नवी दिल्ली : वृत्तसंस्था – पूर्व लडाखच्या गलवान घाटीमध्ये 15 ते 16 जूनच्या रात्री भारतीय आणि चिनी सैनिकांमध्ये चकमक झाली. या रक्तरंजित चकमकीत भारताचे 20 सैनिक शहीद झाले. या चकमकीत 43 चिनी सैनिक मारल्याची बातमी उघडकीस आली, पण चीनने ही बातमी नाकारली. आता गलवान घाटीत चिनी सैनिक मारले गेल्याचा पहिला पुरावा समोर आला आहे. एका हिंदी न्यूज चॅनलला चिनी सैनिकांच्या कब्रचे फोटो मिळाले आहे. कब्रवर असे स्पष्टपणे लिहिले आहे की जून महिन्यात भारतीय सीमेवर 19 वर्षीय सैनिकांचा मृत्यू झाला आहे. चीनच्या पीएलए (PLA) सैन्याने अद्याप गलवान घाटीमध्ये मरण पावलेल्या आपल्या सैनिकांचा तपशील जाहीर केला नाही.
गलवान खोर्‍यात चिनी सैनिकांच्या हत्येची बातमी जरी चिनी सैन्याने लपविली असली तरी आता चिनी सैनिकांच्या हत्येचे पुरावे जगासमोर येऊ लागले आहेत. चिनी सैन्याच्या शिपायाच्या कब्रचे एक फोटो समोर आले आहे, ज्यात असे स्पष्टपणे लिहिले आहे की त्याचा मृत्यू जून महिन्यात भारतीय सीमेवर झाला. 15-16 जूनच्या रात्री गलवान घाटीमध्ये भारत आणि चीनच्या सैनिकांमध्ये हिंसक संघर्ष झाला होता. आतापर्यंत चिनी सैन्याने या रक्तरंजित चकमकीत आपले किती सैनिक मारले गेले याची अधिकृतपणे माहिती उघड केलेली नाही, तर भारतीय लष्कराने अवघ्या काही तासांतच आपल्या सैनिकांच्या शहीद होण्याच्या बातम्या जाहीर केल्या.
विश्वसनीय स्त्रोतांकडून मिळालेल्या माहितीवरून हे स्पष्ट झाले आहे की गलवान घाटीमध्ये चिनी सैनिकही मारले गेले. फोटो एका चिनी सैनिकाच्या कब्रचे आहे. कब्रवर हे स्पष्टपणे लिहिले आहे की या 19 वर्षीय चिनी सैनिकाचा भारतीय सीमेवर मृत्यू झाला. कब्रवरील या सैनिकाचे नाव चेन शियानग्रोंग लिहिलेले आहे, जो फुझियान प्रांतातील पिंगनन येथील आहे. हा सैनिक डिसेंबर 2001 मध्ये जन्मला होता आणि त्याचा जून मृत्यू 2020 असे लिहिले आहे. चिनी भाषेत असे लिहिले आहे की सीमेवर भारत विरुद्ध लढताना त्याचा मृत्यू झाला. कब्रवर असेही लिहिले आहे की, या सैनिकाला चीनच्या केंद्रीय सैन्य कमिशन (सीएमसी) कडून ‘फर्स्ट क्लास मेरिट’ साठी प्रशस्तीपत्र मिळाले आहे. सीएमसी ही चीनमधील सर्वात मोठी सैन्य संस्था आहे, ज्याचे अध्यक्ष स्वतः चीनचे अध्यक्ष शी जिनपिंग आहेत.
चिनी सैनिक चेन शियानग्रोंग याच्या कब्रवर त्याच्या लष्करी तुकडीचे नाव लिहिलेले आहे. या कब्रवर, साखळी दक्षिणी शिंचायिंग मिलिट्री डिस्ट्रिकशी संबंधित असल्याचे म्हटले जाते त्याचे युनिट किंवा स्वतःचा नंबर देण्यात आला आहे (नंबर 69316). हे शिंचायिंग मिलिट्री डिस्ट्रिक पूर्व लडाखला लागून असलेल्या एलएसीच्या संरक्षणासाठी तैनात आहे. काही अर्ध जळलेली सिगरेटचे तुकडे कब्रवर ठेवलेले आहेत. तज्ञांच्या मते, सिगारेट हे चीनमध्ये सामाजिकदृष्ट्या चांगले मानले जाते. सामाजिक संवादात जेव्हा लोक एकमेकांना भेटतात तेव्हा ते त्यांना सिगारेटचे एक पाकिट भेट देतात. हे मैत्री आणि आदर या दृष्टिकोनातून पाहिले जाते. म्हणूनच हे शक्य आहे की चेन शियानग्रोंग देखील सिगारेट ओढत आहेत आणि त्याच्या सहकार्यांनी त्याच्या स्मरणार्थ सिगारेट ओढून त्याच्या कब्रवर सोडले आहे. येथे हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की एलएसीवरील सध्याच्या तणावापूर्वी, जर भारत आणि चिनी सैन्यात फ्लॅग-मीटिंग झाली असेल तर चिनी सैन्य सिगरेटच्या पाकिटांची देवाणघेवाण करत असेल.
एका हिंदी न्यूज़ चॅनला सापडलेल्या चेन शियानग्रोंगच्या कब्रचे फोटोत केवळ त्याचीच कब्र दिसते असे नाही तर आणखी दोन कबरी दिसत आहे. दोन्ही कबरी चेन शियानग्रोंगच्या कब्रीच्या मागे आहेत. एक कबर चेनच्या कबरीच्या मागे लपलेली आहे तर दुसरीची कबर थोडीशी दिसते. चेन झियांग्रॉंगच्या कबरीप्रमाणेच या कबरीचा दगड देखील काळा आहे. अशा परिस्थितीत हे चित्र चिनी सैन्याच्या दफनभूमीचे आहे असा अंदाज व्यक्त केली जात आहे, ज्या गालवान घाटीत झालेल्या हिंसाचारात दफन झालेले हे सैनिक भारतीय सैनिकांसह चकमकीत मरण पावले.
15 -16 जूनच्या रात्री पूर्व लडाखच्या गालवान घाटीत भारत आणि चीनच्या सैनिकांमध्ये हिंसक झुंज झाली. या चकमकीत भारताचे 20 सैनिक वीरगती पावले आणि 96 सैनिक जखमी झाले. पण अद्याप चीनच्या पीएलए सैन्याने आपल्या मृत्यूची आकडेवारी जाहीर केली नाही. मे महिन्यापासून सीमा-वादावरून पूर्व लडाखला लागून असलेल्या एलएसीवर भारत आणि चीनच्या सैन्यात संघर्ष सुरू आहे. परंतु, आता चीनमध्येही चिनी सैनिकांच्या हुतात्म्याबाबत सरकारबरोबर प्रश्न उपस्थित झाले आहेत. चिन सोशल मीडिया साइट ‘वीचैट’ वर चेन झिन्यांग्रोंग यांच्या मृत्यूबद्दल लोकांमध्ये संताप आहे. एका चर्चामध्ये एखाद्याने लिहिले, “काय विडंबन आहे, मला वाटले की भारताशी झालेल्या चकमकीत चीनचे काही नुकसान झाले नाही. परंतु या युवकाची भारतीय 20 सैनिकांच्या मृत्यूची बातमीसुद्धा यांच्या आई – वडिलांची वेदना कमी करू शकते का?. “