फायद्याची गोष्ट ! पोस्ट ऑफिसच्या ‘या’ 9 बचत स्कीम खुपच ‘लाभ’दायक, जाणून घ्या व्याज दर आणि इतर वैशिष्टे

नवी दिल्ली : वृत्तसंस्था – पोस्ट ऑफिस आपल्या ग्राहकांना विविध ठेव योजना देते. त्यांना लहान बचत योजना म्हणूनही ओळखले जाते. चांगल्या आणि हमी परताव्याच्या कारणामुळे या योजना बर्‍यापैकी लोकप्रिय असून या योजनांना केंद्र सरकारने पाठिंबा दर्शविला आहे. यापैकी काही योजनांना भारतीय आयकर कायद्याच्या कलम 80 सी अंतर्गत प्राप्तिकरात सूट देखील मिळते. सरकारने दर तीन महिन्यांनी या योजनांचा व्याज दर निश्चित केला आहे. जाणून घेऊया पोस्ट ऑफिसच्या विविध छोट्या बचत योजनांमध्ये एप्रिलच्या तिमाहीत लागू असलेला व्याज दर.

1. सीनियर सिटीजन सेविग्स स्कीम (SCSS)
नियमित व्याज उत्पन्न मिळविण्यासाठी 60 वर्ष किंवा त्याहून अधिक वयाचे ज्येष्ठ नागरिक या योजनेत गुंतवणूक करु शकतात. या योजनेतील किमान गुंतवणूकीची रक्कम एक हजार रुपये आणि जास्तीत जास्त गुंतवणूकीची रक्कम 15 लाख रुपये आहे. यावेळी ग्राहकांना या योजनेत 7.40 टक्के दराने व्याज दिले जात आहे.

2. सुकन्या समृद्धि योजना (SSY)
ही योजना ‘बेटी बचाओ बेटी पढाओ’ अभियानांतर्गत येते. या योजनेत गुंतवणूकीची रक्कम, मिळणारे व्याज आणि मॅच्युरिटीची रक्कम या तिन्ही तिमाहीत आयकरातून सूट देण्यात आली आहे. या योजनेत पालक किंवा कायदेशीर पालक जास्तीत जास्त दोन मुलींसाठी खाते उघडू शकतात. या योजनेतील किमान गुंतवणूकीची रक्कम एक हजार रुपये आणि जास्तीत जास्त गुंतवणूकीची रक्कम 1.50 लाख रुपये आहे. सध्या या योजनेला 7.60 टक्के दराने व्याज मिळत आहे.

3. पोस्ट ऑफिस मंथली इनकम स्कीम (POMIS)
या योजनेचा कालावधी पाच वर्षांचा आहे. ही योजना केवळ गुंतवणूकदारांकडून मासिक व्याज देयके देते. या योजनेतील किमान गुंतवणूकीची मर्यादा 1500 रुपये असून जास्तीत जास्त गुंतवणूकीची मर्यादा एका खात्यासाठी 4.50 लाख रुपये आणि संयुक्त खात्यासाठी 9 लाख रुपये आहे. सध्या ही योजना 6.60 टक्के दराने व्याज देत आहे.

4. किसान विकास पत्र (KVP)
आपण आपली गुंतवणूकीची रक्कम दुप्पट करू इच्छित असल्यास आपण या योजनेत गुंतवणूक करू शकता. या योजनेत व्याज दर आणि गुंतवणूकीची दुप्पट रक्कम तिमाही आधारावर निश्चित केली जाते. या योजनेत किमान गुंतवणूकीची मर्यादा 1000 रुपये असून जास्तीत जास्त गुंतवणूकीची मर्यादा नाही. ही योजना सध्या ग्राहकांना 6.90 टक्के दराने व्याज देत आहे.

5. सार्वजनिक भविष्य निर्वाह निधी (PPF )
या योजनेतदेखील गुंतवणूकीची रक्कम, मिळणारी व्याज आणि मॅच्युरिटी रक्कम या तिन्ही तिमाहीत आयकरातून सूट देण्यात आली आहे. या योजनेचा लॉक-इन कालावधी 15 वर्षांचा आहे, परंतु सात वर्षानंतर अंशतः पैसे काढण्याची सुविधा देण्यात आली आहे. किमान गुंतवणूकीची रक्कम 500 रुपये आणि जास्तीत जास्त गुंतवणूकीची रक्कम वार्षिक 1.50 लाख रुपये आहे. सध्या या योजनेला 7.10 टक्के दराने व्याज मिळत आहे.

6 . पोस्ट ऑफिस आरडी (RD)
ही योजना नियमित अंतराने अल्प मुदतीच्या गुंतवणूकीसाठी आखली जात आहे. ग्राहक पोस्ट ऑफिसमध्ये जाऊन पाच वर्षांचे आरडी खाते उघडू शकतात. या योजनेत किमान 10 रूपये गुंतवणूक असून जास्तीत जास्त गुंतवणूकीची मर्यादा नाही. यावेळी ग्राहकांना या योजनेत 5.80 टक्के दराने व्याज मिळत आहे.

7 . पोस्ट ऑफिस बचत खाते
ग्राहक पोस्ट ऑफिसमध्ये केवळ 20 रुपयांमध्ये हे बचत खाते उघडू शकतात. तर जास्तीत जास्त गुंतवणूकीची मर्यादा नाही. यावेळी या खात्यावर 4 टक्के दराने व्याज दिले जात आहे.

8. पंचवार्षिक राष्ट्रीय बचत प्रमाणपत्र
यात पाच वर्षांचा लॉक-इन कालावधी असतो. या योजनेत कलम 80 सी अंतर्गत प्राप्तिकरात सूट देखील उपलब्ध आहे. या योजनेत किमान 100 रूपये गुंतवणूक मर्यादा असून जास्तीत जास्त गुंतवणूकीची मर्यादा नाही. सध्या या योजनेत 6.80 टक्के दराने व्याज मिळत आहे.

9. पोस्ट ऑफिस टाईम डिपॉझिट (पीओटीडी)
पोस्ट ऑफिस देखील बँक एफडी प्रमाणेच ग्राहकांकडून टाईम डिपॉझिटची सुविधा देते. हे एक, दोन, तीन किंवा पाच वर्षांसाठी असते. या योजनेत किमान गुंतवणूक रक्कम 200 असून जास्तीत जास्त गुंतवणूकीची मर्यादा नाही. या योजनेला सध्या 5.50 ते 6.70 टक्के दराने व्याज मिळत आहे.