‘या’ गावातील दीड डझन सुना ‘सासर’ सोडून निघून गेल्या ‘माहेरी’, कारण ऐकून व्हाल ‘हैराण’
नवी दिल्लीः वृत्तसंस्था – सन 2018 मध्ये, उत्तर प्रदेश राज्यातील कुशीनगर जिल्हा ओडीएफ (मुक्त शौचमुक्त मुक्त) घोषित करण्यात आला, परंतु पण सरकारच्या दाव्यापासून जमीनीचे वास्तव खूप दूर आहे. शौचालय नसल्यामुळे जंगल जगदीशपूर भरतपाटिया मधील सुमारे दीड डझन मुलींनी आपले सासर सोडून माहेरी गेल्या आहेत. नववधू म्हणतात की, तिथे शौचालय नसल्यामुळे खूप अडचणींचा सामना करावा लागत होता. नववधू सांगतात की, जोपर्यंत तेथे शौचालय बांधले जात नाही तोपर्यंत ते माहेरीच राहतील. ‘घुंगट’च्या या बगावतीमुळे स्वच्छ भारत मिशनच्या सर्व पोलचा पर्दाफाश झाला आहे.
मिळालेल्या माहितीनुसार, जिल्ह्यासह जगदीशपूर हे गावही ओडीएफ होते, परंतु या गावातील टोला भरपाटियातील बहुतांश गरीब लोकांमध्ये आजही शौचालय नाही. ग्रामप्रमुख व जिल्हा पंचायत अधिकारी एमआयएस आणि यादीचा संदर्भ देत आहेत, परंतु प्रश्न असा आहे की, कोणत्या परिस्थितीत या गरीबांची नावे यादीमध्ये समाविष्ट केली गेली नाहीत, याचे उत्तर कोणाकडेही नाही.
स्वच्छ भारत मिशन अंतर्गत कुशीनगर जिल्ह्यात सुमारे 4 लाख शौचालये बांधली जाणार होती. 30 नोव्हेंबर 2018 रोजी कुशीनगर जिल्हा ओडीएफ घोषित करण्यात आला. ओडीएफ म्हणजेच सर्व शौचालये 100 टक्के बांधली गेली आहेत. परंतु या सरकारच्या दाव्यावर पडदरौना विकासखंडाच्या जंगलातील जगदीशपूर टोला भरपाटियाच्या दीड डझन मुलींनी पडदा हटविला आहे. घरात टॉयलेट नसल्यामुळे भारतीय टोलातील सूनांनी सासरचे घर सोडले आहे कारण त्यांच्या दैनंदिन गरजेसाठी त्यांना अनेक अडचणींचा सामना करावा लागत होता.
शौचालयाच्या बांधकामाची सत्यता सांगणाऱ्या या सून सांगतात की, गावाच्या एका बाजूला नाला आहे तर दुसर्‍या बाजूला कालवा आहे. सर्वत्र पाणी आहे. ज्यामुळे बर्‍याच समस्या उद्भवतात. जोपर्यंत शौचालय बांधले जात नाही तोपर्यंत हे माहेरीच राहतील. टोला भरपाटियाची लोकसंख्या सुमारे 1000 आहे आणि गरीब तपके लोक येथे राहतात. गरीब वस्त्या असूनही बहुतेकांकडे शौचालये नाहीत.
माहेरी गेलेली गावातील सून रीना सांगते की, आमच्या सासरकडे शौचालये बांधली गेली नाहीत, ज्यामुळे एक समस्या होती. शौचालय बांधले तर सासरी परत येऊ. त्याचबरोबर सून ज्योती म्हणाली की, शौचालयाअभावी मी माझ्या आईच्या घरी आले आहे. जर शौचालय बांधले तर मी परत जाईल नाही तर जाणार नाही.
जिल्हा पंचायत अधिकारी राघवेंद्र द्विवेदी यांचे म्हणणे आहे की, माहिती मिळाल्यानंतर गावात तपासणी केल्यावर दोन सून सामान्य पद्धतीने माहेरी गेल्या आहेत. होय, त्यांचे म्हणणे आहे की, त्यांच्याकडे शौचालय नव्हते. काही गावकऱ्यांचे लाइन सर्वेक्षणात नाव नसल्यामुळे त्यांची शौचालये बांधता आली नाहीत.