नवी दिल्ली : वृत्तसंस्था – फणस हे एक फळ आहे ज्याची भाजी देखील बनविली जाते. इंग्रजीमध्ये याला जॅकफ्रूट म्हणतात. हे फळ भारतासह दक्षिण आशियाच्या बर्‍याच देशांमध्ये आढळते. हे बांग्लादेश आणि श्रीलंकाचे राष्ट्रीय फळ आहे. तर भारतातील केरळ आणि तामिळनाडू या राज्यामध्ये त्याला राज्य फळाचा दर्जा प्राप्त झाला आहे. देशातील बर्‍याच राज्यात त्याची लागवड केली जाते.
वजनाच्या अनुसार फणस हे जगातील सर्वात मोठे फळ आहे. एका फळाचे वजन सुमारे 20 किलो असते. त्यात औषधी गुणधर्म आहेत जे बर्‍याच रोगांवरील उपायांसाठी प्रभावी आहेत. हे औषध खासकरुन मधुमेहासाठी आहे. कित्येक संशोधनात असे निष्कर्ष समोर आले आहेत की फणस खाणे मधुमेहाच्या रुग्णांना फायदेशीर ठरते. आपण मधुमेहाचे रुग्ण असल्यास आपल्या आहारात फणसाचा वापर करा.
जर्नल ऑफ मेडिकल अँड बायोइन्जिनियरिंगच्या संशोधनानुसार इंडोनेशियामध्ये फणस औषधी फळ म्हणून वापरले जाते. यामध्ये बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारा पदार्थ, अँटीऑक्सिडंट, मधुमेह प्रतिबंधक दाहक आणि अँटीहेल्मिंथिक्सचे गुणधर्म आहेत जे विविध रोगांमध्ये फायदेशीर आहेत. विशेषत: फणस मधुमेहातील हिमोग्लोबिनचे ग्लाइकेशन थांबवू शकतो
फणसामध्ये लाइकोपीन, ऍसिड-कॅरोटीन आणि एस्कॉर्बिक ऍसिडचे प्रमाण असते. याव्यतिरिक्त, फणसामधील अँटीऑक्सिडेंट गुणधर्म हिमोग्लोबिन ग्लायकेशन रोखण्यासाठी देखील उपयुक्त आहेत. या संशोधनात असे सूचित केले आहे की फणस मधुमेह घटक म्हणून कार्य करते जे ग्लाइकेटेड हिमोग्लोबिनची पातळी कमी करू शकते. डॉक्टर मधुमेहाच्या रुग्णांना फणस खाण्याचा सल्ला देतात. अशा परिस्थितीत मधुमेहाने ग्रस्त असलेल्या लोकांनी फणस खाणे आवश्यक आहे.