जाणून घ्या ‘सेल्फ ब्रेस्ट चाचणी’ म्हणजे काय ?, जाणून घ्या

इंडियन कौन्सिल ऑफ मेडिकल रिसर्चच्या (आयसीएमआर) अहवालानुसार २०२० पर्यंत भारतात कर्करोगाच्या मृत्यूची संख्या सुमारे 8 लाख होईल. २०१८ मधील ग्लोबोकैनने दिलेल्या अहवालानुसार भारतात कर्करोगाच्या ११ लाख दशलक्षाहूनही नवीन रुग्णांची नोंद झाली आहे. या आकडेवारीत ५ लाख ८७ हजाराहून अधिक महिलांचा समावेश आहे. अहवालानुसार १.५ लाखाहून अधिक स्त्रिया स्तनाचा कर्करोगाने ग्रस्त असून महिलांमध्ये स्तनाचा कर्करोग सर्वात सामान्य आहे. आरोग्य तज्ज्ञांचा असा विश्वास आहे की स्तन कर्करोगाच्या ५० टक्के आणि ५८ टक्के मृत्यू कमी विकसित देशांमध्ये होतात.

जर हा रोग योग्य वेळी ओळखला गेला तर त्याचे नुकसान कमी होऊ शकते. आरोग्य तज्ज्ञांचा असा विश्वास आहे की महिला स्वतः रोगाच्या लक्षणांना ओळखू शकतात.

सेल्फ ब्रेस्ट चाचणी
स्तनाचा कर्करोग ओळखण्यासाठी ही चाचणी करणे खूप सोपे आहे. ही चाचणी कोणत्याही वयोगटातील तरुणी आणि स्त्रिया करू शकतात. पाळीच्या बंद झाली की आपण आरश्यासमोर उभे राहून ही चाचणी करू शकता. कारण पाळी बंद झाल्यावर स्त्रियांमध्ये सूज येत नाही. ज्या स्त्रियांना मेनोपॉज झाला आहे ते कोणत्याही दिवशी सेल्फ ब्रेस्ट चाचणी करू शकतात.

कसे करावे
सर्व प्रथम आपण त्वचेमध्ये किंवा स्तनामध्ये आसपास काही बदल दिसत आहेत का नाही हे आरशात पाहण्याचा प्रयत्न करा. जर एक गाठ वाटली असेल तर, बगलापासून संपूर्ण स्तनाकडे तपासा, जेणेकरुन गाठीचा आकार कळेल.

गाठ होण्याचा अर्थ
जर आपल्याला स्तनात एक गाठ वाटली तर घाबरू नका, हे हार्मोनल बदलांमुळे देखील होऊ शकते. आरोग्य तज्ज्ञांच्या मते, मासिक पाळी संपल्यानंतर प्रोजेस्टीरोन हार्मोनमुळे स्तनांमध्ये गाठ किंवा कडकपणा देखील होतो. अशा परिस्थितीत प्रत्येक गाठ म्हणजे कर्करोग असणे आवश्यक नाही.

डॉक्टरांना कधी भेटावे
एकापेक्षा जास्त मासिक पाळीनंतर ही गाठ जाणवली तर डॉक्टरांशी संपर्क साधा. त्याच वेळी, या गाठीचा आकार वेळेसह वाढत गेला किंवा आपल्याला त्यात कडकपणा जाणवत असल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. त्वचेत काही बदल झाल्यास किंवा स्तनातून रक्तस्त्राव झाल्यास, डॉक्टरांना दाखवण्यास अजिबात संकोच करू नका.