नवी दिल्ली : वृत्तसंस्था – कोरोना लसीची आतुरतेने वाट पाहत असलेल्या देशवासीयांना नवीन वर्षाच्या निमित्ताने चांगली बातमी मिळाली आहे. आज तज्ज्ञ समितीच्या बैठकीत ऑक्सफोर्ड लसीच्या तातडीच्या वापरास मान्यता देण्यात आली. तसेच, सरकारच्या सर्वोच्च सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, सीरम इन्स्टिट्यूट ऑफ इंडिया (एसआयआय) च्या कोविशील्डच्या मंजुरीसाठी पॅनेलकडून शिफारस प्राप्त झाली आहे. परंतु याबाबत अंतिम निर्णय डीसीजीआयने अद्याप घेतला नाही. दरम्यान, ब्रिटनमध्ये ऑक्सफोर्ड लस मंजूर झाली आहे. त्याचबरोबर जागतिक आरोग्य संघटनेने फायझर लसला मान्यता दिली आहे. अशा परिस्थितीत भारतात ते मंजूर होण्याची अपेक्षाही वाढली आहे. ही लस विविध स्तरांवर चाचण्यांच्या अंतिम टप्प्यात आहे. भारत सरकार लवकरच या लसीला परवानगी देऊ शकेल. लस संबंधित अधिक माहितीसाठी आपण www.mohfw.gov.in येथे भेट देऊ शकता.
लसीकरणाबाबत लस उपलब्धतेनुसार, भारत सरकारने प्राधान्य गट निवडले आहेत, जे अधिक जोखीम घेत आहेत. त्यांना ही लस प्रथम दिली जाईल. पहिल्या गटात आरोग्य सेवा आणि अग्रभागी कामगार समाविष्ट आहेत. दुसर्‍या गटामध्ये 50 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या आणि 50 वर्षांखालील ज्यांना आजार आहे, अशा लोकांचा समावेश आहे. नंतर या लसीस पात्र ठरलेल्यांना त्यांच्या नोंदणीकृत मोबाइल क्रमांकाद्वारे माहिती दिली जाईल. ही लस कोठे दिली जाईल हे सांगितले जाईल व त्याचे वेळापत्रकही सांगितले जाईल. महत्त्वाचे म्हणजे, कोविड -19 ची लस घेणे ऐच्छिक आहे. दरम्यान, आपल्या कुटूंबाचे सदस्य, मित्र, नातेवाईक आणि कामकाजाच्या सहकाऱ्यांमध्ये रोगाचा फैलाव होऊ नये म्हणून स्वतःच्या सुरक्षेसाठी लसीचा संपूर्ण डोस घेण्याचा सल्ला दिला जातो. आणि कोरोना लसला मान्यता केवळ नियामक संस्थांकडून सुरक्षा आणि यशाच्या जोरावर दिली जाते, त्यामुळे ती सुरक्षित आहे.
लस परवाना देण्यापूर्वी, क्लिनिकल चाचणीची सुरक्षा आणि यशाचा डेटा देशाच्या औषध नियामकांकडून तपासला जातो. म्हणून, सर्व लस सुरक्षित आणि प्रभावी असतील, ज्यांना परवाना मिळेल. दरम्यान, हे सुनिश्चित केले पाहिजे की समान लसीची संपूर्ण डोस लागू केली गेली आहे, कारण वेगवेगळ्या लसींचे डोस एकमेकांना पूरक नाहीत.
भारत जगातील सर्वात मोठ्या लसीकरण मोहिमां चालविणाऱ्या देशांपैकी एक आहे. हे 26 दशलक्ष नवजात आणि 29 दशलक्ष गर्भवती महिलांसाठी कार्यरत आहे. मोहिमेच्या यशासाठी वापरलेली यंत्रणा आणखी मजबूत केली जात आहे. तसेच,इतर देशांमध्ये बनवलेल्या लसांइतकेच भारताची लस प्रभावी असेल. या लसीच्या सुरक्षिततेसाठी व यशासाठी अनेक चाचण्या घेण्यात आल्या आहेत. एकदा लस डोस निश्चित झाल्यानंतर सर्व डोस पॅक केले जातील. जे बॉक्स आणि कोरड्या बर्फावर सील केले जाईल, त्यांना फ्रीजसह ट्रकद्वारे देशाच्या विविध भागात पाठविले जाईल. ही लस शासकीय शीतगृहात साठवली जाईल. माहितीनुसार सीरम इन्स्टिट्यूटमध्ये बनवल्या जाणााऱ्य लसीच्या बाटलीमध्ये 10 डोस दिले जाऊ शकतात. एकदा ते उघडले की ते 4-5 तासांच्या आत वापरले जाऊ शकते.
सीरम लस किती सुरक्षित?
लस तयार करण्यास 9 महिने झाले आहेत, सुरक्षिततेच्या सर्व अटी पूर्ण केल्या जात आहेत. प्रत्येक लसीचे काही दुष्परिणाम असतात, परंतु कोरोना लसीमध्ये अद्याप जीवघेणा धोका आढळलेला नाही. एकदा लस सुरू झाल्यावर पहिल्या सात दिवसांत त्याचे परिणाम दिसू लागतात, आतापर्यंत सर्व चाचण्यांमध्ये कोणतीही अडचण आली नाही. सीरम संस्थेत 50 दशलक्ष डोस तयार आहेत. जे एकूण 25 दशलक्ष लोकांना दिले जाऊ शकते
सीरम संस्था म्हणते की लोकांना दोन डोस घ्यावे लागतील याची काळजी घ्यावी लागेल. केवळ एक डोस पूर्ण डोस प्रमाणेच संरक्षण प्रदान करणार नाही. अशा परिस्थितीत, लस बराच काळ घ्यावयाची असेल तर लोकांना दोन्ही डोस घ्यावे लागतील.
नवीन स्ट्रेनवर काम करणार लस?
सीरम इन्स्टिट्यूटचे म्हणणे आहे की, नवीन स्ट्रेनवर लस कार्य करणार नाही असे कोणतेही कारण नाही. शास्त्रज्ञांचे म्हणणे आहे की व्हायरसमध्ये थोडा बदल झाला आहे, अशा परिस्थितीत लस त्यावर कार्य करण्यास सक्षम असेल. परंतु, नवीन स्ट्रेनवर लस किती प्रभावी आहे हे येत्या काही दिवसांत स्पष्ट होईल.
लसीसाठी किती खर्च ?
संस्था भारत सरकारला एक डोस 200 रुपयांना देईल अर्थात दोन डोस 400 रुपयांना दिली जाईल. परंतु ही किंमत केवळ सरकारची आहे, कारण सरकार सीरममधून कोट्यावधी डोस घेत आहे. एखादी खासगी कंपनी लस डोस विकत घेतल्यास एका डोससाठी 1 हजार रुपये द्यावे लागतील. म्हणजेच खासगी ठिकाणाहून लस घेण्यास 2 हजार रुपये खर्च येईल. मार्च किंवा एप्रिलमध्ये ही लस खाजगीरित्या मिळण्यास सुरुवात होईल. परंतु आपल्याला ही लस फक्त डॉक्टरांकडे मिळेल, जी केवळ त्याच्या सल्ल्यानुसार दिली जाईल.