‘कोरोना’चा ‘कहर’ चालु असतानाच जाणकारांनी दिला जगात लवकरच नवी ‘महामारी’ फोफावण्याचा ‘इशारा’

नवी दिल्ली, वृत्तसंस्था : आतापर्यंत कोरोना विषाणूमुळे होणाऱ्या संक्रमणाची संख्या जगभरात 4.3 दशलक्षांवर पोहोचली आहे, तर 3 लाख लोक मरण पावले आहेत. त्याच वेळी, तज्ञांनी कोरोना विषाणूच्या या अनियंत्रित परिस्थितीच्या दरम्यान नवीन साथीचा प्रादुर्भाव होण्याची चेतावणी देऊन अजून भीती निर्माण केली आहे. तज्ञांनी जगाला असा इशारा दिला आहे की कोरोना विषाणूनंतर हा साथीचा रोग पसरू शकतो आणि यामुळे जगासमोर मोठे संकट उद्भवू शकते.

येथून एक नवीन साथीचा रोग पसरू शकतो

खरं तर, वर्षानुवर्षांपासून मानवाने निसर्गाचे शोषण केले आहे, या संकटाकडे पाहून असे वाटते की निसर्ग आता आपल्यावर रागावत आहे आणि आपला राग अशा प्रकारे बाहेर काढत आहे. तज्ञ ज्या नवीन साथीचे संकेत देत आहेत ते क्षेत्र पृथ्वीचे फुफ्फुस म्हणून ओळखले जाते. पर्यावरणवाद्यांनी ज्या साथीबाबत सूचित केले आहे त्याचा संबंध अ‍ॅमेझॉन रेन फॉरेस्टशी आहे. त्यांचा इशारा असा आहे की येत्या काही दिवसांत अ‍ॅमेझॉनच्या रेन फॉरेस्टमधून साथीचे आजार उद्भवू शकतात.

पसरू शकतो हा रोग

अ‍ॅमेझॉनच्या जंगलात होणारी वृक्षतोड हे यामागील मोठे कारण आहे. शास्त्रज्ञ म्हणतात की हे वन्य प्राण्यांच्या अधिवासावर आक्रमण करण्यासारखे आहे. याचे घातक परिणाम पहायला मिळू शकतात. इकोसिस्टमवरील संशोधकांचे म्हणणे आहे की शहरीकरणामुळे झुनोटिक रोगांचा धोका वाढतो. झुनोटिक रोगात प्राणी आजारी पडत नाहीत परंतु मानवांना आजारी पाडण्याची क्षमता ठेवतात. या वर्गात कोरोना विषाणूचा देखील समावेश आहे. यासंबंधी शास्त्रज्ञांचा असा अंदाज आहे की हा आजार मानवाच्या आधी वटवाघुळांमध्ये पसरला होता आणि नंतर चीनच्या वुहानमध्ये या प्राणघातक संक्रमणाने रौद्र रूप धारण केले.

हा साथीचा रोग अ‍ॅमेझॉनच्या जंगलांमधून निर्माण होऊ शकतो

अ‍ॅमेझॉनच्या जंगलांमधून नवीन साथीचा प्रसार होऊ शकतो असा इशारा ब्राझिलियन पर्यावरणतज्ज्ञ डेविड लापोला यांनी दिला आहे. ते म्हणाले की कोरोना विषाणूच्या साथीच्या रोगानंतर जगात आणखी एक साथीचा रोग येण्याची शक्यता आहे आणि अ‍ॅमेझॉनच्या जंगलांमधून हा साथीचा रोग सर्वत्र पसरू शकतो. ते म्हणाले की कोरोना विषाणूच्या प्रादुर्भावाच्या काळात मोठ्या प्रमाणात जंगलतोड झाल्यामुळे अ‍ॅमेझॉनच्या जंगलांत नवीन आजार निर्माण होण्यास सुरवात झाली आहे. उदाहरणे देताना लापोला म्हणाले की एचआयव्ही, डेंग्यू ताप, इबोला देखील याच मार्गाने जन्मले होते. पर्यावरणीय असंतुलनामुळे हे सर्व विषाणू मोठ्या प्रमाणात पसरले आणि या विषाणूंमुळे मानव जातीसाठी एक संकट निर्माण झाले. आतापर्यंत बहुतेक विषाणूंचा प्रादुर्भाव दक्षिण आशिया आणि आफ्रिकेमध्ये झाला आहे, जे की वटवाघुळांच्या काही प्रजातींशी संबंधित होते.

अ‍ॅमेझॉन जंगलात विषाणूंचा मोठा साठा

वर्षानुवर्षे या विषयावरील संशोधकांनी सांगितले की, जलद गतीने होणाऱ्या जंगलतोडीमुळे झुनोटिक रोग होण्याचे प्रमाण वाढत आहे. हा रोग वन्य प्राण्यांपासून मानवांमध्ये पसरतो. अ‍ॅमेझॉनच्या जंगलात व्हायरसचा मोठा साठा असल्याचे 38 वर्षीय पर्यावरण तज्ञ लापोला यांनी एका मुलाखतीत सांगितले. गेल्या कित्येक वर्षांपासून जंगलांवर संशोधन करणारे लापोला सांगतात की जगातील सर्वात मोठे रेन फॉरेस्ट वेगाने नाहीसे होत आहे. राष्ट्राध्यक्ष जायर बोलसनारो यांच्या कार्यकाळातील पहिल्या वर्षात ब्राझीलच्या अ‍ॅमेझॉनमधील जंगलतोड 85 टक्क्यांनी वाढली होती. यावर्षी देखील मोठ्या प्रमाणात वृक्षतोड सुरूच आहे.

पर्यावरणीय असमानतेमुळे मानवाला धोका

जानेवारी ते एप्रिल या काळात ब्राझीलच्या राष्ट्रीय अंतराळ संशोधन संस्थेने 1202 चौरस किलोमीटरपर्यंतची झाडे तोडली. लापोला म्हणाले की ही केवळ पृथ्वीसाठीच नाही तर मानवी जीवन आणि मानवी आरोग्यासाठी देखील वाईट बातमी आहे. ते म्हणाले की जेव्हा आपण पर्यावरणीय असमानता निर्माण करतो तेव्हा एक विषाणू प्राण्यांपासून मनुष्यापर्यंत पसरू शकतो. अ‍ॅमेझॉनची वने शहरीकरणासाठी ज्या पद्धतीने वापरली जात आहेत, तसे होऊ नये. या जंगलांची अवैध शेतकऱ्यांनी, खाण कामगार आणि लाकूड तोड्यांनी मोठ्या प्रमाणात कापणी केली आहे. तज्ज्ञांनी सांगितले की आपल्याला समाज आणि रेन फॉरेस्टमधील संबंध दृढ करणे आवश्यक आहे अन्यथा जगाला आणखी भयानक उद्रेकांना सामोरे जावे लागेल.

या जंगलात 30 हजार प्रजातींची झाडे आहेत. येथे 2.5 हजार प्रकारचे मासे आहेत, तर पक्ष्यांच्या 1.5 हजार जाती आहेत. याशिवाय या जंगलात 500 सस्तन, 550 सरपटणारे आणि सुमारे 25 लाख प्रकारची कीटक आढळतात. गेल्या वीस वर्षांत या जंगलात 2200 नवीन वनस्पती आणि जीव सापडले आहेत. हे सर्व आपल्यासाठी खूप महत्वाचे आहे.