नवी दिल्ली : वृत्तसंस्था – कोरोना विषाणूच्या लसीवर जगभरात काम सुरू आहे आणि ती लवकरच लोकांना उपलब्ध होईल अशी अपेक्षा आहे. लसी संदर्भात भारताच्या एका प्रस्तावाला जागतिक आरोग्य संघटनेचे सहकार्य लाभले आहे. जगातील प्रत्येक देशाला कोरोना विषाणूची लस मिळावी यासाठी भारत आणि दक्षिण आफ्रिका यांनी संयुक्तपणे जागतिक व्यापार संघटने (World Trade Organization) ला प्रस्ताव दिला होता.
भारत आणि दक्षिण आफ्रिकेच्या या प्रस्तावाला आता जागतिक आरोग्य संघटनेने पाठिंबा दर्शविला आहे. डब्ल्यूएचओचे प्रमुख टेड्रोस अदनोम घेब्रेयसस यांनी एका ट्विटमध्ये म्हटले आहे की, ‘डब्ल्यूएचओ कोरोना विषाणूच्या लसीवर आंतरराष्ट्रीय नियमांमध्ये सवलतीची मागणी, ट्रीटमेंट आणि टेस्ट उपकरणांना गरजू देशांपर्यंत स्वस्त दरात उपलब्ध करुन देण्यासाठी डब्ल्यूटीओ (WTO) ला देण्यात आलेल्या दक्षिण आफ्रिका आणि भारताच्या प्रस्तावाचे स्वागत करीत आहे.’
डब्ल्यूएचओ प्रमुख म्हणाले, ‘साथीच्या आजाराचा अंत सहकार्याने होतो. डब्ल्यूएचओने मे महिन्यात कोविड -19 टेक्नॉलॉजी अ‍ॅक्सेस पूल (CTAP) सुरू केला होता, ज्यामध्ये देशांना कोरोना विषाणूचा सामना करण्यासाठी जीवनरक्षक आरोग्य उत्पादनांवर डेटा, माहिती आणि बौद्धिक संपत्ती सामायिक करण्याचे आमंत्रण देण्यात आले होते.
2 ऑक्टोबर रोजी भारत आणि दक्षिण आफ्रिकेने डब्ल्यूटीओला एक प्रस्ताव पाठवला होता ज्यामध्ये यातील सदस्य देशांकडून पेटंट्स, इंडस्ट्रियल डिझाईन, कॉपीराइट सारख्या इतर इंटलेक्चुअल प्रॉपर्टी नियमांमध्ये सूट देणे आणि वाजवी किंमतीत औषधे आणि लस प्रदान करणे, कोविड -19 साठी आवश्यक संशोधन, डेव्हलपमेंट आणि मेडिकल प्रॉडक्ट पुरवण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे.
दरम्यान अमेरिका, युरोपियन युनियन, कॅनडा, जपान, ब्रिटन, ऑस्ट्रेलिया आणि स्वित्झर्लंडसारख्या विकसित देशांनी हा प्रस्ताव नाकारला आहे. तर आफ्रिकन गटातील देश, बांग्लादेश, श्रीलंका, पाकिस्तान, नेपाळ या विकसनशील देशांनी या प्रस्तावाला पाठिंबा दर्शविला. त्याचबरोबर चीन, तुर्की, फिलिपिन्स आणि कोलंबिया यासारख्या देशांनी या प्रस्तावावर अधिक माहिती मागितली आहे.
परिषदेत झालेल्या चर्चेदरम्यान, जागतिक व्यापार संघटनेत भारताचे राजदूत ब्रजेंद्र नवनीत म्हणाले, ‘या जागतिक साथीमुळे प्रत्येक देश प्रभावित झाला आहे, त्यामुळे आपल्याला एक जागतिक स्तरावरील तोडगा काढण्याची आवश्यकता आहे. आमचा प्रस्ताव एक प्रभावी जागतिक समाधानाचे प्रतिनिधित्व करतो जो कोविड -19 साठी आवश्यक असणारी सर्व आरोग्य सेवा उत्पादने आणि तंत्रज्ञानाच्या विकास, उत्पादन आणि पुरवठ्याच्या अखंड सहकार्यास अनुमती देतो.’
ऑक्सफॅम, मेडेक्स सेन्स फ्रंटियर (MSF) अ‍ॅक्सेस कॅम्पेन एमएसएफ, पीपल्स लस अलायन्ससह 379 नागरी संस्था संघटनांनी डब्ल्यूटीओच्या सदस्यांना एक पत्र लिहिले आहे, ज्यामध्ये भारत आणि दक्षिण आफ्रिकेच्या प्रस्तावाचे स्वागत करण्यात आले आहे. पत्रात कोविड -19 चाचणी आणि वैद्यकीय उत्पादनांचा पुरवठा आणि मागणी यांच्यातील अंतर भरण्याबाबतची बाब नमूद करण्यात आली आहे.