ऑनलाइन खरेदी करण्यापूर्वी ‘No Cost EMI’ संबंधित सर्व गोष्टी जाणून घ्या, अन्यथा तुम्ही फसू शकता

नवी दिल्लीः वृत्तसंस्था – ऑनलाईन शॉपिंगमध्ये बरीच उत्पादने ‘नो कॉस्ट ईएमआय’ या पर्यायावर विकली जातात. तुम्हाला त्याचा अर्थ काय आहे हे खरोखर माहित आहे का? नो कॉस्ट ईएमआयसह कंपन्या सवलत आणि आकर्षक ऑफर देतात. अशा परिस्थितीत नो कॉस्ट ईएमआय पाहिल्यानंतरच कोणतीही वस्तू खरेदी करावी की नाही? तुम्हाला त्याचा फायदा होईल की नाही? हे तुम्हाला माहित होण्यासाठी आज आम्ही सांगणार आहोत की, नो कोस्ट ईएमआय काय आहे आणि या योजनेचे फायदे आणि तोटे आपल्यासाठी किती आहे.

आजकाल लॉकडाऊन संपल्यानंतर ई-कॉमर्स दिग्गज कंपनी अ‍ॅमेझॉन आणि फ्लिपकार्ट यांच्यासह अनेक किरकोळ स्टोअर ग्राहकांना आकर्षित करत आहे. सहा महिन्यांनंतर लोक जोरदार खरेदी करत आहेत. देशाची अर्थव्यवस्था हळूहळू रुळावर परत येत असल्याचे दिसत आहे. अशा परिस्थितीत बर्‍याच मोठ्या खासगी बँकांनी ई-कॉमर्स कंपन्यांशी करार केला आहे. यामध्ये ‘नो कॉस्ट ईएमआय’ पर्यायावर ग्राहकांकडून मोठ्या प्रमाणात सूट आणि आकर्षक ऑफर्सदेखील विकल्या जात आहेत.

‘नो कॉस्ट ईएमआय’ म्हणजे काय
जास्तीत जास्त वस्तू विकण्यासाठी नो-कॉस्ट ईएमआय ही एक पद्धत आहे. पहिला मार्ग म्हणजे कोणत्याही किंमतीत ईएमआय न घेता आपल्याला कोणत्याही सवलतीशिवाय पूर्ण किंमतीत वस्तू खरेदी करावे लागेल. यात कंपन्या ग्राहकांना दिलेली सूट बॅंकांना व्याजाच्या रुपात देतात. यामधील दुसरा मार्ग म्हणजे कंपन्यांनी उत्पादनांच्या किंमतीत आधीच व्याज रक्कम समाविष्ट केली आहे.

ही योजना कशी कार्य करते
कोणताही नो कोस्ट ईएमआय सहसा तीन भागांमध्ये विभागलेला असतो. यामध्ये किरकोळ विक्रेते, बँका आणि ग्राहकांचा समावेश आहे. काही बँका अशा उत्पादनांवर नो कोस्ट ईएमआयचा पर्याय देतात. तथापि, हा पर्याय निवडण्यासाठी आपल्याकडे त्या बँकेचे क्रेडिट कार्ड असणे आवश्यक आहे. याशिवाय तुम्ही नॉन बँकिंग फायनान्स कंपनी (एनबीएफसी) कडून ईएमआय कार्ड घेऊ शकता. किरकोळ विक्रेते केवळ त्वरित विक्री करावी लागणार्‍या उत्पादनांवर नो कॉस्ट ईएमआयचा पर्याय देतात. काही ईएमआय कार्डसाठी फि भरणे आवश्यक असते. नो कॉस्ट ईएमआयच्या स्थितीत किरकोळ विक्रेत्यांना व्याजासारखेच रकमेवर सूट मिळते.

नो कॉस्ट ईएमआय घ्यावे
एचडीएफसी, स्टेट बँक ऑफ इंडिया, आरबीएल, येस बँक, अ‍ॅक्सिस बँक, आयसीआयसीआय बँक, स्टँडर्ड चार्टर्ड बँक आणि कोटक महिंद्रा बँक अ‍ॅमेझॉन आणि फ्लिपकार्ट सारख्या ई-कॉमर्स ऑनलाइन प्लॅटफॉर्मवर उत्पादने खरेदी करण्यासाठी नो कोस्ट ईएमआयचा पर्याय देतात. बहुतेक प्रकरणांमध्ये रोख सवलत ईएमआयपेक्षा जास्त नसते. आपण याला कमाईचे साधन म्हणू शकता तसेच जुन्या स्टॉकला शक्य तितक्या लवकर विकले जाऊ शकते. तज्ञांचा असा विश्वास आहे की, आपण पांढर्‍या उत्पादनांसाठीज जसे की, (एसी, मोबाइल, फोन, फ्रीज आणि वॉशिंग मशीन) हा पर्याय न निवडल्यास हे अधिक चांगले आहे.

काही अतिरिक्त खर्च आहेत का?
जेव्हा आपण नो कॉस्ट ईएमआय योजना निवडता आणि आपण किरकोळ विक्रेत्यांकडून उत्पादने खरेदी करता, तेव्हा त्यांच्याशी संबंधित काही आगाऊ रोख सवलत आपल्याला मिळणार नाही. याव्यतिरिक्त, आपल्याला प्रत्येक हप्त्यावर वस्तू आणि सेवा कर (जीएसटी) तसेच प्रक्रिया शुल्क यासारखे अतिरिक्त शुल्क देखील द्यावे लागेल. उदाहरणार्थ, एचडीएफसी आणि कोटक महिंद्रा बँक 199 रुपये शुल्क आकारतात, जे आपण घेतलेल्या उत्पादनाच्या पहिल्या महिन्याच्या हप्त्यात येते. तुमच्या कार्डाच्या निवेदनातील उत्पादनांच्या किंमतीपेक्षा प्रत्येक महिन्यावर तुमच्या खरेदीवर जीएसटी आकारला जाईल.

‘नो-कॉस्ट ईएमआय’ योजनेच्या कर्जाचा जाळ्यातून कसे वाचावे
ही योजना कर्जदार आणि खरेदीदारांसाठी कर्जाचे जाळे बनवू शकते. जर आपण हप्ता वेळेवर जमा करण्यास अक्षम असाल तर बँका तुमच्या हप्त्यावर महिन्याच्या 2 ते 3.5 टक्के दंड आकारतात. गैर-पारदर्शी ईएमआय योजना त्यांच्या पारदर्शी अटी आणि लपलेल्या शुल्कामुळे आरबीआयने बंद केल्या आहेत. अशा परिस्थितीत अतिरिक्त चार्जपासून वाचण्यासाठी ग्राहकांनी वेळेवर हप्ता भरला पाहिजे.