नवी दिल्ली : वृत्तसंस्था – हिंदी महासागराच्या खाली असलेली प्रचंड मोठी टेक्टोनिक प्लेट फुटणार आहे. एका संशोधनानुसार, भारत आणि ऑस्ट्रेलिया यांच्यातील टेक्टॉनिक प्लेट येत्या काळात आपोआप दोन भागात विभागली जाईल. तथापि, ही प्लेट फुटल्याचा परिणाम मनुष्यावर बर्‍याच दिवसांनंतर दिसून येईल. याला भारत-ऑस्ट्रेलिया-कॅपरीकॉर्न टेक्टोनिक प्लेट म्हणून देखील ओळखले जाते. ही प्लेट अगदी हळू हळू विभक्त होत आहे, म्हणजेच एका वर्षात ही प्लेटलेट 0.06 इंच (1.7 मिलिमीटर) ने विभक्त होत आहे. एका वृत्तानुसार, या अभ्यासाचे संशोधक ऑरली कॉड्यूरियर यांनी म्हटले आहे की, ही एक वेगवान वाटचाल करणारी रचना नाही पण हे उर्वरित ग्रहांच्या सीमांइतकीच महत्त्वाची आहे.
ही प्लेट इतक्या हळुवारपणे विभक्त होत आहे की सुरुवातीला संशोधकाला टेक्टोनिकल प्लेट वेगळे होत असल्याचे आढळून आले नाही. तथापि, हिंदी महासागरामध्ये एका ठिकाणी दोन भयंकर भूकंप झाल्यानंतर संशोधकांना समजले की पाण्याखाली काही हालचाल होत आहे. हे भूकंप टेक्टोनिक प्लेटच्या आजूबाजूला नव्हते, तर एका वेगळ्या ठिकाणाहून आले होते जे या प्लेटच्या मध्यभागी कुठेतरी असतील. ऑरली म्हणाले की हे एक कोड्यासारखे आहे. तेथे तीन प्लेट्स एकत्र सामील झाल्या आहेत आणि त्या एकाच दिशेने पुढे जात आहेत. प्लेटमधील हा ब्रेक समुद्रात भूकंप झाल्यामुळे झाला नाही तर इतर कारणांमुळे झाला आहे.
या प्लेटची खोली पाण्यात खूप जास्त आहे. संशोधक सुरुवातीला पाण्याखाली होणाऱ्या या घटनेला समजू शकले नाहीत. तथापि, जेव्हा दोन शक्तिशाली भूकंपांचे मूळ हिंदी महासागराच्या बाहेर आले तेव्हा संशोधकांना समजले की पाण्याखाली काही हालचाल होत आहे. ऑरलीने लाइव्ह सायन्सशी बोलताना सांगितले की ही घटना एका कोड्यासारखी आहे जिथे फक्त एक प्लेट नाही तर तीन प्लेट एकाच दिशेने जात आहेत. ही टीम आता व्हॉर्टन बेसिन नावाच्या विशिष्ट फ्रॅक्चर झोनवर लक्ष केंद्रित करीत आहे जिथे हे भूकंप झाले.
कॉड्यूरियर-कर्व्हूरने नमूद केले आहे की फ्रॅक्चर झोन हा समुद्री क्रस्टमध्ये भूकंप झाल्याने बनलेला नाही, तर हे तथाकथित निष्क्रीय क्रॅक पृथ्वीच्या वक्रतेमुळे झाले आहेत. संशोधकांच्या म्हणण्यानुसार या प्लेट्स विभक्त होण्यासाठी कोट्यावधी वर्षे लागू शकतात.