वाढत्या सायबर फसवणुकीमुळे RBI नं ग्राहकांना दिल्या सुरक्षेसंबंधीच्या ‘टिप्स’, तुमचे पैसे सुरक्षित ठेवण्यासाठी करा ‘फॉलो’, जाणून घ्या
नवी दिल्ली : वृत्तसंस्था – सध्या बँकिंग फसवणुकीची प्रकरणात खुपच वाढली आहेत. सायबर गुन्हेगार विविध प्रकारे लोकांना फसवूण त्यांच्या मेहनतीची कमाई लूटत आहेत. अशाप्रकारच्या फसवणुकीपासून वाचण्यासाठी ग्राहकांनी जागृत राहण्याची गरज आहे. भारतीय रिझर्व्ह बँकसुद्धा ग्राहकांना वेळोवेळी यासाठी अशा काही टिप्स देत असते, ज्यामुळे बँकिंग फसवणुकीपासून बचाव करता येईल. आरबीआयने सोमवारीसुद्धा बँकिंग फसवणुकीपासून वाचण्यासाठी टिप्स दिल्या आहेत.
भारतीय रिझर्व्ह बँकेने सोमवारी एक ट्विट केले आहे. ट्विटमध्ये म्हटले आहे की, जर बँकिंग फसवणुकीपासून वाचायचे असेल तर आपली खासगी माहिती सुरक्षित ठेवा. यासाठी आरबीआयने एक जीआयएफ सुद्धा शेयर केले आहे. यामध्ये लिहिले आहे की, सध्या सायबर क्राइम वाढत आहे. आपला ओटीपी, युपीआय पिन, कार्ड डिटेल इत्यादी कुणाशीही शेयर करू नका, अन्यथा याची मोठी किंमत मोजावी लागेल.
आरबीआने पुढे म्हटले आहे की, तुमच्याद्वारे शेयर केलेल्या या माहितीच्या आधारे सायबर गुन्हेगार तुमचा व्हर्च्युअल पेमेंट अॅड्रेस बनवू शकतात आणि तुमच्या बँक अकाऊंटला युपीआयसोबत लिंक करू शकतात. यातून ते सहज बँक अकाऊंट किंवा कार्डद्वारे पैसे काढू शकतात. यासाठी सावध राहा.
जाणून घ्या काय आहे व्हीपीए
यास व्हर्च्युअल पेमेंट अॅड्रेस म्हणतात. सायबर एक्सपर्ट प्रिया सांखला यांनी म्हटले की, हा युपीआय आयडीप्रमाणे असतो. व्हीपीए केवळ आरोपीद्वारे जनरेट केला जाऊ शकतो. व्हीपीएद्वारे सायबर गुन्हेगार ग्राहकांना पेमेन्टची लिंक पाठवतो. आता ग्राहक ती लिंक न पाहता तिच्यावर क्लिक करतात आणि आपला युपीआय पिन नोंदवून पेमेंट करतात, यावेळी ते सायबर गुन्हेगारांच्या जाळ्यात अडकतात. ग्राहकांनी युपीआय फ्रॉड पासून वाचण्यासाठी व्यवहार करताना सावध राहिले पाहिजे. व्यवस्थित तपासा की, समोरच्या व्यक्तीकडून रिक्वेस्ट पेमेन्टची लिंक पाठवण्यात आली आहे की, पे पेमेन्टची. पुढे जाण्यापूर्वी हे पाहून घ्या. रिक्वेस्ट-पेमेन्टमध्ये पैसे घेण्यासाठी रिक्वेस्ट केली जाते, तर पे-पेमेन्टमध्ये समोरच्याला पेमेंट दिले जाते.
क्रेडिट कार्डद्वारे फ्रॉड झाल्यास उचला ही पावले
प्रिया यांच्यानुसार, जर तुमच्या परवानगीशिवाय तुमच्या क्रेडिट कार्डमधून पैसे डेबिट झाले असतील, तर पीडित व्यक्तीने आपल्या क्रेडिट कार्डच्या व्यवहारांचे मॅसेज खुप काळजीपूर्वक वाचले पाहिजेत. याद्वारे तुम्हाला समजेल की, तुमच्या कार्डद्वारे कोणती कंपनी आणि कोणत्या प्रकारच्या सेवेसाठी खरेदी झाली आहे. तुम्ही त्यांच्याशी संपर्क साधू शकता आणि ट्रांजक्शन आयडी सांगून तक्रार नोंदवू शकता.
पीडित व्यक्ती 24 तासांच्या आत संबंधित कंपनीला कॉल करून सेवा रोखणे आणि आपले पैसे परत करण्याची मागणी करू शकतो. तर, पुढील सुरक्षेसाठी कंपनी गेटवेवर आपले कार्ड ब्लॉक सुद्धा करता येते. याशिवाय पीडित व्यक्ती त्या कंपनीसाठी आपले व्यवहार ब्लॉक करण्यासाठी सुद्धा बँकेशी संपर्क करू शकतो. प्रिया म्हणतात की, कधीही पेमेंट गेटवेवर आपल्या कार्डची माहिती सेव करू नका, कारण 2 डी पेमेंट गेटवे असल्यास ओटीपीशिवाय सुद्धा पैसे काढले जाऊ शकतात.