कामाची गोष्ट ! CIBIL स्कोर काय असतो, बँक कशी ठरवते तुम्हाला कर्ज मिळणार की नाही ? जाणून घ्या
file photoनवी दिल्ली, वृत्तसंस्था : कधीकधी बँक अशा लोकांना कर्ज किंवा क्रेडिट कार्ड देण्यास नकार देते, ज्यांचा पगार जास्त असतो किंवा चांगला व्यवसाय असतो. मग जेव्हा बँकेला कारण विचारले जाते तर उत्तर मिळते की आपला सिबिल स्कोअर (Cibill Score) चांगला नाही किंवा तो नकारात्मक आहे. वास्तविक, डिजिटल व्यवहारांच्या या जगात आता सुविधा ऑनलाइन उपलब्ध आहेत. आपण बँकेत केलेले सर्व व्यवहार कर्ज घेताना दिसून येतात. अनेकदा बँक केवळ क्रेडिट स्कोअरच्या आधारे ग्राहकांना कर्ज देतात. जर तुमचा सिबिल स्कोअर चांगला असेल तर बँका तुम्हाला कर्ज देण्यास मागेपुढे पाहणार नाहीत.
जेव्हा आपण बँकांमध्ये कर्जासाठी अर्ज करता तेव्हा बँका तुमची क्रेडिट हिस्ट्री तपासतात की तुम्ही आधी कधी कर्ज घेतले आहे की नाही, जर कर्ज घेतलेले असेल तर ते वेळेवर दिले गेले आहे की नाही. यापूर्वी आपण चूक केली होती की नाही हे बँकेला सिबिल स्कोअरद्वारे कळते, काही गडबड आढळल्यास बँक कर्ज देण्यास नकार देते.
सिबिल स्कोअर म्हणजे काय?
क्रेडिट इन्फॉर्मेशन ब्यूरो इंडिया लिमिटेड (सिबिल) ही एक कंपनी आहे जी प्रत्येक कर्जाची नोंद ठेवते म्हणजेच संपूर्ण खाती सांभाळते. क्रेडिट इंफोर्मेशन रिपोर्ट (सीआयआर) च्या आधारे सिबिलचा निर्णय केला जातो. या अहवालात आपण घेतलेल्या कर्ज आणि क्रेडिट कार्डबद्दल पूर्ण माहिती असते. आपण कर्ज ईएमआय आणि क्रेडिट कार्ड कसे वापराल आणि त्यांची बिले कशी द्याल? त्या आधारावर आपला क्रेडिट स्कोअर जनरेट केला जातो.
सिबिल स्कोअर खराब होण्याचे कारण
बरेचदा लोक कर्ज घेऊन योग्य वेळी पैसे देत नाहीत. ईएमआय उशीरा भरणे, क्रेडिट कार्ड वेळेवर न भरणे, असे पाऊल सिबिलच्या स्कोअरवर विपरीत परिणाम करतात. याशिवाय कर्जाबाबत बरीच चौकशी केल्याने सिबिलच्या स्कोअरवरही नकारात्मक प्रभाव पडतो, कारण आपण ज्या बँकांना संपर्क साधता त्या सर्व सिबिलच्या स्कोअरची तपासणी करतील. सिबिलच्या वारंवार तपासणीमुळे त्याचा नकारात्मक प्रभाव पडतो.
सिबिल स्कोअर कसे सुधारित करावे
एका ओळीत सांगायचे झाले म्हणजे कोणतेही कर्ज वेळेवर द्या. गृह कर्ज, वाहन कर्ज, वैयक्तिक कर्ज आणि क्रेडिट कार्डच्या वापरामध्ये शिल्लक ठेवा. एका प्रकारच्या क्रेडिटवर अत्यधिक अवलंबित्व आपल्या स्कोअरला खराब करू शकते. क्रेडिट स्कोअर किंवा सिबिल स्कोअर 3 अंकी एक संख्या असते. ही 300 ते 900 च्या दरम्यान असू शकते. आपला सिबिल स्कोअर 900 च्या जवळ असेल तर हे चांगले मानले जाते. म्हणजेच, जितके उच्च असेल तितके चांगले. याच्या आधारे बँक आपल्याला किती कर्ज दिले पाहिजे हे ठरवते. सुमारे 79 टक्के कर्जे सिबिलच्या 750 हून अधिक स्कोअर पाहून दिली जातात.
सिबिल स्कोअरला किती महत्व
जर एखाद्या ग्राहकाचा 300 ते 550 च्या दरम्यान सिबिल स्कोअर असेल तर तो पुअर समजला जातो आणि बँक अशा ग्राहकांना थेट कर्ज देण्यास नकार देतात. जर सिबिल स्कोअर 550 ते 650 दरम्यान असेल तर त्यास सरासरी मानले जाते. अशा परिस्थितीत बँक जास्त व्याज किंवा कर्ज देण्यास नकार देऊ शकतात. त्याच वेळी जर ते 650 ते 750 च्या दरम्यान असेल तर त्यास चांगले मानले जाते आणि बँक कर्ज कंसीडर करेल. तसेच ग्राहकांचा सिबिल स्कोअर जर 750-900 च्या दरम्यान असेल तर बँक उशीर न करता सर्वात कमी व्याज दराने कर्ज देईल.
कुठे तपास करावा
तुमचा क्रेडिट स्कोअर काय आहे आपण हे काही सेकंदात सहज शोधू शकता. यामध्ये तुम्ही स्टेट बँक ऑफ इंडियाची मदत घेऊ शकता. यासाठी, https://homeloans.sbi/getcibil वर जावे लागेल. येथे वैयक्तिक तपशील प्रविष्ट केला जाणे आवश्यक आहे. पॅन क्रमांक किंवा कोणत्याही ओळखपत्राचा तपशील येथे द्यावा लागेल. आपल्याला येथे मोबाइल नंबर आणि ईमेल आयडी देखील प्रविष्ट करावा लागेल. ही सर्व माहिती देताच तुम्हाला मोबाइल नंबरवर एक ओटीपी मिळेल. या ओटीपीमध्ये प्रवेश केल्यानंतर आपला क्रेडिट स्कोअर आपल्यासमोर दिसेल.