लहान मुलांपासून अगदी प्रौढ अन् ज्येष्ठांना प्रदुषणाचा धोका, एक्सपर्टकडून जाणून घ्या रिस्क आणि उपचार

पोलीसनामा ऑनलाइन टीम – आपण नेहमीच असे म्हणणे ऐकले असेल की जोपर्यंत श्वास आहे तोपर्यंत आपले आयुष्य आहे. या श्वासावर आयुष्य टिकते, यात काही शंका नाही. परंतु, वातावरणातील धुरामुळे हे जीवन संकटात सापडले आहे. प्रदूषण आणि धुराने बनलेले धुके आरोग्यासाठी खूप हानिकारक आहे. धुके मुले, वृद्ध लोक आणि प्रौढांचे नुकसान कसे करते हे जाणून घेण्यासाठी न्यूरोसायन्सच्या मेट्रो सेंटरच्या संचालक आणि वरिष्ठ सल्लागार डॉ. सोनिया लाल गुप्ता यांच्याशीही केलेला वार्तालाप-

मुख्य कारण
धुराचे मुख्य कारण म्हणजे वाहने, डिझेल, पराली म्हणजेच पीक जाळल्यानंतर उरलेला अवशेष जाळणे, कारखान्यांमधून निघणारा धूर. कारखान्यातून धूर येणे हे एक मोठे कारण आहे. हा धूर हवा प्रदूषित करीत आहे. हवेचा प्रवाह थांबल्यामुळे वातावरणात धुरक्याच्या स्वरूपात अडकून राहतो. झुरके श्वास, डोळे इत्यादीद्वारे शरीरात प्रवेश करते तेव्हा बर्‍याच त्रासांना सामोरे जावे लागते. हे बदल खालीलप्रमाणे आहेत –

केस गळणे, श्वास घेण्यात अडचण, डोळ्यांची ॲलर्जी, नाक, कान आणि घशातील समस्या, खोकला. धुरक्यामुळे मुलांच्या जीवाला धोका असतो. ती सर्वात असुरक्षित आहेत. त्यांची प्रतिकारशक्ती कमकुवत होण्याचे कारण हे आहे. या वयात मुलांची प्रतिकारशक्ती पूर्णपणे विकसित नसते. ५ वर्षापेक्षा कमी वयाच्या मुलांना खालील समस्यांचा सामना करावा लागू शकतो. खोकला, सर्दी, श्वास लागणे, सुस्ती. या मुलांच्या आहारात व्हिटॅमिन सी-आवळा, लिंबू, हंगामी फळे आणि भाज्या इ. यामुळे त्यांची प्रतिकारशक्ती मजबूत होईल.

काही महत्त्वाच्या गोष्टी
या मुलांसाठी घरातील खेळ हा एक चांगला पर्याय आहे. मुलांना धुक्यामुळे मैदानी खेळासाठी बाहेर पाठविले जाऊ नये. या मुलांना विशेषत: रहदारीच्या ठिकाणी किंवा बाजारात नेऊ नये.

प्रौढांसाठी स्मॉग इफेक्ट
लोकांना कामावर, नोकरीसाठी किंवा घराच्या जबाबदारीसाठी बाहेर जावे लागते, अशा परिस्थितीत काही लोक फील्ड जॉबमध्ये व्यस्त राहतात. काही धूळ आणि प्रदूषणाच्या संपर्कात वारंवार येतात, यामुळे त्यांना श्वसन किंवा डोळ्यांशी संबंधित आजारांचा धोका असतो.

प्रौढांसाठी जोखीम म्हणजे
खोकला, श्वासोच्छवासाची समस्या, प्रजनन समस्या, उच्च तंत्रज्ञान, केस गळणे, डोळ्यांना त्रास या लोकांनी आपल्या आहारात व्हिटॅमिन सी तसेच संत्री, हंगामी फळे इत्यादी समाविष्ट केले पाहिजेत. आपल्या आहारात हिरव्या भाज्या आणि अँटीऑक्सिडेंटमध्ये समृद्ध फळे देखील असावीत. आपल्या आहारात गाजर, पालक व्हिटॅमिन ए, पालक, बदाम, अक्रोड इत्यादी घाला. पाण्याचे प्रमाण कमी होऊ देऊ नका.

काही महत्त्वपूर्ण गोष्टी
घराबाहेर पडण्यापूर्वी मास्क वापरावा. तो धूळ कण शरीरात प्रवेश करण्यापासून प्रतिबंध करते. बाहेर पडल्यावर सनग्लासेस वापरा. हे आपल्याला प्रदूषणापासून वाचवू शकते. जेव्हा आपण बाहेरून घरी जाल, तेव्हा डोळे थंड पाण्याने धुवा. एखाद्या विशेषज्ञाकडून डोळ्यांचा ड्रॉप घ्या आणि नियमितपणे तो घाला. हे आपले डोळे चांगले ठेवेल. आपल्या आहारात गाजर, भाज्या, बदाम, पपई, अक्रोड, मासे, हिरव्या पालेभाज्या इ. यामुळे डोळ्यांचे आरोग्य सुधारेल.