‘शिवालिक’च्या जंगलात सापडला 50 लाख वर्ष जुना हत्तीचा ‘जबडा’

नवी दिल्ली :  वृत्तसंस्था –   उत्तर प्रदेशमधील सहारनपूर जिल्ह्यात वनविभागाला शिवालिकच्या जंगलात 50 लाख वर्षांपूर्वीच्या हत्तीचा जबडा आढळला आहे. ज्यानंतर ही बाब परिसरात चर्चेचा विषय बनली आहे. सर्व्हे दरम्यान वन विभागाला हे यश मिळाले. वाडिया इंस्टीट्यूट ऑफ हिमालयन भूशास्त्र देहरादूनच्या शास्त्रज्ञांचे मत आहे की हा फॉसिल्स (जीवाश्म) स्टेगोडॉन प्रजातीच्या हत्तीचा जबडा आहे आणि तो 50 लाख वर्षांहूनही जुना आहे.

एएनआयच्या म्हणण्यानुसार, सहारनपूर जिल्ह्यातील शिवालिक वनविभाग सहारनपूरच्या 33229 हेक्टर क्षेत्रामध्ये पसरलेला आहे. सहारनपूरमधील बादशाही बागच्या डाठा सौतच्या काठी वनविभागाने हे हत्तीचे फॉसिल्स मिळवले आहेत. दरम्यान या वनक्षेत्रात वन्यजीवांची मोजणी करण्याचे काम गेल्या 6 महिन्यांपासून सुरू आहे. यामुळे वनविभाग या भागात विशेष सर्वेक्षण कामे करीत आहे. पहिल्यांदाच कॅमेराच्या ट्रॅपमध्ये शिवालिकमध्ये 50 हून अधिक बिबट्यांच्या सापडण्याचीही पुष्टी झाली आहे.

सहारनपूरचे मुख्य वनसंरक्षक वीरेंद्रकुमार जैन यांनी सांगितले की, आम्हाला एका विशेष सर्वेक्षणात हा 50 लाख वर्ष जुना हत्तीचा जबडा सापडला आहे. ज्यांचे सर्वेक्षण आम्ही वाडिया इंस्टीट्यूटकडून केले आहे. त्यांनी सांगितले की हा जबडा हत्तीच्या पूर्वजांचा आहे, जो सुमारे 50 लाख वर्ष जुना आहे. त्यावेळी त्यांचे दात 12 ते 18 फूट लांब होते आणि त्यावेळी हिप्पोपोटॅमस, घोडा समकालीन होते. याची कोणतीही किंमत नाही, हे अमूल्य आहे.

त्यांनी पुढे स्पष्ट केले की आजचे हत्ती देखील त्या प्रकारात येतात ज्यांमध्ये हळूहळू बदल घडून आले आहेत. जरी आजच्या तारखेला ‘स्टेगोडॉन’ संपले आहेत, परंतु आजचे हत्ती त्यांच्या डीएनएच्या बदलानंतर आफ्रिकन आणि भारतीय प्रजातींमध्ये आहेत. उत्तर भारतात हत्तींच्या पूर्वजांचा खूप जुना जीवाश्म आहे. दरम्यान आम्हाला विश्वास आहे की असा जुना जीवाश्म अजून कुठेच सापडला नसेल. या भागातील तर हा पहिलाच रिपोर्ट आहे.

वाडिया इंस्टीट्यूट ऑफ हिमालय भूशास्त्र देहरादूनच्या शास्त्रज्ञांनी या जीवाश्माचा सखोल अभ्यास केला. शास्त्रज्ञांनी म्हटले आहे की हा जीवाश्म हत्तींचा पूर्वज आहे, ज्यास ‘स्टेगोडॉन’ असे म्हणतात जे सध्या नामशेष झाले आहेत. हा जीवाश्म जवळपास 50 लाख वर्षांहून अधिक जुना आहे. हा शिवालिक रेंजच्या डॉकपठान फॉर्मेशनचा आहे. ‘स्टेगोडॉन’ चे दात 12 ते 18 फूट लांब होते.