चंद्रयान – 2 : ‘ISRO’नं सांगितलं मिशन 95 % ‘यशस्वी’, ‘ऑर्बिटर’ सलग 7 वर्षे काम करणार !

नवी दिल्ली : वृत्तसंस्था – मिशन चंद्रयान – २ संदर्भात इस्रोने नुकतेच एक मोठे विधान केले आहे. इस्रोने म्हटले आहे की चंद्रयान -२ ने आपल्या मोहिमेचे ९५ टक्के लक्ष्य गाठले आहे. इस्रोने स्पष्ट केले की चंद्रयान २ बरोबर गेलेला ऑर्बिटर त्याच्या कक्षेत स्थापित केला गेला आहे आणि पुढील ७ वर्षे ते काम करू शकेल. पूर्वी त्याने केवळ एक वर्ष काम करण्याचे अपेक्षित होते. इस्रोने म्हटले आहे की चंद्रयान २ हे एक अत्यंत जटिल मिशन होते, जे तांत्रिकदृष्ट्या इस्रोच्या मागील मिशनपेक्षा उच्च गुणवत्तेचे होती. या मोहिमेमध्ये, चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवाबद्दल माहिती मिळविण्यासाठी ऑर्बिटर, लँडर आणि रोव्हर यांना एकत्र पाठविले गेले.

इस्रोने सांगितले की २२ जुलै २०१९ रोजी चंद्रयानच्या शुभारंभापासून केवळ भारतच नाही तर जगभरातील वैज्ञानिकांनीही त्याची प्रगती मोठ्या आशेने आणि उत्सुकतेने पाहिली. इस्रोने म्हटले आहे की हे अभियान स्वतःच एकमेवादीत्य आहे कारण त्याचा हेतू केवळ चंद्राची एक बाजू पाहणे नव्हे तर त्याचा हेतू चंद्राचा पृष्ठभाग, उप पृष्ठभाग आणि बाह्य वातावरण (Exosphere) पाहणे होते. त्यासाठी प्रचंड तयारी आणि अभ्यास करावा लागला.

इस्रोच्या म्हणण्यानुसार, ऑर्बिटर त्याच्या कक्षामध्ये ठेवले गेले असून ते चंद्राभोवती फिरत आहे. इस्रोचे म्हणणे आहे की परिभ्रमणावरील डेटा चंद्राचा उगम, त्यावरील खनिज व पाण्याचे रेणू याबद्दल माहिती देईल. इस्रोने सांगितले की एकूण ८ उच्च तंत्रज्ञानाची वैज्ञानिक उपकरणे ऑर्बिटरमध्ये कार्यरत आहेत. कक्षामध्ये ठेवलेला कॅमेरा चंद्र मिशनवरील सर्व मोहिमेचा उच्चतम रिझोल्यूशन आहे. या कॅमेऱ्यातून येणारी प्रतिमा उच्च दर्जाची असेल आणि जागतिक वैज्ञानिकांना त्याचा फायदा होईल. पूर्वीच्या अंदाजापेक्षा आता ऑर्बिटर ७ वर्षे अधिक काम करू शकेल असे इस्रोचे म्हणणे आहे.

विक्रम लँडरबद्दल माहिती देताना इस्रोने सांगितले की लँडिंगच्या वेळी विक्रम त्याच्या नियुक्त मार्गावर होता. परंतु अचानक त्याच्या नियंत्रण कक्षाचा चंद्राच्या पृष्ठभागाच्या अवघ्या २ किलोमीटरच्या आधी संपर्क तुटला. इस्रोचे म्हणणे आहे की विक्रम लँडरचे संपूर्ण सिस्टम व सेन्सर २ किलोमीटरपर्यंत ते चमकदारपणे कार्यरत होते. यावेळी व्हेरिएबल थ्रस्ट प्रोपल्शन सारखी नवीन तंत्रेही ठीक काम करत होती. इस्रोने म्हटले आहे की चंद्रयानच्या प्रत्येक टप्प्यातील यशाचे निकष निश्चित केले गेले होते आणि आतापर्यंत ते ९० ते ९५ टक्के उद्दिष्ट गाठण्यात यशस्वी झाले आहेत. इस्रोचे म्हणणे आहे की अद्याप लँडरशी संपर्क होऊ शकला नाही, परंतु चंद्रयान -२ चंद्राच्या विज्ञानात योगदान देत राहणार आहे.