‘आरएच’ संवेदनशीलता काय आहे ? गरोदरपणातील याचे महत्व जाणून घ्या

आरएच फॅक्टर हा प्रोटीनचा एक प्रकार आहे, जो सामान्यत: रक्त पेशींमध्ये असतो. प्रत्येक गर्भवती महिलेची आरएच फॅक्टर टेस्ट केली जाते. ही सर्वात महत्वाची चाचणी आहे. आरएच निगेटिव्ह असल्यास लाल रक्तपेशींमध्ये आरएच फॅक्टर नावाचे प्रोटीन नसते. आरएच पॉझिटिव्ह रक्तात हे प्रोटीन असते.

जर आरएच निगेटिव्ह रक्त आरएच पॉझिटिव्ह रक्तामध्ये मिसळले तर रोगप्रतिकारक शक्ती आरएच फॅक्टरला नष्ट करण्यासाठी अँटीबॉडीज तयार करून प्रतिसाद देते. रोगप्रतिकारक शक्तीच्या या प्रतिसादाला आरएच संवेदनशीलता म्हणतात. सुमारे 85% लोक आरएच पॉझिटिव्ह आहेत. उर्वरित आरएच निगेटिव्ह आहेत.

गर्भधारणेवर असा होतो परिणाम
सामान्यत: आरएच निगेटिव्ह असण्याचा कोणताही धोका नाही. परंतु गर्भधारणेदरम्यान, जर मूल आरएच पॉझिटिव्ह असेल तर ते आरएच निगेटिव्ह होणे ही समस्या असू शकते. गर्भातील बाळाचे रक्त तुमच्याशी मिळाले तर शरीर अँटिबॉडी तयार करण्यास सुरवात करते, ज्यामुळे बाळाच्या लाल रक्तपेशींचे नुकसान होऊ शकते. यामुळे आरोग्याच्या समस्या निर्माण होऊ शकतात.

सामान्यत: पहिल्या गर्भधारणेत अगदी कमी प्रमाणात अँटीबॉडी तयार होतात. प्रसूती दरम्यान, आईची प्रतिरक्षा प्रणाली आरएच फॅक्टरसाठी संवेदनशील बनते. त्यानंतरच्या गर्भधारणेमध्ये, आई मोठ्या प्रमाणात अँटीबॉडीज तयार करते, ज्यामुळे गर्भाच्या लाल रक्तपेशी नष्ट करणे, आणि इतर आरोग्य समस्या निर्माण होण्याचा धोका असतो.

असे होते निदान
एक साधी रक्त तपासणी रक्त प्रकार आणि आरएच स्थिती शोधू शकते. आरएच निगेटिव्ह असल्यास आरएचशी संबंधित समस्या टाळता येतात. गर्भधारणेदरम्यान (किंवा गर्भधारणेपूर्वी) अँटिबॉडी बनविणे टाळण्यासाठी आवश्यक असल्यास औषधे दिली जाऊ शकतात.