प्रचंड घसरणीनंतर पाण्यापेक्षाही स्वस्त झाले कच्चे तेल, दिवाळीपूर्वी भारताला होईल मोठा फायदा

नवी दिल्ली : वृत्तसंस्था –    कोरोना व्हायरस संकटामुळे युरोपियन देशांकडून खोलवर चिंतेमुळे पुन्हा एकदा क्रूडच्या किंमती खाली आल्या आहेत. एका वृत्तसंस्थेकडून मिळालेल्या माहितीनुसार, जगभरात मागणी कमी होण्याच्या भीतीने कच्च्या तेलाच्या किमतींवर दबाव वाढला आहे. त्याचबरोबर कच्च्या तेलाचे उत्पादन आणि निर्यात करणाऱ्या देशांकडून क्रूडचा पुरवठा निरंतर वाढविला जात आहे. या कारणास्तव, ब्रेंट क्रूड 4 प्रति बॅरल पातळीवर घसरून 37 डॉलरवर आला. या प्रचंड घटानंतर कच्चे तेल पाण्यापेक्षा स्वस्त झाले आहे. भारत आपल्या कच्च्या तेलाच्या 83 टक्क्यांहून अधिक आयात करतो आणि त्यासाठी दरवर्षी 100 अब्ज डॉलर्स द्यावे लागतात. कमकुवत रुपयामुळे भारताचे आयात बिल वाढते आणि याची भरपाई करण्यासाठी सरकार कराचे दर जास्त ठेवते.

पाण्यापेक्षा कच्चे तेल कसे स्वस्त झाले – सध्या कच्च्या तेलाची किंमत प्रति बॅरल 37 डॉलर आहे. एका बॅरलमध्ये 159 लिटर असते. अशा प्रकारे एका डॉलरची किंमत 74 रुपये आहे. या संदर्भात एका बॅरलची किंमत 2733 रुपये आहे. त्याच वेळी, जर आपण एका लिटरमध्ये बदलले तर त्याची किंमत 17.18 रुपयांच्या जवळ येते, तर देशातील बाटलीबंद पाण्याची किंमत 20 रुपयांच्या जवळ आहे.

कच्च्या तेलाचे दर का घसरत आहेत- कोरोना विषाणूचा प्रसार रोखण्यासाठी युरोपमधील देशांमध्ये पुन्हा एकदा लॉक लावण्यात आले आहे. यामुळे लाखो लोकांना त्यांच्या घरात बंद राहणे भाग पाडले आहे. त्याचवेळी, व्यवसाय गतिविधीदेखील ठप्प झाली आहे. परिणामी, पेट्रोल आणि डिझेलची मागणी आणि वापर झपाट्याने कमी झाला आहे. दरम्यान सौदी अरेबिया, रशिया आणि अमेरिका कच्च्या तेलाचे उत्पादन कमी करण्यास सहमत झाले नाहीत. सौदी अरेबियाने तेल उत्पादन चालूच ठेवले. नंतर, कच्च्या तेलावर अवलंबून असलेल्या सौदी अरेबियाची अर्थव्यवस्था ढासळू लागली, यामुळे क्रूडच्या किंमती खूप वेगात कमी झाल्या. नंतर ओपेक प्लस देशांच्या दबावाखाली तेलाचे उत्पादन रोखले गेले.

कच्चे तेल हे भारतीय अर्थव्यवस्थेसाठी किती वरदान ठरेल – भारत सरकारने या काळात कमी किमतीत कच्चे तेल विकत घेतले, परंतु त्या प्रमाणात पेट्रोल-डिझेलच्या किमतीत खास बदल झाला नाही. यामुळे सरकारला दोन मोठे फायदे झाले. सर्व देशातील चालू खात्यातील तूट (सीएडी) कमी झाली आणि दुसरे म्हणजे सरकारचे उत्पन्न वाढले. अर्थव्यवस्थेच्या बाबतीत, आणखी एक चांगली घटना नुकतीच घडली आहे. डॉलरच्या तुलनेत रुपया सुधारला आहे. डॉलरच्या तुलनेत रुपया हळूहळू 77 वरून 74 पर्यंत आला आहे.

दुसर्‍या शब्दांत सांगायचे झाले तर भारतीय चलनात डॉलरच्या तुलनेत 4 रुपयांची वाढ झाली आहे. यामुळे सरकारने आयात खर्च कमी केला आणि देशातील चालू खात्यातील तूट आली आहे. रुपयाच्या मजबुतीचा थेट फायदा कच्चे तेल, इलेक्ट्रॉनिक्स, जेम्स आणि ज्वेलरी, खते, रसायने क्षेत्राला होतो. यामुळे आयात खर्च कमी होतो. तथापि, यामुळे काही सेक्टरचे नुकसानदेखील होते.