सियस ते 27 डिग्री सेल्सियस पर्यंत असावे लागते. महावीर वन्यजीव सेंचुरीमध्ये पावसाळ्यात त्यांची संख्या बर्‍याच प्रमाणात वाढते. हा मशरूम शोधणे फार कठीण नाही परंतु रात्रीच्या वेळी जंगलात फिरलात तर तो लगेच दिसेल.
गोव्यातील बिचोलीम तालुक्यातील मेनकुरेम भागातील संस्कृती नायक जंगलात फिरण्यासाठी गेली होती तेव्हा या मशरूमची माहिती मिळाली. जंगलात चमकणारा मशरूम पाहून तिने वनविभागाला याची माहिती दिली. यानंतर शास्त्रज्ञांनी जाऊन त्याचे फोटो काढले व संशोधन केले.
संस्कृती म्हणाली की अशा मशरूमबद्दल मला कल्पना नव्हती. रात्री जेव्हा मी पहिल्यांदा मशरूम चमकत असल्याचं पाहिलं तेव्हा मी स्तब्ध होते. जंगलातल्या झाडांची खोड आणि जमिनीतून मुळे चमकत असल्याचे मी पाहिले. त्यातून हिरवा उजेड येत होता ते दृश्य मी जवळ जाऊन पाहिलं. हे मशरूम होते, त्यामधून हलका निळा-हिरवा प्रकाश बाहेर येत होता. दिवसा मात्र यातून उजेड येत नाही.